قدس آنلاین-طی ماه‌های گذشته، متولیان صنعت هتلداری همواره از مشکلات این حوزه گفته‌اند و انگشت اتهام را به سوی فعالان رسمی و غیررسمی این صنعت نشانه رفته‌اند. بتازگی نیز جامعه هتلداران در بیانیه‌ای نسبت به روند اسکان نوروزی در مدارس ابراز ناخشنودی کرده و حتی اعلام کرده که در ایام نوروز سال جاری اسکان افراد عادی در مدارس سبب کاهش ۱۰ درصدی اقامت در هتل‌ها شده است.

*توهم رقابت مراکز خرد اقامتی با هتل‌ها

گرچه طی سال‌های اخیر شاهد ریزش آمار اسکان مسافران در هتل‌ها هستیم، اما آیا می‌توان انتظار داشت با محدود ساختن مردم برای اقامت در تعطیلات نوروزی این روند را تغییر داد؟

پدرعلم هتلداری ایران در این باره می‌گوید: پیش از این نیز شاهد واکنش‌های هتلداران به فعالیت مراکز اقامتی مانند خانه‌های مسافر بودیم و این ادعا مطرح شده بود که از دلایل اقبال اندک مردم به سکونت در هتل‌ها چنین مراکزی است. درحالی که در تمام دنیا در کنار هتل‌های چند ستاره و مجلل، مراکز اقامتی ارزان قیمت نیز فعال هستند. چنان که شاهدیم در کشورهای هند و پاکستان حتی برخی گردشگران گاری‌های کنارخیابان را برای اقامت اجاره می‌کنند. آیا این مسئله سبب مشکلات صنعت هتلداری آن‌ها شده و برای سرمایه گذاری این عرصه تهدید محسوب می‌شود؟ آیا هتلداران این کشورها درصدد جمع آوری این مراکز اقامتی هستند؟

ژیان دربندی، می‌افزاید: درحال حاضر گردشگران در تمام جهان می‌توانند به جای هتل دیگر مراکز اقامتی مانند منزل مبله اجاره کنند، چنان که اگر در اینترنت جست و جو کنید، در سراسر جهان بخصوص در اسپانیا که از پیشگامان صنعت گردشگری است؛ خانه‌های مبله را اجاره می‌دهند که «condo» می‌نامند. البته این خانه‌ها با امکانات و خدماتی که ارائه می‌دهند هرگز نمی‌توانند با هتل‌ها رقابت کنند، ولی بسیاری از گردشگران به دلیل ارزان‌تر بودن و متناسب با بودجه‌ای که دارند، این فضاها را انتخاب می‌کنند.

اشکان بروج، مدرس گردشگری و هتلداری نیز اظهار می‌کند:به طور کلی با مدرسه خوابی و اقامت در مدارس برای تمام اقشار حتی فرهنگیان مخالفم؛ در هیچ کجای دنیا چنین برنامه هایی ندارند، زیرا مدارس محل تحصیل است. همچنین اقامت گردشگر درخیابان یا مراکز غیررسمی را نمی‌پذیرم، اما با سیاست‌های جامعه هتلداران نیز که سعی دارد تمام فعالیت‌های گردشگری و اقامتی را تحت نظارت خود قرار دهد موافق نیستم، زیرا گردشگران حق دارند با توجه به امکانات و انتظارات خود شرایط اقامتی خود را انتخاب کنند.

*فاصله هزینه‌ها و خدمات در هتلداری

بنابرادعای فعالان صنعت هتلداری، ضریب اشغال هتل‌ها حتی در اوج فصل گردشگری به کمتر از ۵۰ درصد می‌رسد.

ژیان دربندی، پیشکسوت صنعت هتلداری در این باره خاطرنشان می‌کند:اگر هتل‌ها به دنبال جذب گردشگر بیشتری هستند، باید ضمن افزایش خدمات و کیفیت آن؛ شرایطی را فراهم کنند که این خدمات ارزان‌تر به مشتری ارائه شود. در واقع مسافران با مقایسه هزینه‌ها و خدمات با رضایت و طیب خاطر، هتل‌ها را برای اقامت انتخاب کنند.

وی همچنین می‌افزاید: صنعت هتلداری ما با چالش‌های متعددی روبه‌روست، از این مسائل می‌توان به گرانی اداره هتل‌ها در کشور اشاره کرد، بنابراین در تمام جوانب نمی‌توان هتلداران را مقصر دانست، زیرا در کشور ما از این صنعت حمایت نمی‌کنیم و میزان مالیات‌ها و عوارضی که به این صنعت هم تحمیل می‌شود جای تأمل دارد و موجب افزایش هزینه‌ها می‌شود.

ژیان دربندی با اشاره به ضعف در مدیریت هتل‌ها نیز اظهار می‌کند:از دیگر دلایل گرانی هزینه‌های هتلداری مشکلات مدیریتی است؛ چنان که شاهدیم هتلداران در پاسخ به علت گرانی خدمات خود در اوج زمان مسافرت‌ها مدعی هستند در طول سال مشتری نداریم، اما اغلب این افراد از خود نمی‌پرسند چگونه و با چه برنامه‌ریزی می‌توان در شرایط عادی نیز مسافر جلب کرد؟ درحالی که تا امروز این اتفاق نیفتاده؛ زیرا بیشتر فعالان این صنعت دانش و تجربه کافی ندارند و حتی تلاشی برای ارتقای مهارت‌های خود نمی‌کنند. از همین رو، همچنان صنعت هتلداری ما به شیوه سنتی فعالیت می‌کند. این در حالی است که سرمایه گذاری در این صنعت قابل احترام بوده و باید حفظ شود، زیرا سرمایه‌گذاری در این صنعت را می‌توان سرمایه‌گذاری ملی دانست.

اشکان بروج، کارشناس ارشد بازاریابی گردشگری هم می‌گوید: جدی‌ترین چالش صنعت هتلداری این است که نسبت خدمات در برابر هزینه‌ها به واقع صفر است. گرچه نمی‌توان منکر هزینه‌های بالای این صنعت شد، اما بخشی از این هزینه‌ها مربوط به فضا و تجهیزات است و برخی به مقوله خدمات مربوط می‌شود، درحالی که مبلغی که در ازای ارائه خدمات از گردشگر گرفته می‌شود بسیار چشمگیر است. نکته دیگر به نبود امکانات و زیر ساخت‌های لازم بر می‌گردد، چنان که نیروی انسانی توانمندی در این عرصه فعال نیست و خدمات هتلداری هنوز به روز نشده است، چنان که سامانه رزرواسیون آنلاین نداریم.

وی تأکید می‌کند: از دیگر علل مشکلات این صنعت وجود مافیایی است که بر سر این حوزه سایه انداخته‌اند و اجازه هیچ گونه تحرکی را برای توسعه و رشد نمی‌دهند.

*شنا برخلاف جریان زمانه

درحالی که سیاست‌گذاران گردشگری کشور ساخت و ساز هتل‌های مجلل را جلوه‌ای از رونق این صنعت می‌دانند، رقبای واقعی این حوزه در جهان به دنبال جذب بیشتر گردشگران طبقه متوسط هستند، از همین رو بر ساخت مراکز اقامتی ارزان قیمت تأکید دارند. چنان که دولت امارات با هدف تسریع در ساخت این هتل‌های ارزان‌قیمت فرایند کسب مجوز را تنها به دو ماه کاهش داده است. همچنین معافیت ۱۰ درصدی مالیات از سوی شهرداری به مدت چهار سال پس از اتمام پروژه ساخت هتل‌های سه ستاره صادرشده است.

ژیان دربندی، پیشکسوت صنعت هتلداری می‌گوید: به طورکلی هزینه سفر در کشور ما گران است، چنان که با بررسی و مقایسه مقصدهای گردشگری مانند ارمنستان می‌بینیم سفر به این مناطق ارزان‌تر از سفرهای داخلی ماست. از این رو، مردم برای کاهش هزینه‌های خود ناگزیرند مراکز قامتی ارزان قیمت را انتخاب کنند؛ زیرا همه هموطنان ما از امکانات مالی بالایی برخوردار نیستند که این هزینه‌ها را بپردازند.

وی می‌افزاید: در تمام کشورهای دنیا برای جذب فراگیر گردشگر تدابیر و سیاست‌های گوناگونی دارند، از این موارد نیز می‌توان به ساخت مراکز اقامتی ارزان قیمت اشاره کرد. این درحالی است که در کشور ما، رونق گردشگری را منوط به ساخت هتل‌های چندین ستاره و مجلل می‌دانیم، زیرا اغلب مدرسان این حوزه تجربه واقعی از صنعت هتلداری نداشته و تنها با مطالعات تئوری به این عرصه وارد شده‌اند و همین آموخته‌ها را در کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی منتقل می‌کنند.

اشکان بروج، با تأکید بر نقش مراکز اقامتی ارزان قیمت بر توسعه صنعت گردشگری نیز اظهار می‌کند: آنچه به عنوان پیشران و حیات بخش اقتصاد گردشگری شناخته می‌شود، کسب و کارهای نوپا و مشاغل خرد این حوزه است، زیرا با تقویت زیر ساخت ها، تغییر الگوی سفر وجذب سرمایه‌های پراکنده سبب رونق این صنعت خواهد شد. این درحالی است که در مقوله گردشگری ما جایی برای سرمایه گذاری‌های خرد و اندک وجود نداشته و همواره بر سرمایه گذاری‌های کلان وساخت هتل‌های مجلل تأکید می‌شود؛ درحالی که در شرایط امروزی، گردشگران به چنین فضاهایی احساس نیاز نمی‌کنند؛ از همین رو گردشگران خارجی بیشتر به دنبال اسکان در مراکزی مانند فضاهای بومگردی و درک تجربیات محلی هستند، زیرا در این مراکز به گردشگر به عنوان میهمان خانه نگاه و بر اساس آن خدمات ارائه می‌شود، اما در صنعت هتلداری ما روح میهمان نوازی حاکم نیست.