قدس آنلاین- سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) که سال گذشته در زمینه بحران غذا به کشورهای در معرض خطر خشکسالی از جمله ایران هشدار داده بود به تازگی نسبت به بحث ناامنی غذایی در کشورهای مختلف نیزهشدار داده است. به گزارش فائو، امروزه جهان با بزرگترین بحران غذایی در ۷۰ سال اخیر مواجه است و اگر هیچ اقدامی صورت نگیرد، در دهه اخیر کشورهای جهان با بحران قحطی مواجه خواهند شد.

* دور ریز ۳۵میلیون تن غذا در ایران

برآوردهای فائو همچنین نشان می‌دهد در حالی که میلیون‌ها انسان در جهان با مشکل گرسنگی دست و پنجه نرم می‌کنند هرسال ۱/۳میلیارد تن غذا در جهان هدر می‌رود که ۳۵میلیون تن از این رقم معادل ۲/۷درصد در ایران دور ریخته می‌شود.

بر اساس این گزارش، این ۱/۳میلیارد تن غذا رقمی معادل تولید ۲۸ درصد از کل زمین‌های کشاورزی کره زمین است که به گفته کارشناسان صنعت غذا باید کشورها در این رابطه برنامه های بلندمدت خود را برای مقابله با هدرفتن منابع غذایی تدوین کنند.

از سوی دیگر  بررسی ها نشان می دهد که ۹۲ درصد آب کشور دربخش کشاورزی مصرف می‌شوداما متاسفانه خروجی این بخش با هدروی وضایعات ۳۵درصدی محصولات مواجه است.

از سویی به تازگی رئیس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان کشور اعلام کرده که سالانه ۳۵ درصد محصولات کشاورزی ایران بصورت ضایعات از چرخه مصرف خارج می شود و این میزان دور ریز غذای ۲۵ میلیون نفر و در عین حال معادل ۱۲/۵درصد درآمدهای نفتی کشور است.

به گفته مجید موافق قدیری، کاهش ضایعات، ارتقای شاخص بهره وری، افزایش کیفیت و کاهش هزینه تولید موجبات ایجاد تعادل در سرانه مصرف مواد غذایی و سلامت جامعه را به همراه دارد.

این در حالی است که ایران از نظر جغرافیایی و به دلیل واقع شدن در منطقه خشک وگرم با بحران کم آبی و همچنین خشکسالی مواجه است به طوری که هم اکنون وبه عنوان نمونه به ۳۳۰ روستای استان یزد با تانکر آبرسانی می شود و روستاهای بسیار دیگری نیز در کشور با مشکلات ناشی از کم آبی قنوات و چشمه ها مواجهند که در صورت ادامه این روند در تولید محصولات کشاورزی وغذایی که نقش اول تولید  را در روستاها و کشور دارند، مواجه خواهیم شد.

حتی بنا بر اظهارات اخیر معاون سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور طبق اعلام موسسه منابع جهانی در سال‌های آینده ایران و کشورهای خاورمیانه در تنش آبی قرار خواهند داشت و بر اساس اعلام مسئولان وزارت نیرو در شرایط کنونی ۳۷ میلیون نفر از جمعیت کشور در معرض تنش آبی قرار دارند.

به گفته دکتر جلیل قلمقاش، علاوه بر این مسایل طی سال‌های گذشته برداشت بیش از حد روان ‌آب‌های تجدید شونده و مصرف بیش از حد آن در بخش کشاورزی، شرب و صنعتی موجب خشک‌شدن رودها، دریاچه‌ها و تالاب‌های کشور شده است که به این ترتیب می‌توان گفت بحران آب وبخش کشاورزی کاملا جدی است.

* هشدار درباره دهه بحران آب وغذا

به عقیده کارشناسان صنعت غذا، دهه اخیر در جهان را باید دهه بحران آب وغذا نامگذاری کرد تا مسوولان نسبت به این پدیده که تبعات مختلفی را نیز در پی دارد هوشیارتر ومتفکرانه گام بردارند تا در تامین معیشت غذایی جمعیت  ۸۰میلیونی کشور با مشکلات مختلف مواجه نشویم.

رئیس انجمن علوم وصنایع غذایی ایران با بیان این که آب و غذا یکی از نیازهای اساسی واولیه ودغدغه کنونی جوامع مختلف است به خبرنگار ما گفت: بر اساس آمارها در ایران حدود ۲۵درصد ازدرآمد خانوارهای متوسط به بالا و همچنین ۵۰درصد از درآمد خانوارهای محروم وکم درآمد صرف غذا می شود که این رقم بالایی است.

وی با بیان این که به همین علت بحث ضایعات مواد غذایی در ایران باید جدی گرفته شود، اظهارداشت: متاسفانه ضایعات مواد غذایی در ایران از جمله در اقلامی مانند سبزی، صیفی جات ومیوه خیلی بالاست ومعمولا ۵۰درصد از این محصولات کشاورزی در کشور تبدیل به ضایعات می شود که به جهت حجم بالای استفاده از آب مصرفی، موضوع مهمی است.   

* هدر رفت ۳۰درصدی نان در کشور

دکتر عزیزی با اشاره به این که تولید محصولات کشاورزی آب زیادی می خواهد در حالی که کشور با کمبود منابع آب وخشکسالی مواجه است، که این مسایل مدیریت صحیح منابع آب و تولید محصولات کشاورزی را می طلبد، افزود: این ارقام در حالی مطرح می شود که در بحث غذای اصلی مردم که گندم و آرد ونان است اکنون حدود ۳۰درصد ضایعات داریم که این رقم نیز بزرگ است.

وی تصریح کرد: هم اکنون وزارت جهاد کشاورزی اعلام  می کند که حدود ۱۱۵میلیون تن محصولات کشاورزی در کشور اعم از غلات، حبوبات، میوه، صیفی جات و... تولید می شود که اگر جلوی ضایعات مواد غذایی را بگیریم شاید تنها نیاز به تولید ۶۰درصد از این مقدار برای تامین معیشت غذایی جمعیت کشور وجود داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: از سویی اگر ما ۴۰درصد کمتر تولید کنیم مصرف آب در بخش کشاورزی نیز به شدت کاهش می یابد و می توانیم به هدایت جریان مصرف و ذخیره سازی آب در سال های آتی بپردازیم.

عزیزی تصریح کرد: اما به رغم هشدارها در زمینه مصرف و بحث مدیریت آب و حجم بالای ضایعات مواد غذایی ومصولات کشاورزی هنوز اقدام جدید در این خصوص انجام نشده است.

* انتقاد از اسراف غذا در مراسم و همایش ها

رئیس انجمن علوم وصنایع غذایی ایران با تاکید بر این که دهه اخیر، دهه بحران آب وغذا در جهان وایران است درباره پیامدهای ناتوانی در مدیریت این مسایل تصریح کرد: چنین مضوعاتی بسیار وحشتناک است وسازمان های بین المللی مختلف از جمله فائو در این خصوص به ایران هشدار داده اند که ایران طی ۲۰سال آینده تبدیل به بیابانی بزرگ می شود.

وی برنامه ریزی در خصوص مدیریت آب وغذا را بسیار با اهمیت دانست وگفت: اما متاسفانه مشکلات آنقدر زیاد است که کل کارهای دولت در تمام بخش ها تبدیل به کارهای روزمره شده به این معنا که فقط می گویند، امروز را بگذرانیم تا ببینیم فردا چه می شود.

این مسئول همچنین با انتقاداز ریخت وپاش های غذایی واسراف غذا در همایش ها ومراسم های مختلف در کشور تصریح کرد: به طور کلی هدر رفت و اسراف مواد غذایی در کشور بسیار بالاست که این مسئله تبدیل به یک فرهنگ غلط شده است به طوری که در برخی از این همایش ها ۲سوم غذاها هدر می رود.

وی خاطرنشان کرد: در این زمینه رسانه ها وظیفه فرهنگ سازی وجلوگیری از اسراف و ریخت وپاش را برعهده دارند تا از بحران غذا در آینده جلوگیری شود.