قدس آنلاین- اول؛ کمبود ارز نسبت به نیازهای توسعه‌ای کشور به ما اجازه واگذاری تعیین قیمت آن توسط بازار را نمی‌دهد. شاهد صحت این ادعا آن است که در سی سال گذشته هرگاه که چنین اراده‌ای شد توام با موفقیت نبوده است. در مورد اقتصاد ایران، دولت باید از رسیدن به شیوه‌ای که در آن نرخ ارز به صورت شناور تعیین بشود پرهیز کند و از تجربه گذشته درس بگیرد.

دوم؛ در غیاب روش «تعیین نرخ ارز به صورت شناور» چه باید کرد؟ به نظر می‌آید با توجه به اینکه اصلی‌ترین مشکل ما در شرایط فعلی «بیکاری» معطوف به تولید است و با توجه به اینکه بین ۸۰ تا ۸۵ درصد منابع ارزی ما صرف واردات کالاهای سرمایه‌ای و مواد اولیه و واسطه می‌شود، بنابراین ملاک برای تعیین نرخ ارز باید با هدف تولید و افزایش تولید مورد نظر قرار بگیرد. این بدان معناست که باید بسته به کشش قیمتی ارز برای واردات کالای سرمایه‌ای کارشناسان نرخی را تعیین بکنند که در آن تولید کنندگان انگیزه‌های لازم برای واردات کالای سرمایه‌ای و تولید در داخل کشور را پیدا کنند.  

سوم: بازار آزاد ارز در اوضاع فعلی ایران ساخته و پرداخته سفته بازان و افراد مجهول الهویه‌ای است که متأسفانه در مواردی موفق می‌شوند دولت را هم به دنبال خودشان بکشانند! اینکه در کوچه و پسکوچه‌ای رقمی برای نرخ ارز اعلام بشود بدون اینکه سیاست‌گذاران اقتصاد از آن مطلع باشند که چه مقدار ارز، تقاضا و عرضه شده؟ چند نفر بازیگران آن بوده‌اند و چه ضوابطی بر آن حاکم بوده؟ یک مسئله غیر اقتصادی است. دولت نباید این اشتباه را مرتکب بشود که اقتصاد ۸۰ میلیون نفر را به سفته بازان وصل کند. بازار غیر رسمی باید رصد بشود اما نباید ملاک تصمیم گیری برای اقتصاد ایران قرار نگیرد.

چهارم: دولت باید از حقوق مالکیت مردم در قبال پیامدهای بازار سفته بازانه ارز حمایت کند و اجازه ندهد نرخی که ساخته و پرداخته سفته بازان مجهول الهویه است خودش را به همه کالاهای مختلفی که اصولاً به ارز ربطی ندارند و اگر هم ربطی داشته باشند مربوط به قیمت اقتصادی ارز نیست تسری بدهند.  در پایان مهم است که بدانیم انتخاب یک سیستم ارزیِ ثابت و مشوق تولید، برای یک دوره زمانی معین به معنای آن نیست که دیگر بازار سیاه نخواهیم داشت بلکه بدین معناست که انتخاب این سیستم فایده هایی دارد که از هزینه‌های ایجاد بازار سیاه بیشتر است. ما در اقتصاد به دنبال «به دست آوردن همه چیز و هزینه نپرداختن» نیستیم، دنبال این هستیم که آنچه به دست می‌آوریم بیشتر باشد از آنچه از دست می‌دهیم.