قدس آنلاین- گروه استانها- مریم کروشاوی؛ اقتصاد جهان که در گرو صنعت بود، امروزه فضای وسیعی را برای خود نمایی تولید ثروت گردشگری باز کرده است. سران ممالک قدرتمند جهان و توسعه یافته که دستی در بشکه های نفت برای استخراج اسکنانس ندارند، یکی از راه های خلق سرمایه را از طریق گردشگری و جذب گردشگر ها معرفی کرده اند و این امر درست نکته مقابل استفاده از فضاهای باستانی و گردشگری در ایران و به خصوص خوزستان با وجود چندین ثبت بین المللی است. شاید خوابیدن بر بشکه های نفت در خوزستان و اطمینان به اینکه این منابع بی پایان هستند، آن ها را از فکرد کردن به  ساخت حوزه پول ساز دیگر،  باز نگه داشته است.

میراث های حفاظت نشده   

خوزستان با داشتن سه اثر ثبت بین المللی در حوزه میراث فرهنگی و آثار باستانی، به ندرت شاهد زیر ساختهایی در این زمینه برای جذب گردشگر بوده است. سوال اینجاست، واضح نیست، همان موضوعاتی که مردم از آن ها گلایه مند بودند، به مرور منجر به بی اعتمادی گردشگر و افت کامل در حوزه گردشگری شود؟ ا ز زیرساخت ها گذشته، ما در رو ساخت ها هم خود را به بی خیالی زده و تصمیمات را دست زمان و حکایت هرچه بادا باد سپرده ایم. چغازنبیل شوش یکی از آثار بین المللی، چند سالی است روز خوش ندیده و تنها به قرار گرفتن نامش میان خارجی ها، می نازد؛ وضعیت این اثر فاخر و گرانبها قطعا، چراندن حیوانات اهلی در آن و حتی یادگاری نوشتن بر دیوارهای پر از ارزش ملی، نیست. سر این قصه دراز را معلوم نیست از کدام سمت باید گرفت تا از آن سمت بام نیافتد، حفظ آثار فاخر استانی که ثبت جهانی شده اند یا چسبیدن به ایجاد زیر ساخت، برای جذب گردشگر؟ مشکل اینجاست که اگر گردشگر جذب کنیم، برای پذیرایی از آن ها کدام دست گل خود را در طبق اخلاص بگذاریم تا وقتی به شهر فرنگ خود بازگشتند، جز شگفتی، سوغاتی دیگری نبرند؟

اگر زیرساخت گردشگری انجام نشود، جابجایی منابع را اعمال می کنیم

رییس سازمان برنامه و بودجه استان خوزستان در پاسخ به اینکه آیا برای بخش گردشگری میراث فرهنگی، بودجه ای جهت انجام زیرساخت های لازم پرداخت می شود، می گوید: شورای برنامه ریزی همه ساله طبق  مصوبات هرسازمان، بودجه ای برای پیش برد اهداف در نظر می گیرد که گردشگری یکی از این حوزه ها است.

امید حاجتی در ادامه عنوان می کند: بعد از اعطای بودجه به آن ها، در بخش نظارت بر اجرایی کردن پروژه ها نیز ورود می کنیم و در صورت مشاهده ضعف و کم کاری، جابجایی منابع را اعمال خواهیم کرد.

 ۷۰۰ میلیون تومان اعتبار برای زیرساخت گردشگری چغازنبیل

معاونت سرمایه گذاری و برنامه ریزی میراث فرهنگی استان خوزستان اقدامات ایجاد کننده زیرساخت های گردشگری انجام شده در طی یک سال اخیر را چنین مطرح می کند و می گوید: در ایجاد اشتغال های روستایی و فراگیر در زمینه گردشگری، وام های کم بهره ای را برای متقاضیان در نظر گرفته ایم، از طریق اعتبارات عمرانی نیز زیرساخت های گردشگری برای چند اثر ثبت بین المللی و سایر آثار ثبت ملی و حتی استانی در نظر گرفته شده است که در پی آن ها اقداماتی از جمله نصب تابلو معرفی آثار و ایجاد کمپ های گردشگر انجام شده است. سال گذشته یک میلیارد تومان  اعتبار برای زیرساخت های گردشگری سه اثر جهانی شوش، شوشتر و چغازنبیل اختصاص دادیم که تجهیزات و زیرساخت های لازم برای رفاه حال گردشگرها شامل آن اقدامات بود.

احسان زارع اصل با بیان اینکه برای زیرساخت های گردشگری چغازنبیل ۷۰۰ میلیون تومان هزینه کرده ایم، می گوید: اعتباری برای معرفی جاذبه های گردشگری نیز کنار گذاشته ایم تا در شناخته تر شدن آثار باستانی استان خوزستان کوششی صورت داده باشیم. لازم به ذکر است که مسیرهای دسترسی به این جاذبه ها، بهسازی شده است، همچنین در بهرکان هندیجان و چماسیاب مسجد سلیمان کمپ های گردشگری در حال احداث است.   

او دلیل نارضایتی مردم شوش در خصوص نبود زیرساخت های گردشگری را چنین مطرح می کند: شوش دو اثر ثبت جهانی دارد و در عرصه واقع شده است و حساسیت های جهانی که بر این شهر وجود دارد میراث فرهنگی را نیز مجاب به نگاه ویژه به آن کرده است، در پی این ماجرا نیز مردم نمی تواند بلندسازی در طبقات، ساخت و ساز کنند و فنداسیون دلخواه خود را در زمین ها بزنند، به همین دلیل مردم از چنین محدودیت هایی نسبت به سایر شهر ها ناراضی اند.

زیرساخت های گردشگری، در گرو حفاظت از آثار باستانی

 جوانی که گردشگری را از استان گردی آغاز کرده و تجربه گردشگری کشوری و بین المللی را نیز داشته است، از تفاوت های گردشگری در زیرساخت ها می گوید: نمی توان همه امکانات گردشگری خوزستان را زیر سوال برد و گفت هیچگونه رفاهی در این زمینه برای آثار باستانی خوزستان وجود ندارد، اما این حقیقت را باید بپذیریم که برای رسیدن به نقطه مطلوب در این حوزه بسیار فاصله وجود دارد. زیرا طبق مشاهداتی که در سفرهای مختلف و تجربه هایی که در این باره داشتم، استان ما بیشتر از حد تصور از سایر استان ها عقب است.

الهه معتمدی ادامه می دهد: خوزستان به دلیل سه اثر ثبت بین المللی و جدای از آن ها، داشتن جاذبه های گردشگری شگفت انگیز به خصوص روستاهایی که به جرات می توان گفت در دنیا نظیر ندارند همیشه در نقطه پر دیدی قرار دارد، پس نیاز داریم امکانات رفاهی برای مهمانان گردشگر در نظر بگیریم.

از جمله امکاناتی که به عنوان یک گردشگر تازه وارد می توانم به آن ها اشاره کنم، بهسازی مسیرهای تردد است. یاد در نظر گرفتن شرایطی برای حفظ نظافت و پاکیزگی محیط، استراحتگاه، امانات، و از طرفی دیگر در اکثر آثارها کمتر شاهد تابلوهای راهنمای دقیق و معرفی مکان بخصوص اثر هستیم. اما در نقطه مقابل همه این انتظارات، به محض ورود به منطقه حفاظت شده آثار باستانی مورد نظر، مدام صحنه هایی را شاهد می شویم که این سوال را در ذهن ما ایجاد می کند، گردشگرهای خارجی با دیدن یادگاری های روی دیوارهای این اثر باستانی آیا آن را فاقد ارزش نمی خوانند؟ بنابر این باید فرهنگ را میان مردم نهادینه و مردم را در حفاظت از آن ها شریک کرد.

او درباره آثار در حال تخریب استان خوزستان می گوید: تخریب آثار ارزشمندی مانند سازه های آبی شوش به گونه ای در حال پیشرفت است که جای سوال  را ایجاد می کند؛ سفیران گردشگری استان کجا هستند؟ شکایت، گزارش و حتی یک گوشزد کوچک که این اثر زیبا را نجات دهد را انجام داده اند؟ همه به وضوح می بینند که این سازه با چه وضعیت اسفناکی رو به رو شده و شادابی سابق را ندارد، سازه ای که بیشتر شهر را در برگرفته و تخریب آن یعنی، تخریب شهر؛ ما علاوه بر زیرساخت های لازم، در ابتدا نیاز به حفاظت از این آثار داریم زیرا بدون آثار باستانی، زیرساخت ها نیز وجود نخواهند داشت.

چراغ کم سوی گردشگری خوزستان

مشاهدات و نارضایتی برخی از تور لیدرها، گردشگران و بازدید کننده ها حاکی از نامطلوب بودن وضعیت زیرساخت های گردشگری و در پی آن حفاظت غلط از آثار است، پس مسئولین از کدام فعالیت های در حال پیشرفت سخن می گویند؟ شاید در این میان چه کسی، کارشناسی تر و منصفانه تر سخن می گوید، مشخص نباشد اما آن چیزی که مانند روشنی روز می توان به آن پی برد وجود نارضایتی ها به دلیل بی مهری ها با میراث هایی است، که گذشتگان با سختی های فراوان به امانت به دست ما رسانده اند، قطعا لیاقتی بیش از این ها برای این آثار که چراغی روشن برای استان و حتی کشور در بین کشورهای بین المللی به شمار می رود، محسوب می شوند.