قدس آنلاین- بی گمان پرتکرارترین اخبار روز گذشته را می‌توان حادثه هولناک واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان دختر هرمزگانی دانست که تلفات چشمگیری نیز داشت. این حادثه نه اولین مورد در نوع خود بود و نه با توجه به بی‌خیالی مسئولان مربوطه، آخرین مورد خواهد بود. به راستی چرا باید بی‌توجهی و قصور عوامل انسانی از مدیران آموزش و پرورش که دانش‌آموزان را در ساعات نیمه شب راهی اردو می‌کنند تا مدیران وزارت راه که بر سلامت رانندگان و جاده‌ها نظارت کافی ندارند موجب از دست رفتن باارزش‌ترین سرمایه‌های انسانی کشور شود و خانواده‌های زیادی را داغدار و مردم کشورمان را برای چندین روز در حالت عزا و اندوه قرار دهد؟ این‌ها پرسش‌هایی است که با کارشناسان در میان گذاشتیم با این امید که مسئولان بشنوند و به توصیه‌ها عمل کنند و با خاطیان نیز برخورد جدی انجام شود.
بی‌توجی به آسیب‌های چندبعدی سوانح جاده‌ای
بنا بر آمار موجود، کشور ما رتبه سوم تلفات جاده‌ای جهان را داراست. دکتر شاهین فتحی معاون عملیات سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر در این باره به گزارشگر ما می‌گوید: حوادث جاده‌ای در کشور ما مکرر و به شکل ناخوشایندی اتفاق می‌افتد. البته گرچه طی سال‌های اخیر با تلاش‌های متولیان امر در حوزه‌های مختلف همانند فرهنگسازی، تصویب قوانین و افزایش نظارت‌ها شاهد کاهش تلفات ناشی ازاین حوادث هستیم چنان که میزان تلفات جاده‌ای از حدود ۳۰هزار نفر در سال به زیر ۲۰هزار نفر رسیده اما همچنان این رقم حائز اهمیت است. زیرا در این اتفاقات اغلب تنها به یک وجه حادثه اعتنا می‌شود که آن هم میزان فوتی هاست. حال آن که آسیب‌های جدی‌تری در لایه‌های زیرین این حوادث وجود دارد که پایدارتر و اثرگذارتر است که از جمله می‌توان به نقص عضو و معلولیت‌های صدمه‌دیدگان اشاره کرد که سالیان سال خود، خانواده و جامعه را درگیر می‌سازد.
حادثه‌های مرگبار اردویی
معاون عملیات سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر ادامه می‌دهد: حوزه اردوهای دانش‌آموزی و دانشجویی نیز مستثنی از کاستی‌های عرصه حمل و نقل جاده‌ای نیست. به طوری که از سه عامل اثرگذار بر بروز حوادث ترافیکی که شامل جاده، راننده و وسیله نقلیه است هر کدام از این اضلاع اگر دچار ضعف باشند می‌توانند فجایع بزرگی مانند همین حادثه را رقم بزنند. البته بررسی‌های انجام شده درباره حوادث مختلف ترافیکی حکایت از آن دارد که جدی‌ترین مقوله در بروز حوادث یاد شده عامل خطای انسانی است. به طوری که این قضیه در شکل سرعت‌های بالا، سبقت‌های غیرمجاز، عدم رعایت قوانین و موارد دیگر به چشم می‌خورد.
دکتر شاهین فتحی تصریح می‌کند: در حوزه سفرهای دانش‌آموزان که آینده‌سازان ما هستند بروز اینگونه حوادث بسیار دردناک است از این رو برای کاهش اینگونه حوادث باید تمهیدات لازم اندیشیده شود. چنان که بنابر شواهد میانگین وقوع حوادث جاده‌ای در شب‌ها و سپیده دم بالاست به این ترتیب می‌توانند با اعلام آیین نامه‌ای از انجام این سفرها برای دانش‌آموزان در این مواقع جلوگیری کنند. همچنین شرایط می‌طلبد که شرکت‌های حمل و نقل، شرکت‌های مورد وثوق بوده در ساعات مناسب ترددها صورت بگیرد. نکته دیگر این که با توجه به مسافت مورد نظر باید تعیین شود که وسیله نقلیه مورد نظر نیازمند چند راننده است؟
وی تأکید می‌کند: ما هر قدر میزان نظارت‌ها را افزایش دهیم و هر قدر دستگاه‌های امدادی تقویت شوند، چنانچه عامل انسانی به گونه‌ای تربیت نشود که سفر امنی را انجام دهد همه این تلاش‌ها بی‌ثمر خواهد بود.
ضرروت توجه به زیرساخت‌ها
حسین هاشمی تختی نژاد، نماینده مردم بندرعباس در خانه ملت ضمن ابراز همدردی با خانواده‌های حادثه دیده در سانحه اتوبوس دانش‌آموزان هرمزگانی در گفت و گو با گزارشگر ما تأکید می‌کند: به نظر می‌رسد در این قضیه سهل‌انگاری شده به خصوص آن که این افراد جزء دانش آموزان نخبه و آینده‌سازان بوده‌اند. از این رو بررسی‌های دقیقی برای تعیین مقصر در سطح منطقه و کشور صورت خواهد گرفت. البته به دلیل وقوع تجربیات مشابه ضروری است که وزارت آموزش و پروزش چهارچوب کارآمدی را برای این گونه سفرها در نظر بگیرد و بخشنامه‌های مؤثری برای ایمنی بیشتر دانش‌آموزان تهیه و تدوین کند.
این عضو کمیسیون عمران مجلس خاطرنشان می‌کند: در حوزه امنیت سفرها، وزارت راه و شهرسازی نیز باید جدی‌تر بر سلامت جاده‌ها نظارت و توجه کند و همچنین نسبت به امن بودن وسایل نقلیه دقت نظر داشته باشد. همچنین در انتخاب رانندگان صلاحیت‌ها و توانمندی‌های لازم لحاظ شود.
وی با اشاره به ضرورت تقویت زیرساخت‌های حمل و نقل در منطقه ادامه دهد: طرح گسترش خطوط ریلی تا استان هرمزگان در برنامه ششم توسعه تدوین شده است اما به لحاظ مشکلات اعتباری نیاز به مشارکت و مساعدت بخش خصوصی دارد. به هر روی چنانچه این پروژه‌ها اجرایی شود ضمن کاهش هزینه‌های حمل و نقل، ایمنی هموطنان ما در این مناطق نیز بیشتر تأمین می‌شود.
آیین‌نامه اردوهای دانش‌آموزی مشکل دارد
گر چه عوامل بسیاری در بروز حادثه واژگونی اتوبوس حامل دانش‌آموزان هرمزگانی می‌تواند اثرگذار باشد اما مهمترین نکته را با توجه به خواب‌آلودگی راننده این اتوبوس، باید زمان نامناسب حرکت دانست. البته بنا بر ادعای مهدی فیض، معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش، دستورالعمل اردوهای دانش‌آموزی برای چندمین بار اصلاح شده است و طبق آن حرکت شبانه اتوبوس دانش‌آموزان در مناطق گرمسیر ممنوع نبوده است.
این در حالی است که بسیاری از مسئولان کشور این ادعا را نادرست خوانده‌اند. در همین زمینه فریده اولاد قباد عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان می‌گوید: اتوبوس حامل دانش‌آموزان نباید شبانه حرکت می‌کرد و برنامه‌های اردوهای دانش‌آموزی نیاز به تجدید نظر جدی دارد.
به گفته وی، باید بخشنامه‌هایی که برای اردوهای دانش‌آموزان در نظر گرفته می‌شود مورد بازنگری قرار بگیرد تا شاهد چنین اتفاقاتی برای عزیزان و آینده‌سازانمان نباشیم. البته این بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها نیز باید ضمانت اجرایی داشته باشند.
چرا دانش‌آموزان را شبانه راهی کردند؟
فاطمه سعیدی دیگر عضو خانه ملت نیز درگفت و گو با ایسنا در تأیید ضرروت بازنگری آیین نامه‌های اردوهای دانش آموزی خاطرنشان می‌کند: مسئله اول این است که اصلاً چرا به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که اتوبوس حامل دانش‌آموزان نیمه شب در جاده باشد؟ فاصله دو استان هرمزگان و فارس به شکلی است که با ذره‌ای تدبیر می‌توانستند دانش‌آموزان را در طول روز که خطر وقوع حادثه کمتر است راهی مقصد کنند.
وی ادامه می‌دهد: اگر وزارت آموزش و پرورش از صدور یک آیین‌نامه لازم‌الاجرا در این خصوص ناتوان است نمایندگان مجلس آماده‌اند این موضوع را پیگیری کنند. باید سفر شبانه جاده‌ای در اردوهای دانش‌آموزی تعطیل شود. اگر نمی‌توانند طوری برنامه‌ریزی کنند که دانش آموزان نیمه شب در جاده‌ها نباشند صراحتاً بگویند تا فکر دیگری بشود.
نظر شما