قدس آنلاین- سازمان بسیج اساتید کشور با به‌کارگیری نیروهای متخصص در زمینه‌های مختلف به دنبال این است تا نقش مؤثر خود را در رفع مشکلات کشور به‌خوبی ایفا کند. در دوره جدید مدیریت سازمان بسیج اساتید، تغییر نظام مسئله‌شناسی، خروج از مناسبت‌زدگی‌ها و شکل‌گیری اندیشکده‌های راهبردیِ رصد مسائل جامعه و دانشگاه در صدر اولویت‌های این سازمان قرار گرفته است. در این باره با دکتر محمدرضا ابن‌الدین حمیدی، جانشین رئیس سازمان بسیج اساتید کشور و عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام حسین(ع)، گفت‌وگو کرده‌ایم که حاصل آن را می‌خوانید.
شما از رویکرد حل‌المسائلی سازمان بسیج اساتید برای رفع مشکلات کشور صحبت کرده‌اید. این رویکرد با چه نقشه راهی قرار است تحقق یابد؟
سازمان بسیج اساتید کشور در نظر دارد که رویکرد علمی و حل‌المسائلی به موضوعات مختلف کشور داشته باشد به بیان دیگر، اساتید بسیجی را در دفاع از ایران و انقلاب اسلامی با زمینه‌های علمی به کار بگیرد تا استادان دانشگاه با استفاده از ابزار علم به دفاع از ایران، اسلام و انقلاب اسلامی بپردازند. به همین منظور در سطح دانشگاه‌های کشور اندیشکده‌هایی با همین نام تأسیس خواهد شد. این اندیشکده‌ها در ابتدا ممکن است که جایگاه فیزیکی نداشته باشند اما ماهیت آن‌ها، مجمع فکری اساتید بسیجی در حوزه‌های تخصصی است. مثلاً در حوزه‌های علوم اجتماعی، علوم تربیتی، اقتصاد، علوم پایه، فنی و مهندسی، پزشکی و پیراپزشکی و دیگر حوزه‌های تخصصی مجموعه‌های فکری شکل خواهند گرفت که ماهیت اصلی آن‌ها شناخت مسائل و مشکلات جاری کشور و ارائه راه‌حل و راهبردهای آینده‌پژوهی برای فردا است. بنابراین در ۲ سطح اندیشکده خواهیم داشت: اندیشکده‌های قطب در سطح تهران یا دانشگاه‌های مادر و اندیشکده‌های بومی و محلی در سطح استان‌ها که مأموریت‌هایشان با هم متفاوت است. اندیشکده‌های استانی مأمور بررسی مسائل و مشکلات استانی هستند و با توجه به ظرفیت‌های بومی برای توسعه استان، برنامه ارائه می‌دهند. استان‌ها هم با کمک بسیج اساتید آن منطقه تلاش می‌کنند تا این راهبردها را برای اجرایی‌شدن به دستگاه‌های اجرایی بدهند.
آیا استادان بسیجی برای همکاری در این اندیشکده‌ها پای کار می‌آیند؟
برای این ماجرا ۲ مسئله را باید حل کنیم. اول اینکه همکاری اساتید بسیجی در این اندیشکده‌ها به عنوان واحد پژوهشی در سوابق استادان لحاظ شود و ثانیاً نتایج به‌دست‌آمده باید به دست مسئولان اجرایی برسد. فعلاً در مرحله برنامه‌ریزی هستیم و پیش‌بینی می‌شود تا پایان ماه جاری این اندیشکده‌ها در چند استان آغاز به کار کنند.
آیا برای ضمانت اجرایی به‌کارگیری نتایج پژوهشی اندیشکده‌ها تدبیری شده است؟
ببینید! اساتید بسیجی چند ویژگی دارند که آن‌ها را از همتایانشان متمایز می‌کند. اولاً نگاهشان برای حل مسائل کشور نگاه دلسوزانه است (البته این نگاه دلسوزانه را بیشتر استادان دارند). دوم اینکه منافعی ندارند یعنی ایجاد هر حرکت جدیدی منافع آن‌ها را به خطر نمی‌اندازد. اساتید بسیجی تلاش می‌کنند برای رضای خدا کار کنند و بدون حب و بغض و بی‌توجه به گرایش‌های سیاسی، منویات رهبرمعظم انقلاب را محقق نمایند و چون ابزارشان علم است، حرص سیاسی آن‌ها را نمی‌گیرد. ضمناً چون با زبان علم سخن می‌گویند، نمی‌توان آن‌ها را به داشتن منافع یا جهت‌گیری‌های سیاسی متهم کرد. این ویژگی‌ها به حل بهتر مسائل کمک می‌کند. متأسفانه در کشور ما حرف خوب زیاد زده می‌شود اما مجری خوب به اندازه کافی وجود ندارد. از آنجا که بسیج در عرصه‌های دیگر اجتماعی توفیق داشته است، انتظار می‌رود که رویکردهای جدید در سازمان بسیج اساتید هم موفقیت‌آمیز باشد. مثلاً سال‌هاست مشکل ریزگردها وجود دارد و با اینکه برای این کار بودجه و برنامه هم هست اما بسیج سازندگی با کاشت ۳ هزار نهال در منطقه خوزستان به حل این مشکل کمک کرده است. تا چند سال دیگر این نهال‌ها رشد می‌کنند و به بهبود وضعیت هوای آنجا کمک خواهند کرد. بسیج در صحنه‌های مختلف می‌تواند وارد شود و مشکلات را حل کند. ولی قرار نیست که همه مشکلات کشور را حل کند بلکه بسیج همچون ستون محکمی است که هر جا آسیبی به مجموعه حاکمیت وارد شود، از سقوط آن جلوگیری می‌کند. بسیج می‌تواند تسهیل‌کننده و یاری‌دهنده باشد ولی پایان‌دهنده مشکلات نیست.
پس بسیج اساتید نگاه آینده‌پژوهانه به مسائل کشور دارد؟
همین‌طور است. بسیج اساتید در حوزه‌های علمی نگاه آینده‌پژوهانه دارد یعنی آیندة محتمل هر یک از جریان‌ها و دستگاه‌های حاکمیتی را ترسیم می‌کند و پس از شناسایی متغیرهای مؤثر بر تغییر شرایط هر یک از دستگاه‌ها، متغیرهای مداخله‌گرِ پیشنهادی را برای تغییر به نفع ارزش‌های انقلاب اسلامی وارد ساختارها می‌کند. به این ترتیب، می‌توان آینده را از الآن رقم زد. اینکه چقدر موفق خواهیم بود، بخشی از آن مشیت الهی است و بخش دیگر آن به کمک دستگاه‌های اجرایی، دولت، مردم و سرمایه اجتماعی بسیج محقق خواهد شد.
بسیج اساتید از این سرمایه اجتماعی چقدر استفاده کرده است؟
بسیج از ابتدای انقلاب اسلامی نقش کلیدی داشته است و اگر بسیج را مردمی بدانیم که دلشان برای ایران، اسلام و جمهوری اسلامی می‌تپد، پس همه آن‌ها که در صحنه‌های مختلف حضور داشتند (از رأی‌دادن به جمهوری اسلامی گرفته تا عرصه‌های دیگر)، بسیجی هستند. ضمن اینکه انقلاب اسلامی بر پایه مردم شکل گرفته است. به همین دلیل بسیج در همه حوزه‌ها حضور دارد. منظور از سرمایه اجتماعی، اعتماد و مشارکت مردم است. در بسیاری از عرصه‌ها وقتی بسیج به عنوان یک سازمان وارد می‌شود، از مقبولیت بیشتری برخوردار است. مردم از آسیب‌های کشور که ناشی از ضعف کارکردهای نهادهای اقتصادی و دولت است، به بسیج پناه آورده‌اند و باید این سرمایه اجتماعی را توسعه داد. ورود یاری‌رسان بسیج اساتید برای کمک به دستگاه‌های حاکمیتی، بدون در نظر گرفتن جناح سیاسی خاص، می‌تواند مبارک باشد و اعتماد دولت و مردم را بیشتر کند. اگر سکان بسیج در کشور آسیب ببیند، همه ما در این کشتی غرق خواهیم شد. بنابراین بسیج اساتید برای کارآمد نشان‌دادن نظام جمهوری اسلامی وارد نگاه حل‌المسائلی به مشکلات کشور در مجموعه حاکمیتی شده است.
نظر شما