احمد صفری/ دبیر کمیته نفت و فرآورده‌های نفتی مجلس شورای اسلامی

معضل مصرف بی‌رویه انرژی ارتباطی با نبود یا کمبود قانون ندارد. بزرگ‌ترین مشکل در این راه، نبود فرهنگ‌سازی مناسب در این زمینه است. باید بدانیم که مبالغ مصرف شده برای فرهنگ‌سازی هزینه نیست.

برای اصلاح الگوی مصرف انرژی، قانونی در اواخر سال ۱۳۸۹ به تصویب رسیده و در این زمینه مشکلی وجود ندارد، اما بر اجرای آن نظارتی نیست. مانند نظارت بر مصرف‌کننده‌های انرژی که یا نیست و اگر هم مقداری هست، بازدارنده نیست. هنوز هم هزینه پرداختی انرژی مشترکینی که میزان مصرف آن‌ها بیش از حد استاندارد است با آن‌هایی که معقول و متعارف مصرف می‌کنند به یک قیمت محاسبه می‌شود. در صورتی که باید به عنوان جریمه پُرمصرف‌ها را مدتی از چرخه اشتراک خارج کنیم نه اینکه تنها به گرفتن مبلغ بیشتر بسنده کنیم. تجربه‌ای که نشان داده تا الآن بازدارندگی نداشته و باعث تغییر در رویکرد مصرف نشده است.

باید با سیاست‌های تشویقی جلوی هدررفت انرژی را گرفت و برای مصرف کننده‌ها انگیزه ایجاد کنیم. باید به هر طریق ممکن بحران انرژی در کشور را مدیریت کنیم. در حال حاضر شبه رایگان بودن انرژی مزید بر علت مصرف بی‌رویه انرژی شده است. باید حامل‌های انرژی نرخ قابل‌قبول‌تری داشته باشند. البته مجلس برای همیاری با مردم و اقشار کم‌درآمد مایل به افزایش نرخ حامل‌های انرژی نیست، اما در این خصوص باید به دنبال تدابیر و استفاده از تجربه‌های دیگران باشیم. میزان مصرف انرژی در کشور به روال کنونی در سال‌های آینده یکی از شاخصه‌های بدبختی و فقر همگانی خواهد بود. با این روندی که در پیش گرفته‌ایم به‌طور حتم در سال‌های آینده کشور ایران بزرگ‌ترین واردکننده منابع و حامل‌های انرژی خواهد بود.

رعایت الگوی مصرف از طرف شهروندان در اوج مصرف برق یکی از راهکارهای کنترل شرایط بحرانی در کشور است. افزایش سطح فرهنگ شهروندان در استفاده بهینه از انرژی حتماً بسیاری از مشکلات را کاهش می‌دهد، اما به نظر می‌رسد مدیران نیز برای روزهای سخت باید برنامه دقیق داشته باشند. ضمن اینکه بحران برق تنها مربوط به امسال نیست و متأسفانه مدیران کشور به صورت جدی برای حل مشکلات تدبیری نداشتند و حتی بر آن دامن زده‌اند.

بحران آب، دستگاه‌های فرسوده و واگذاری برخی نیروگاه‌های تولید برق به بخش خصوصی منجر به ایجاد شرایط فعلی و بی‌برقی‌های اخیر در کشور شده است. با توجه به اینکه قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی برای کشور بسیار لازم و حیاتی است باید برای تصویب آیین‌نامه‌های اجرایی ماده‌های آن مشارکت همگانی داشته باشیم. این ضعف نمایندگان مردم در مجلس است که نظارت کاملی بر اجرای این قوانین ندارند. باید تمام نهادهای ذی‌صلاح از هیچ اهمالی چشم‌پوشی نکنند.