قدس آنلاین- گروه استان ها- اسرین مقصودی: هنرهای دستی کردستان از زمان‌های دور در میان مردم استان رواج داشته است، به گونه‌ای که تقریبا تمام ملزومات مورد نیاز توسط خود اهالی و در شهر و دیار ساخته می‌شد.سفالگری، کلاش‌بافی، حصیربافی، ساخت آلات موسیقی، حاتم‌کاری و هنرهای دیگری چون قالی و گلیم بافی، نازک کاری و آهنگری جزو هنرهای شاخص مردم خطه کردستان است.

سفال‌گری

کشف ظرف‌های سفالین در گورهای اجداد مردم این منطقه نشان از قدمت بالای این هنر در کردستان دارد. اهالی آن زمان معتقد به حیات پس از مرگ بودند و تصور می‌کردند پس از زنده شدن به ظروف سفالی نیاز خواهند داشت.همین عامل موجب می‌شد تا این ظروف را به همراه مردگان خود دفن کنند.سفالگران با چرخ‌های کوچک و سنتی خود، انواع ظروف کوزه و کاسه را می‌سازند، این کار بویژه در زمان‌های گذشته که خنک نگاه داشتن مایعات کار دشواری بود بسیار ضروری به نظر می‌رسید.

از انواع ظروف سفالی می‌توان به «کوزه‌له»، «تونگ»، کاسه‌های بزرگ گلی و ظرف‌های مختص ماست را نام برد.

کلاش و کلاش بافی

خبر خوب ثبت جهانی کلاش به عنوان پای‌پوش و در شهر مریوان و زمینه‌های اشتغالزایی این صنایع کلاش را مورد توجه قرار داد. کلاش نوعی از گیوه‌های خطه کردستان است که در عین سادگی ظاهر، پیچیدگی‌های خاص خود را دارد.

مرحله نخست در ساخت کف کلاش، کوبیدن زیاد نوارهای باریک پارچه به گونه‌ای است که کاملا به هم چسبیده و شکل بگیرند. سپس در وسط آن نوار باریکی از روده گوسفند قرار داده تا استحکام کافی را به دست آورد. در مرحله بعد با استفاده از ابزار ساده و نخ‌تابیده شده کلاش بافی را آغاز می‌کنند. این نوع پاپوش به علت خنکی آن در فصول گرم سال مشتریان زیادی دارد. این نوع از گیوه «کلاش» بیش‌تر ساخت دست هنرمندان منطقه اورامان بوده است.

نوع دیگر آن «گیوه پاوه‌ای» نام دارد که زیر آن از یک تخت چرم سبک و راحت ساخته می‌شد.

نازک‌کاری

قدمت صنعت نازک‌کاری در شهرستان سنندج به 100 سال پیش باز می‌گردد و مردمان کردستان و به‌ویژه اهالی این شهرستان علاقه فراوانی به ساخت وسایل از چوب داشته‌اند.نمایشگاه‌های نازک‌کاری استادان سنندجی همواره با استقبال علاقه‌مندان همراه بوده و حتی تولیدات آن‌ها نیز شهرت جهانی یافته است. از نازک‌ کاران نامی این شهر می‌توان به مرحوم علی‌اکبر بهزادیان اشاره کرد.

در ساخت تولیدات نازک‌کاری از چوب‌های گردو، گلابی و سنجد استفاده و در کل به دو دسته کاربردی و تزئینی تقسیم می‌شود.در بخش کاربردی انواع میزهای پذیرایی، جعبه‌های آرایشی و جواهرات، عصا، تخته نرد، شطرنج، جعبه‌ی سیگار و قلم‌دان ساخته می‌شود.تابلوهای حاوی اسامی خداوند، آیات قرآن، معرق‌کاری و منبت‌کاری‌های چوبی و همچنین اشکال پرندگان و حیوانات از جمله نازک‌کاری‌های تزئینی است.

قالی بافی

این هنر در گذشته تنها مختص زنان کردستان بود، اما در دهه‌های اخیر مردان نیز به دلایل گوناگون به بافندگی قالی و گلیم روی آورده‌اند. قالی‌های سنندج و بیجار از گذشته در جهان مشهور بوده‌اند.

انواع مدل‌های قالی سنندجی، پشتی، زیر جانمازی، ذرع و نیمی، دوذرعی و کناره هستند. این گونه فرش بر دو نوع بوده که «خرسک» را در روستاها و «فرش نازک»را در شهرها می‌بافتند. قالی‌ها از روی نمونه ساخته می‌شد که قطعه فالیچه‌ای کوچک با انواع نقش و گل‌ها بود و بافندگان با شمارش گره‌ها نقش‌ها را اجرا می‌کردند.

از انواع طرح‌ها و نقشه‌های قالی سنندج می‌توان به سه ترنج، سه محراب، ماهی درهم، گل میرزاعلی، سه جقه و گل وکیلی اشاره کرد.

نقش فرش‌های بیجار بیش‌تر منظم و از روی نقشه بافته می‌شده است. ویژگی شاخص این گونه فرش نوع بافت و تراکم آن است. از قدیم‌الایام عده‌ای در این شهرستان وظیفه ساخت نقشه‌ی فرش را بر عهده داشتند، به این صورت که تابلوی مورد نظر را به شکل نقشه‌ای با خطوط شطرنجی درمی‌آورند به گونه‌ای که هر مربع در این نقشه نشانه یک گره بوده و بافندگان با شمارش گره‌ها نقش را ایجاد می‌کنند.

فرش‌های روستایی بیجار به دلیل پودهای ضخیم و پشمی دارای پرزهای بلند هستند که بافت آنها بیش‌تر به صورت ذهنی انجام می‌شود. این گونه با وجود سادگی از نقش‌های زیبایی برخوردار است و اشکال منقوش در آن به اشکال حکاکی شده بر دیوارهای غارها شباهت دارد.