قدس آنلاین- تعرفه‌های سنگین وضع شده برای صادرات ایران به اتحادیه اروپا و پابرجا بودن تحریم‌های بانکی و مالی دو سال پس از برجام، دو محور اصلی گلایه بخش خصوصی و دولتی ایران در همایش روز گذشته فعالان اقتصادی ایران و اتحادیه اروپا بود.

فعالان اقتصادی قاره سبز با انگیزه شناسایی مزیت‌های اقتصادی و تجاری ایران به تهران آمده‌اند و بازار ۸۰ میلیون نفری ایران را فرصت مغتنمی برای گسترش بعد صادراتی خود می‌دانند. در مقابل ایرانی‌ها هم که درهای تجارت با اروپا را حالا اندکی گشوده‌تر می‌بینند، تلاش دارند صریح‌تر از همیشه و با اتکاء به تجربیات کاری گذشته، گلایه‌ها را طرح کنند و گزینه‌های تجاری خود را روی میز بگذارند. البته این موضوع ظاهر مسئله را نشان می‌دهد وبه گفته برخی کارشناسان، فعالان تجاری اتحادیه اروپا وشرکای آن‌ها در قالب ۲۰۰ هیئت، بعد از برجام به ایران آمده‌اند که هنوز برخلاف این ترددهای طولانی وپر هزینه برای دو طرف، دستاورد ملموسی برای اقتصاد کشور بخصوص در حوزه تولید به همراه نداشته است.

* وضع تعرفه بالا برای کالاهای ایرانی

روز گذشته قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی در این گردهمایی با بیان اینکه توسعه صادرات باید سرلوحه کار باشد، از موانعی گفت که پس از تحریم‌ها لازم است برداشته شود. وی مشکلات بانکی را عامل افزایش هزینه برای فعالان اقتصادی ایران دانست.

علی اکبر مهرفرد افزود: تعرفه واردات مواد غذایی ایران در اروپا بسیار بالاست در حالی که این اتحادیه با بسیاری از کشورها از تعرفه‌های ترجیحی استفاده می‌کند؛ بنابراین از اتحادیه اروپا می‌خواهیم تا تعرفه واردات کالاهای ایرانی را کاهش دهد تا در یک شرایط تجاری با دیگر کشورهای واردکننده کالا به این اتحادیه قرار گیرد.

وی تأکید کرد: ایران به دنبال پیوستن به سازمان تجارت جهانی است و مذاکرات ایران و اوراسیا هم به توافق نهایی نزدیک است که امید می‌رود تسهیل تجارت را در پی داشته باشد و چنین قراردادی با اتحادیه اروپا به امضا برسد.

رئیس اتاق تهران هم با بیان این که تجارت با اروپا ۱۳ درصد از کل تجارت ایران را شامل می‌شود، گفت: اما هنوز و با وجود افزایش ۶۰ درصدی حجم تجارت بین ما و اتحادیه اروپا در پسابرجام، مشکلات بانکی پابرجاست.

به گفته مسعود خوانساری، پس از برجام ۲۰۰ هیئت تجاری و اقتصادی عمدتاً اروپایی به ایران آمدند، چرا که ایران مزیت‌های منحصر به فردی برای سرمایه گذاری دارد و داشتن بیش از ۱۰۰ میلیون تن تولیدات کشاورزی سالانه، می‌تواند مکملی برای اتحادیه اروپا باشد.

وی افزود: ایران با کشورهای همسایه بازاری ۴۰۰ میلیون نفری تشکیل می‌دهد که می‌تواند نیازهای این کشورها را هم تأمین کند. با اتحادیه اروپا هم در زمینه صنایع غذایی می‌توانیم همکاری‌های خوبی داشته باشیم و اروپا هم می‌تواند با سرمایه‌گذاری، کشورهای همسایه ما را هم پوشش دهد. به گفته وی اگر مشکلات بانکی حل شود، حجم تجارت ایران با اروپا بیشتر می‌شود.

* منفعت تولید داخل کجاست؟

فعالان اقتصادی نیز معتقدند برخلاف وعده‌های اقتصادی غرب در برجام، قفل مبادلات بانکی از طرف اروپایی بسته است و این در حالی است که برخی مسئولان اروپایی برقراری ارتباط تجاری مستمر با تهران را در تصمیمات جدید آمریکا می‌دانند در حالی که دشمنی دیرینه آمریکایی‌ها با ایران تضمینی برای جلوگیری از این نوع مبادلات تجاری واقتصادی است. به عقیده فعالان اقتصادی، اگر اروپایی‌ها با چنین تفکری (پیروی از تصمیمات نابخردانه دولت ترامپ) خواستار برقراری گسترش روابط تجاری و صنعتی با ایران باشند هیچ نتیجه‌ای حاصل نخواهد شد.  

از سویی کارشناسان اقتصادی معتقدند که فعلاً اروپایی‌ها بیشتر به قصد ارزیابی بازار مصرفی ۸۰ میلیونی، به کشور ما می‌آیند و برنامه‌ای برای کمک به تولید ایرانی وسپس صادرات به اروپا ندارند که این مسئله بیشتر شبیه یک آزادراه یکطرفه وبه نفع اروپاست.  

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه اروپا باید برای ایران هم از تعرفه‌های ترجیحی در بازار خود استفاده کند، به خبرنگار ما گفت: این گروه هایی که به ایران می‌آیند بیشتر به دنبال بازاریابی برای محصولات مصرفی خود در بازار ۸۰ میلیونی ایران هستند نه شناسایی توان تولیدی ایران برای تأمین نیاز اروپا و انتقال تکنولوژی و یا سرمایه گذاری در کشور ما.

ناصر موسوی لارگانی ادامه داد: اروپایی‌ها تحریم را بهانه‌ای ساخته‌اند برای اینکه با ایران همکاری عادلانه نداشته باشند وگرنه این‌ها هر کدام کشوری مستقل هستند که می‌توانند بدون سرسپردگی به شیطنت‌های آمریکا بویژه در شرایطی که اذعان دارند ایران به تعهداتش پایبند بوده، با ایران تجارت و مراوده دو سویه داشته باشند.

وی افزود: متأسفانه تا زمانی که اروپا خود به طور مستقل تحریم‌ها را کنار نگذارد و به آمریکا اهمیتی ندهد، این آمدن و رفتن‌های هیئت‌های تجاری هیچ تضمینی برای مراودات اقتصادی ایران در راستای توسعه صادرات غیرنفتی نخواهد داشت.

نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس بر این باور است که وقتی اروپا برای ایران تعرفه ترجیحی قائل نیست و قدرت رقابتی تولیدات ایران را به حداقل می‌رساند، ایران هم باید مقابله به مثل کند و در صورتی که آن‌ها راه تازه‌ای در تعرفه‌های ترجیحی به سود ایران باز کنند دلیلی ندارد ایران از دیوار بلند تعرفه‌ای برای صادرات آن‌ها استفاده کند.

رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران هم به خبرنگار ما گفت: به نظر می‌رسد اروپاییانی که در ماه‌های ابتدایی پس از برجام به ایران آمدند حالا و پس از بررسی و مطالعات لازم و با تیم‌های متخصص تری به ایران بازگشته‌اند بنابراین باید به آینده این دیدارها امیدوار بود، اما واقعیت این است که هنوز امنیت کامل بانکی و ارتباطات کاری قوی فراهم نشده است.

عبدالوهاب سهل آبادی با بیان اینکه نباید از هم اکنون نسبت به این مذاکرات بدبین بود، خاطر نشان ساخت: امروز موقعیت ایران در مجامع جهانی بسیار خوب است و ادبیات بین المللی ما تغییر زیادی داشته به همین دلیل سرمایه گذاران زیادی مشغول مطالعه برای آمدن به ایران هستند.

وی ادامه داد: متأسفانه ما با همسایه‌ها مشکلات تعرفه‌ای بیشتری داریم تا اروپایی ها؛ کشور همسایه ما یعنی عراق با افزایش شدید تعرفه‌های صادراتی ایران به دنبال جذب سرمایه گذاری ایران به خاک خود است، اما اروپا که به تولیدات ما نیازی ندارد عمدتاً فولاد ایرانی را حتی با وضع تعرفه سنگین هم از بازارشان دور نمی‌کند.