با پایان یافتن کوچ بهاره، شدت یافتن خشکسالی و استقرار کامل عشایر در ییلاقهای تابستانی پای صحبت مدیری نشستیم که در کسوت خادم جمعیت عشایر ی بیشترین تلاش را برای حل مشکلات عشایر و کوچندگان خستگی ناپذیر انجام داده است او در آغاز به وجود مشکلات پایان ناپذیر اعتراف کرده و امیدوار است با تامین اعتبارات بیشتر و هم افزایی همه دستگاههای خراسان رضوی و تشکلهای عشایری و روستایی مشکلات این قشر با بهترین بازده و کار آیی حل شود.
محمد نبوی فرد، مدیرکل امورعشایری استان خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ما می گوید:همه تلاش همکارانم در سازمان امورعشایری برای رفع تنکگناها و حل مشکلات دامداران کوچنده عزیز خراسانی بسیج شده ولی برای کاستن از رنج این عزیزان باید همه نهادها و ادارات خراسان رضوی در حیطه وظایف خودشان به کمک این عزیزان برخیزند.
***رتبه اول جذب اعتبارات
وی با بیان اینکه در بهره وری دامی و حداکثر استفاده از مراتع تلاشهای خوبی صورت گرفته است، می افزاید: در طرحهای ترویجی و جذب و توزیع علوفه غنی سازی شده و گرفتن تسهیلات بانکی برای عشایرمقام اول را در کشور داریم که تاحدی از نیازهای سرمایه در گردش عزیزان عشایر رفع شده است.
وی در باره تنوع زیستگاهی عشایر در سطح استان خاطرنشان می کند: از نظر پراکندگی جمعیت عشایر درسطح ۱۳ شهرستان (مشهد، کلات، سرخس، چناران، قوچان، درگز، نیشابور، سبزوار، خوشاب، خواف، کاشمر، خلیل آباد و بردسکن) پراکنده اند.
همچنین برای رسیدگی به مشکلات این عزیزان در حال حاضر در ۸ شهرستان استان خراسان رضوی، این اداره کل دارای اداره امور عشایر و یا نمایندگی فعال است و در دیگر نقاط نیزاز سوی دولت امکان پاسخگویی وجود دارد.
نبوی فرد، یاد آور می شود: در استان خراسان رضوی ما در بین اعضای جامعه هدف -غیر از عشایر مستقر درمناطق کوچرو استان-، عشایری و تولیدکنندگانی داریم که که به دلیل داشتن جواز بهره برداری از مراتع تا سه استان دیگر نیزمهاجرت می کنند تا بتوانند چرخه تولید را تکمیل کنند ...
این مسئول عشایری استان خراسان رضوی، تصریح می کند: عشایر برون کوچ استان تا مرز ترکمنستان سفر می کنند ودر بازگشت از مراتع قشلاقی مراوه تپه در استان گلستان حرکت کرده و با عبور از شهرستان های مانه و سملقان، بجنورد، شیروان و فاروج در استان خراسان شمالی، در ییلاقات استان خراسان رضوی از جمله کوههای هزارمسجد، شاه جهان و کلیدر از ارتفاعات شهرستان قوچان، چناران، سرولایت و نیشابور استقرار می یابند.
***عشایر بین استانی
به گفته نبوی فرد، دراستان خراسان رضوی تعداد ۴۵۰ خانوار از عشایر شهرستان قوچان با بیش از ۵۸۰۰۰ راس دام در فصل قشلاق به شهرستان مراوه تپه در استان گلستان و تعداد ۲۷۰ خانوار از عشایر طایفه ایلخانی شهرستان بردسکن با بیش از ۳۰۰۰۰ راس دام به شهرستان طبس دراستان خراسان جنوبی کوچ می کنند.
همچنین تعدادی از عشایر منطقه خواف به شهرستان زیرکوه در استان خراسان جنوبی و تعدادی از عشایر شهرستان سبزوار نیزبه چراگاههای شهرستان شاهرود در استان سمنان کوچ می کنند.
مدیرکل امورعشایری استان خراسان رضوی یادآور می شود: این استان با وسعت بیش از ۱۱۶۴۹۳ کیلومتر مربع و ۶ میلیون نفر (بر اساس سرشماری سال ۸۷ ) جمعیتی بالغ بر ۷ هزار و ۵ خانواده به تعداد ۳۵۰۰۰ نفرعشایردارد و این عزیزان در ۳۵ طایفه مستقل سازمان یافته اند که ۴ دهم درصد (حدود نیم درصدجمعیت استان) را شامل می شودو البته بیشترین تولید را به نسبت جمعیت دارند.
وی با تاکید بر اینکه در گوشت سفید و قرمز خودکفاشده ایم درباره وضعیت تولیدات دامی عشایر می گوید: عشایر ما با آمار فوق ۱۲ هزار تن گوشت قرمز دراستان تولید می کنند همچنین با دراختیار داشتن حدود ۱ ونیم میلیون هکتار ازمراتع استان ضمن خودکفایی در تولید گوشت غیر فرآوری شده باعث شده اند به استانهای دیگر صادرات نیز داشته باشیم.
به اعتقاد نبوی فرد، دراختیار داشتن حدود ۱ میلیون واحد دامی به عنوان سرمایه ای مناسب برای برنامه ریزی توسعه اقتصادی ارزش افزوده خوبی می تواند ایجاد کندولازم است در این زمینه حمایت وتامین اعتبار بیشتری صورت گیرد.
همچنین ۶۰ درصد شتر موجود در استان (به ظرفیت ۱۰ هزار نفر شتر) توسط عشایر پرورش داده می شوند که نیاز استان را در این باره برطرف کرده است.
***۱۱ تعاونی عشایری
وی به محدودیتهای مالی وکمبود اعتبارات عمرانی در ردیفهای بودجه ای طی سالهای اخیر اشاره کرده و می گوید:گرچه در این زمینه کاهش اعتبار داشته ایم اما سعی شده با حمایتهای مالی و وام های کم بهره از تشکلهای کشاورزی و دامی در حوزه عشایر مشکلات عشایر کاسته شود.
مدیرکل امورعشایری استان خراسان رضوی یادآور می شود: در این رابطه ۱۱ نهاد مالی و شرکت تعاونی عشایری با تمرکز در اتحادیه به مشکلات آنان رسیدگی می کنند.
وی تامین نهاده های دامی و تولید علوفه را مهمترین کمک به عشایر توصیف کرده و می گوید:با همکاری تعاونی ها و اتحادیه عشایری و جهاد کشاورزی دراین زمینه نیاز دامداران را تامین می کنیم و تا کنون کمبودی وجود نداشته است.
نبوی فرد، با اشاره به غیر علمی بودن تعلیف دام و سنتی بودن پروار بندی در میان عشایر خاطرنشان می کند: اصلاح رژیم غذایی دام و بالا بردن بهره وری مهمترین دغدغه همکاران ما بوده است.
***آموزش چهره به چهره عشایر
وی مقاومت برخی عشایر در برابر آموزشهای شیوه ه ای جدید پروار بندی را مورد اشاره قرار داده و می افزاید: معتقدیم به دلیل تداوم خشکسالی حتما از پرورش سنتی دام باید به سمت نوین سازی حرکت کنیم ولی دامداری در عشایر ۱۰۰ درصد سنتی است و تلاش داریم با آموزشهای چهره به چهره برای مصرف کنسانتره علمی در حوزه دامداری عشایری فرهنگ سازی نماییم.
مدیرکل امورعشایری استان خراسان رضوی درباره فرآیند این آموزشها و خروجی ملموس آن می گوید: آموزش چهره به چهره را شروع کرده ایم قبلا عشایر دامپرور برای وزن گیری و رشد دام فقط به جو دادن معتقد بودند در صورتی که کنستانتره بایدبه عنوان یک بسته کامل ازجیره ها ی مختلف غذایی برای در یافت ریز مغذی هابه دام داده شود.
او بیان می کند: در این رابطه ۵۳ هزار تن علوفه توزیع شده که فقط ۱۳ هزار تن کنسانتره و علوفه غنی شده بوده است که با این کار در واقع برای اصلاح رژیم غذایی و فرهنگ سازی در این حوزه گام برداشته ایم.
وی با اشاره به اینکه اقلیم خراسان به سمت خشکسالی می رود و از زراعت پرآب باید به سمت محصولات کم آب حرکت کنیم، تصریح می کند: واقعا کشت محصولاتی مانند هندوانه، صیفی جات، چغندرقند که پر آب هستند باید جرم تلقی شود واز محصولات کم آب طلب مانند گیاهان دارویی و کشت گلخانه ای استفاده شود.
به گفته مدیرکل امورعشایری استان خراسان رضوی در دام میانگین دوره پرورش گوسفند ۱۸۰ تا ۲۰۰ روز است که از ۲۵ کیلو به ۵۰ کیلو گوشت برسد در همین حال اما به ازای هر یک کیلو گوشت بره باید ۱۲ کیلو علوفه مصرف کنیم و این ضریب تبدیل اصولا برای عشایر دامدار مقرون به صرفه نیست.
درهمین رابطه با توزیع ۱۳ هزار تن کنسانتره توانسته ایم به جای ۲۰۰ روز دوره پرورش دام زمان را بین ۸۰ تا ۹۰ روز برسانیم و هم اکنون ۱۲ کیلو علوفه برای هرکیلو گوشت به ۶ کیلو رسیده است و تا ۳ بار امکان پروار بندی وجود دارد این کار نماد بارز اقتصاد مقاومتی است.
نظر شما