قدس آنلاین _ گروه استانها_ طیبه قاسمی:شبنم قنواتی زاده  یکی از عوامل ریزگردها را تخریب تالاب ها می داند و می گوید: ریزگردها با منشا داخلی همه به خاطر رطوبت است و اگر آب باشد به هم می چسبند و بلند نمی شود، مشکل ما فقط آب است و سدهایی که زده شده است.

قنواتی با اشاره به این که کارشناسان به این نتیجه رسیده اند اکثر این سدها لزومی برای اجرا نداشته اند تصریح می کند: سدها باعث شده اند این تالاب ها در حال حاضر کاملا خشک و مانند یک صحرا شوند و تنها راه احیای این تالاب در نظر گرفتن و تامین حق‌آبه برای آنها است.
او نمونه این سدها را سد و تونل بهشت آباد نام می برد و می افزاید: هیچ مجوزی برای آن صادر نشده است اما در حال اجراست، همین اقدامات باعث بروز ریزگردها به خصوص در اواخر تابستان و اوایل پاییز می شود.
معاون اجرایی محیط زیست ریزگردهای تالابی را خطرناک‌ترین ریزگردها می داند و اظهار می کند: ما داریم آب ها را خشک کرده و داخل آن درخت کاری می کنیم، این کار هیچ دردی از آلودگی استان دوا نمی کند، حتی برای کانون های ریزگرد جنوب شرق اهواز نباید نهال کاری ‌شود.
مهم ترین عامل ریزگردها خشکی تالاب هاست
این فعال محیط زیست با بیان اینکه عوامل موثر بر ریزگردها بسیار زیادند و مهم ترین آنها خشکی تالاب هاست ادامه می دهد: همین سدهای که روی رودخانه زهره زده شده اگر به صورت موقت باز شود این کانون‌ها پر از آب می شوند، خیلی از مسائل بدون هیچ خرجی فقط با آزاد شدن آب حل می‌شود وکانون‌های ریز گرد به راحتی بساطشان جمع می شود.

قنواتی می افزاید: در صورت احیا نشدن تالاب ها، کانون گرد و غبار شکل‌گرفته در این تالاب، قطعا در سال‌های بعد مشکلات بسیار بیش تری را برای ما ایجاد خواهد کرد و آن موقع ممکن است که تبعات این موضوع جبران‌ناپذیر می شوند.
او تاکید می کند: مشکل ریزگردها با آب حل می شود، لااقل بخش زیادی از آن وابسته به آب است و فقط بخش کوچکی تپه های ماسه ای روان در بستان داریم که با مالچ پاشی می توان مشکل آنها را حل کرد.
۳۴۵ هزار هکتار منشا کانون ریزگرد داخلی داریم
در همین رابطه احمد رییس زاده قائم مقام و مسئول ستاد ریز گردهای استان خوزستان درباره ی نهال کاری برای از بین بردن ریزگردها اظهار می کند: ما نهال مثمر نمی کاریم بلکه  نهالی که برای از بین بردن بیابان ها و مهار ریزگردها می کاریم غیر مثمر است، کاشت نهال برای جلوگیری از ریزگردها فقط یک پروژه از پروژه های است که برای مقابله با ریزگردها انجام می‌شود و همه مقابله با ریزگردها نهال کاری نیست.
او از انجام پروژه های دیگر در همین رابطه خبر می دهد و تصریح می کند: از نمونه کارها می‌توان به پخش آب، محصول سازی، تامین حقابه تالاب ها، مدیریت بودجه کاری، و حتی مالچ پاشی نام برد. البته هر محدوده روش خاص خود را می‌طلبد، به طور مثال شما مالچ پاشی را در جاهایی که ماسه های روان دارید می توانید استفاده کنید و در کف ها نمی توان از آن استفاده کرد.

او اضافه می کند: بنابراین هر کدام از این کانون های ریزگردی شیوه خاص خود را برای مهار کردن می‌طلبد، زیرا عرصه همه آنها یکنواخت و یک شکل و یک نقطه نیست، ۳۴۵ هزار هکتار منشا کانون ریزگرد داخلی داریم، ۳۵۰ هزار هکتار عرصه های شن زارها ست و اینها عواملی هستند که در بروز ریزگردها وجود دارند.
مسئول ستاد ریزگردها در ارتباط با نهال کاری برای مهار ریزگردها عنوان می کند: برای نهال کاری و نتیجه بهینه از این کار نیاز به اعتبار بیشتری داریم و با این روند اعتباری رسیدن به آنچه مدنظر داریم ممکن نیست، روند این کار نیازمند تامین اعتبار است و یک دستگاه هم نمی‌تواند این کار را انجام دهد و نیاز به همکاری سایر دستگاه‌های ذیربط است.
او با اشاره به اینکه سازمان آب و برق، سازمان زمین شناسی، سازمان هواشناسی، وزارت کشور، وزارت خارجه، محیط زیست و صدا و سیما را هم می‌توانند در این زمینه نقش داشته باشند اظهار می کند: تاکنون اقدامات خوبی نیز انجام شده است اما این اقدامات کافی نیست و ما باید شرایط دیگر را نیز بسنجیم.
این مسئول بیان می کند: امروز در خوزستان  دوباره ریزگردها باعث شد بسیاری از ادارات تعطیل شود  و شرایط را سخت کرده است، اما یکسری ریزگردهای داخلی هستند که فوق بحرانی است و زندگی را مختل می‌کنند، آب و برق قطع می‌شود و باعث می شود در یک کانون فوق بحرانی قرار گیریم. که بعد از تاکید رهبر و دولت از سال گذشته ما کارها را برای جلوگیری از این کانون فوق بحرانی انجام ‌داده ایم.
۸۰ درصد ریزگردها منشاء خارجی دارند

رییس زاده می گوید: اینکه می گویند کانون اصلی تولید ریزگردها، از داخل ایران است اما ریزگردهایی که از کشورهای همسایه از جمله عراق وارد خاک ایران می‌شوند شرایط را تشدید کرده‌اند و درصد بیشتر ریزگردها منشا داخلی دارند یک صحبت علمی نیست، ما باید علمی صحبت کنیم وقتی حرفهای مرا کار می کنید می گویید فلانی گفت و من باید مستند بگویم مستند آن چیزی است که مطالعات روی آن صورت گرفته و نتیجه و حاصل از آن مطالعات است نتیجه مطالعاتی که سازمان زمین شناسی انجام داده است.
او ادامه می دهد: بیش از ۸۰ درصد ریزگردها منشاء خارجی و کمتر از ۲۰ درصد آنها منشأ داخلی دارد منشاء ریزگردهای داخلی هم ۷ کانون است به مساحت ۳۴۵ هزار هکتار که بخشی از آن حق آبه تالاب هاست.  
او درباره این که فعالان محیط زیست بیان می کنند اگر سدها را باز کنیم می‌توانیم ریزگردها را به راحتی از بین ببریم می گوید: این کار در صورتی امکان پذیر است که منشاء ریزگردها تالاب ها باشد به این ترتیب می توان با باز کردن سدها آن ریزگردها را از بین برد از سوی دیگر وقتی تالاب هورالعظیم آبگیری شود قطعاً آن قسمتی که تالاب مربوط به هورالعظیم بوده با احیای آن، خود به خود از بین می‌رود اما به طور مثال تامین هورالعظیم در کاهش ریزگردهای کانون هندیجان نقشی ندارد.

لازم به ذکر است: ریزگردها به‌صورت موردی از سال ۱۳۸۲ خورشیدی در اهواز دیده شده و از سال ۱۳۸۴ به صورت جدّی افزایش پیدا کرد و اوج آن بین سال‌های ۸۷ تا ۸۹ خورشیدی بود. در کشور عراق ۲٫۵ میلیون هکتار مساحت تالابی وجود دارد که تا سال ۱۳۷۹ خورشیدی و پس از جنگ خلیج فارس، چیزی در حدود ۱٫۵ تا ۲ میلیون هکتار از این تالاب‌ها خشک یا کاربری تالابی خود را از دست دادند. سازمان ملل در همان سال ۲ موضوع را به عنوان بزرگ‌ترین فاجعه زیست‌محیطی جهان معرفی کرد که یکی از آن‌ها خشکی تالاب‌های بین‌النهرین بود. در سال ۱۳۸۶ خورشیدی، خشکسالی به اوج خود رسید و سبب خشکی بخش عمده‌ای از تالاب‌های شادگان و هورالعظیم شد. 
مقابله با ریزگردها راهکار کوتاه مدت ندارد
بحران ریزگردهای خوزستان یک بحران زیست‌محیطی است که در استان خوزستان وجود دارد. در حال حاضر، بخش‌های جنوبی تالاب هورالعظیم در ایران و نابودی تالاب‌های بین‌النهرین در عراق کانون‌های اصلی تولید ریزگردها هستند. با انتقال آب و خشک شدن بیش از ۲ میلیون هکتار از تالاب‌های عراق و بیش از ۴۰ درصد تالاب‌های خوزستان، این تالاب‌ها تبدیل به کانون ریزگرد شده و یکی از راهِ حل‌ها برای حلّ این معضل، احیای تالاب‌ها است. مقابله با ریزگردها راهکار کوتاه مدت ندارد و نیازمند مقابله‌ای چندین‌ساله است.

احتمال آلوده بودن ریزگرد ها به مواد رادیواکتیو
این بحران باعث شده است شهر اهواز مرکز این استان از سوی سازمان بهداشت جهانی به عنوان یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان شناخته شود که باعث مشکلات تنفسی ساکنان این شهر شده است. احتمال آلوده بودن این ریزگرد به مواد رادیواکتیو نگرانی‌های گسترده‌ای در مورد تأثیر این پدیده بر سلامت شهروندان بوجود آورده است.
 در انتها شاید بتوان گفت تعطیلی مدارس، تعطیلی ادارات، قطعی برق، قطعی آب، اختلال در تنفس، و … فقط بخش‌های کوچکی از مشکلاتی است که مردم خوزستان با ریزگردها تجربه کرده‌اند و یکی از عوارض ناگوار این آلودگی ها را می توان مهاجرت  از استان و از بین رفتن وقت و انرژی و کارایی ومهمتر از آن بی انگیزگی و دلزدگی مردم دانست.