در سال های اخیر رشد یک ناهنجاری به نام تکدی گرایی دراین شهر به دلایلی همچون فقدان درآمد و مسکن، فقر فرهنگی، نابسامانی اجتماعی و حاشیه نشینی، پیری و از کارافتادگی، مشکلات خانوادگی، اعتیاد، مهاجرت ومعلولیت به عنوان یک آشفتگی اجتماعی باعث مخدوش شدن چهره این شهر زیارتی شده است. گویی گدایان به دل ‌رحمی مردم و زائران  این شهر آگاه شده‌اند و از این روش برای برانگیخته کردن احساسات آنها سوء استفاده می‌کنند. از طرفی می توان گفت، وقتی شکاف میان دهک‌های بالا و پایین جامعه زیاد می‌شود، تعدادی از افراد دهک‌های پایین به جای تلاش، برای رسیدن به رفاه، سعی می‌کنند از درآمد دهک‌های بالاتر استفاده کنند که این موضوع باعث ظهور قارچ‌ گونه متکدیان در جامعه می‌شود. اگرچه عده ای نیز در این بین با اینکه از وضعیت رفاهی و زندگی خوبی برخوردار هستند اما بر حسب آنچه که می توان آن را عادت و یا سوئ استفاده تلقی کرد به این عادت ناپسند اجتماعی روی می آورند.   این قصه هزارو یک شب هنگامی تاسف برانگیزتر می شود که افرادی حتی از سایر کشورها نیز  به  تکدی گری  در این شهر روی آورده اند  و در خیابان های اطراف حرم مطهر به گدایی می پردازند.

خیابان های اطراف حرم مطهر یکی از مکانی هایی است که تکدی‌گری در آنها بسیار جلوه نمایی می کند، کافی است دقایقی به اجبار، پیاده یا سواره ویا پشت چراغ قرمز متوقف شوید یا مسیرتان به یکی از این خیابان ها بیافتد تا تاخت و تاز متکدیان را شاهد باشید.

تظاهر به نقض عضو، سوء‌استفاده از مذهب به دلیل وجود اعتقادات عمیق مردم، دود کردن اسپند توسط زنان و کودکان در میان ماشین‌ها و همچنین پوشیدن لباس‌های مندرس و پاره از شیوه‌های تکدی‌گری قدیمی و روش هایی همچون پوشیدن لباس‌های شیک و تمیز و معرفی کردن خود به عنوان زائری که کیف پول خود را گم کرده‌ یا کارت وی توسط دستگاه عابر بانک ضبط شده است و پولی برای بازگشت به شهر و دیار خود ندارد، با در دست داشتن یک نسخه و درخواست مقداری پول برای خرید داروهای خود از شیوه های جدید تکدی گری در شهر مقدس مشهد می باشد.

در مقابل مسوؤلان شهر مشهد و همچنین استان باید به این موضوع و نکته توجه داشته باشند که اگر خواهان یک شهر و استان نمونه در حیث زیارت و گردشگری هستند، باید این زنگ خطر را جدی بگیرند. زیرا  علاوه بر اینکه حضور اینگونه افراد باعث رشد اسیب های اجتماعی و آزرده خاطر کردن شهروندان و زائران خواهد شد، چنانچه متکدیان دست به جیب ‌بری و سرقت اموال مسافران و زائران بزنند، آنها خاطره تلخ از مسافرت به مشهد را به عنوان سوغات با خودهمراه خواهند برد، گرچه تاکنون نیروی های خدوم انتظامی توانسته اند، امنیت خوبی را در سطح شهر برقرار کنند، اما رخ دادن این‌گونه جرایم بدون تردید اجتناب ‌ناپذیر است.

فقر، مشکلات اقتصادی و عادت کردن دلایل تکدی گری

یک کودک متکدی در خیابان شهدا مشهد که ابتدا حاضر به گفتگو نبود ولی در ادامه متقاعد شد که مصاحبه کند، درباره تکدی گراییش می گوید: به اجبار برای اینکه بتوانم هزینه زندگی خودم راتامین نمایم این کاررا انجام می دهم.

این کودک ادامه می دهد: تاکنون دست به جیب‌ بری نزده‌ام و تنها به دلیل فقر این کار را انجام می‌دهم، در خیابان کنار آدم‌ها راه می‌روم و از انها درخواست کمک و مساعدت می نمایم.

کاظم نه ساله که اکنون باید مانند تمامی هم سن و سال‌هایش به بازی‌های بچگانه مشغول باشد و تمام دغدغه‌اش کسب معدل بالا و گرفتن جایزه از دست معلمان و والدینش باشد اما به دلیل شرایط سخت زندگی خانواده اش  مجبور به کار کردن و گدایی شده است، در ادامه بیان می کند: من دو سال قبل باید به مدرسه می‌رفتم، اما تاکنون نتوانسته‌ام حتی یک روز در کلاس درس حاضر شوم.

کاظم اضافه می کند : مدرسه جای افرادی مثل ماها نیست  اگرچه من هم علاقه شدیدی به درس خواندن دارم، اما نمی‌توانم به مدرسه بروم.

در حال قدم زدن به سمت حرم مطهر هستم  جوانی که دارای قد متوسطی است و آن طور از شواهد پیدا است  از بدن سالمی هم برخوردار است که توانایی کار کردن دارد نزدیکم می اید و آهسته می گوید : آقا دو هزار  تومان داری بهم بدی برای کرایه موندم. وقتی پاسخ دادم چرا به سمت این کار ناپسند روی اورده ای  پاسخی نداد و از من جدا شد و به سمت فرد دیگری حرکت کرد.    

یک خانم میانسال نیز که در محدوده خیابان طبرسی به گدایی مشغول است و با صدای بلند فریاد می زند که بچه های یتیمم در خانه گرسنه هستند و از مردم و زائران درخواست کمک می کند، در پاسخ به سوالمم وقتی از او می پرسم که

چرا خودت را به نهادهای حمایتی معرفی نمی کنید، سکوت می کند وسپس با اصرار خبرنگار می گوید : کمک هایی که آنها به ما می دهند کفاف زندگی رو نمی کند.

کمک ها باید هدفمند صورت بگیرد

یک شهروند مشهدی نیز که در حال مشاهده این گفتگو است می گوید: باید مردم به بلوغ فکری برسند که نباید به هر فردی که ظاهر متکدی دارد کمک نمایند، بلکه کمک‌های مردمی باید به سمت افرادی برود که واقعاً نیازمند هستند.

وی ادامه می دهد: باید کمک‌های مردمی هدفمند و هوشمندانه باشد، اما اگر با نگاه ترحم‌آمیز به این افراد کمک ها صورت بگیرد، نتیجه آن نیز در نهایت ادامه روند تکدی‌گری، افزایش مزاحمت‌ها در خیابان‌ها و چهره ناخوشایند برای شهر زیارتی مشهد مقدس می باشد.

یک شهروند دیگر نیز ادامه می دهد: تعامل بیشتر مسوؤلان و مردم برای برچیدن این جلوه نازیبای از سطح شهربیشتر از گذشته در شرایط کنونی ضرورت پیدا کرده است، زیرا حضور آزادانه این افراد در مکان‌های عمومی مانند بازار، اماکن تفریحی، مراکز خرید و بیشتر از همه  نزدیکی اماکن مذهبی این شهر نشان‌دهنده کم‌توجهی مسوؤلان و یا عدم همکاری دستگاه‌های متولی با یکدیگر است.

 همکاری و هماهنگی مردم و دستگاههای مسئول چاره مقابله با متکدیان

یک کارشناس جامعه شناسی نیز دراین باره می گوید: وظیفه مردم نیز این است که تحت تاثیر شگردهای مختلف متکدیان قرار نگیرند و در صورت تمایل، کمکهای خود را از طریق نهادهای مسئول مانند کمیته امداد و بهزیستی به دست نیازمندان واقعی برسانند تا شاهد پاک‌ شدن سطح شهر از وجود متکدیان یا لااقل کمرنگ‌ شدن این معضل اجتماعی باشیم.

حسین اکبری در ادامه به قدس آنلاین می گوید:این افراد در قالب تکدی‌گری می توانند جرائم بزرگتری همچنین قاچاق، توزیع و مصرف مواد مخدر، سوء استفاده از زنان و کودکان و به بیراهه کشاندن نوجوانان و جوانان را نیز مرتکب شوند.

وی می افزاید: برطرف‌ و یا حداقل کمرنگ‌ ترشدن این معضل اجتماعی، مستلزم جدیت، استمرار و همچنین همکاری و هماهنگی مردم و دستگاههای مسئول است تا فضای جامعه برای این افراد سودجو ناامن شود که با سماجت و گستاخی از احساسات و عواطف انسان دوستانه افراد جامعه استفاده می‌کنند.

 مهاجرت و حاشیه نشینی از عوامل اصلی تکدی گری

نمانیده مردم مشهد و کلات در مجلس نیز در این باره می گوید: مهاجرت و حاشیه نشینی از عوامل اصلی تکدی گری در مشهد است.

جواد کریمی قدوسی در ادامه به قدس  انلاین می افزاید: مشهد به دلیل زائر پذیر بودن همواره شاهد متکدیانی است که برای امرارمعاش و گاه با اهداف از پیش تعیین شده به تکدی گری می پردازند. ازطرفی بسیاری از حاشیه نشینان در شرایط کنونی به تکدی گری روی می آورند که برنامه ریزی منسجم برای ساماندهی حاشیه شهرمشهد که درحال انجام و اجرا است، بدون تردید تاثیر بسزایی در کاهش این ناهنجاری در شهرمقدس مشهد خواهد داشت.

وی با تاکید بر اینکه تکدی گری در مشهد یک پدیده نوظهور نیست، می گوید : رسیدگی به معضل تکدی گری در شرح وظایف بسیاری از سازمان ها قرار دارد و در این راستا بهزیستی وظیفه نگهداری کودکانی خیابانی و شهرداری وظیفه جمع آوری آنها را بر عهده دارد. از طرفی موضوع تکدی گری به اوضاع اقتصادی جامعه باز می گردد و در هیچ کجای دنیا این پدیده به صفر نمی رسد، بلکه تنها می توان گفت که شکل گدایی در شهرها و کشورهای مختلف با هم متفاوت است.

در صورت مشاهده متکدیان، مردم به سازمان ها اطلاع رسانی کنند

مدیر روابط عمومی سازمان بهزیستی شهر مشهد نیز در این باره گفت: ساماندهی افراد خاص همچون کارتن خواب ها، معتادان و متکدیان برای سازمان های مختلف تفکیک شده است.

مجید اسلامی در ادامه به قدس انلاین افزود: شهروندان در صورت مشاهده متکدیان باید به شهرداری و تلفن ۱۳۷ تماس بگیرند و در صورتی که کارتن خواب و یا معتادی را در سطح شهر مشاهده کردند به سازمان بهزیستی و از طریق تلفن ۱۲۳اورژانس اجتماعی را در جریان قرار دهند که البته چون بسیاری از معتادان در برابر انتقال آنها به مراکز خاص مقاومت می کنند شهروندان همزمان باید به تلفن ۱۱۰ نیز تماس بگیرند تا با صدور حکم قضایی این افراد از سطح شهر مشهد جمع آوری شوند.

وی تصریح کرد: ماموریت اصلی این سازمان کمک به کاهش آسیب های اجتماعی در سطح جامعه است ودر این زمینه از هیچ گونه اقدامی دریغ نخواهد کرد.