به گزارش خبرنگار اجتماعی قدس آنلاین، دکتر سیدحسن‌هاشمی‌ وزیر بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی اخیراً در اجلاس کشوری مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌ها گفته است بعضی پزشکان به بیماران خود توصیه می‌کنند، حتما داروی خارجی تهیه کنند، بیمار هم از ترس سلامتی‌اش، خود را مجاب می‌کند تا داروی خارجی تهیه کند در حالی که پزشکان نباید بیماران از داروی ایرانی بترسانند و باید کمک کنند تا چنانچه دارویی مشابه تولید داخل دارد و از نظر کیفیت و اثربخشی با نوع خارجی اش تفاوتی ندارد، باید همان داروی ایرانی برای بیماران تجویز شود، تجویز داروهای خارجی که برای واردات آن باید هزاران ترفند را به کار گیریم، خیانت است.بنابراین باید فرهنگ مصرف داروی تولید داخل را نهادینه کنیم .

 از سوی دیگر کم نیستند پزشکانی که بر این باورند داروهای ایرانی از کیفیت بالایی برخوردارنیستند. اما مشکل کجاست و واقعیت چیست؟ آیا پائین بودن کیفیت داروهای ایرانی یک جو روانی است که از سوی برخی از شرکت‌های وارد کننده دارویی  و بعضی از پزشکان علیه صنعت داروی کشور راه افتاده است یا اگر واقعأ داروهای تولید داخل از کیفیت مناسبی برخوردار نیستند چرا باید با حمایت از شرکت‌های دارویی داخلی، زمینه آسیب دیدن سلامت مردم را فراهم کنیم؟

دکتر سیامک مره صدق عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی‌ در گفت‌وگوبا خبرنگارما در این باره می‌گوید: باید این موضوع را کلی تر نگاه کنیم. در وهله نخست مسأله اصلی ما فرهنگ مصرف دارو در کشور است. سرانه مصرف دارو در ایران از میانگین جهانی خیلی بیشتراست. ضمن اینکه تحقیقات علمی ‌ثابت می‌کند که حداقل در 30 درصد نسخه‌ها نیازی به تجویز دارو نیست و درمان بیماران با دستورها، رفتارهای درمانی و یا ارجاع مریض‌ها به پزشکان دیگر انجام می‌گیرد درحالی که درصد پزشکان ایران که نسخه‌هایی بدون تجویز دارو بپیچند، بسیار کم است.

میانگین داروهای تجویزی ایران بالاست

وی تجویز دارو به تعداد زیاد را یکی دیگر ازچالش‌های حوزه سلامت یاد می‌کند و می‌افزاید: میانگین تعداد دارویی که در هر نسخه باید نوشته شود حداکثر 5/2 دارو است که این موضوع از سوی پزشکان ایرانی به خوبی رعایت نمی‌شود ومعمولاً این رقم به 5 تا 6 دارومی‌رسد. ضمن این که طول دوره مصرف دارو در ایران بیش از حد نیاز بیماران است. یعنی معمولا به جز یکسری از بیماران خاص مزمن که باید برای آنها دارو برای مدت طولانی تجویز شود برای سایر بیماران نباید این گونه باشد اما در حال حاضر بسیاری از پزشکان دوره ای که برای مصرف داروتجویز می‌کنند بیش از حد نیاز بیماران است و نکته قابل توجه این که بیماران کمترازمدت دوره مورد نیاز دارو مصرف می‌کنند که جمیع  این موارد در عمل موجب می‌شود درصد بودجه‌ای که صرف تأمین دارو می‌شود بیشتر از حد معقول تمام شود وبدتر این که به میزان هزینه‌ها، فایده نداشته باشند.

 مره صدق سپس به بحث کیفیت داروهای تولیدی می‌پردازد ومی‌گوید: فرهنگ این که داروی خارجی و گران قیمت اثر بخشی بیشتری دارد در خیلی از بیماران و پزشکان ما وجود دارد و این یکی از مشکلات فرهنگی است که کشورما به آن دچار است به طوری که بعضی از پزشکان برای این که نشان دهند که با یافته‌های جدید علمی‌ بیشتر آشنا هستند و از بقیه پزشکان تبحر بیشتری دارند،داروهای خارجی را توصیه و تجویز می‌کنند. ازسوی دیگر بخشی از مشکل یاد شده به ذهنیت بیماران برمی‌گردد. درواقع درعلم پزشکی با فرایندی تحت عنوان دارونما مواجهیم که در آن عواملی چون نوع بسته بندی، رنگ وشکل دارو هم می‌تواند از لحاظ روانی روی ذهن بیماران تأثیر بگذارد وتا حد قابل توجهی در احساس بهبودی آنان مداخله کند یعنی اگر یک بیماری از نظر فرهنگی فکر کند اگر دارویی  خارجی وگران قیمت‌‎ترباشد اثر بخش‌تراست حتماً این اثر بخشی را حس خواهد کرد ولو این که داروی مورد نظر از نظر کیفیت واثر بخشی  با داروی تولید داخل مشابه یکی باشد.بنابراین بخشی از موضوع کاملأ تلقینی است.

این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی ‌در همین زمینه می‌افزاید: البته یکسری انگیزه‌های دیگر از جمله مالی  برای توصیه مصرف این گونه داروها  توسط پزشکان و داروخانه‌ها وجود دارد که خوشبختانه هنوزخیلی عمومیت پیدا نکرده منتهی یکسری اقداماتی مثل اهدای جوایزی داروسازها  و ویزیتورهای دارویی به داروخانه‌ها و پزشکان موجب می‌شود تا برخی از آنها داروهای خاص را تشویق و تجویز کنند که  این موضوع می‌تواند روی بازار و نحوه  مصرف دارو تأثیر بگذاردو طبیعی است که هرچه دارو گرانتر باشد انگیزه شرکت‌های دارویی خارجی برای توصیه آن بیشتر باشد.

کیفیت سنجی داروها مرتب انجام می‌شود

نماینده کلیمیان ایران در مجلس شورای اسلامی ‌سپس به نقش شرکت‌ها و کمپانی‌های بزرگ بین‌المللی درموضوع یاد شده اشاره می‌کند و می‌گوید: میزان سود در صنعت دارو بسیار بالا است و اکثر شرکت‌ها و کمپانی‌های بین‌المللی صنعت دارو هم در کنترل استکبار وصهیونیسم است و طبیعی است آنها ازهمه فاکتورها ازجمله آیتم روانی استفاده کنند تا بازار دارو را در انحصار خودشان نگه دارند. لذا این یک جو روانی علیه داروهای تولید داخلی است. البته این مشکل فقط مختص ایران نیست. یعنی یک جو روانی سنگین مبنی بر این که داروی خارجی و گران قیمت‌تر، بهتر از تولید مشابه داخلی است علیه کشورهایی که به صورت مستقل دارو تولید می‌کنند به راه می‌افتد که به عنوان نمونه چنین جوی را علیه کشورهای اروپایی -که استاندارد دارویی آنها مورد تأیید دنیا است- هم شاهد هستیم. بنابراین بنده به مردم  اطمینان می‌دهم تمامی‌ داروهایی که در ایران وبه صورت رسمی‌ توسط شرکت‌های داروسازی تولید می‌شوند واز طریق داروخانه‌های رسمی‌ در اختیار مردم قرار می‌گیرند دارای استانداردهای مورد نظر سازمان بهداشت جهانی، سازمان غذا و داروی کشور و سازمان استاندارد ایران را دارند وگرنه  قضیه چیزی جز جوسازی علیه پا گرفتن صنعت داروسازی خارج از حیطه کنترل امپریالیسم و صیهونیسم نیست.

مره صدق با تأکید براین که تمام داروهایی که در ایران تولید می‌شود از نظر علمی‌ مراحل سختگرانه کنترل کیفیت را پشت سرمی‌گذارند، در پاسخ به این سؤال که داروهایی ما در مقایسه  با تولیدات داروهای مشابه اروپایی از لحاظ کیفیت چقدر تفاوت دارند؟می‌گوید:هیچ تفاوتی از لحاظ کیفیت ندارند. من یک پزشکم و تاکنون اتفاق نیفتاده است که دارویی مشابه داخلی داشته باشد و من ازنوع خارجی آن استفاده کرده باشم.

وی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر این که استاندارد بودن هر محصولی  یا کالایی مراتبی دارد و به  قول آقای نعمت زاده وزیر سابق صنعت، معدن و تجارت تمام خودروهای تولید داخل از جمله پراید دارای استانداردند اما خودروهای فلان شرکت معتبر آلمانی یا ژاپنی ازآپشن‌ها واستانداردهای بالاتری برخوردارند، با این وجود درصد کیفیت داروهای ایران چگونه است؟ می‌گوید: حداقل در بخش دارو نمی‌خواهیم خودمان را گول بزنیم. وقتی می‌گوئیم استاندارد دارو منظور استانداردهای مورد قبول سازمان بهداشت جهانی است. یعنی صفر تا صدی نیست. فقط یک حداقل دارد. یعنی حداقل و حداکثر استاندارد در دارو فاصله اش خیلی کم است به همین دلیل یک حد متوسط را در نظرمی‌گیرند.مثلاً در مورد الودگی به فلزات سنگین اگر استاندارد جهانی یک تا دو دهم پی. پی.ام باشد ما حتماٌ استاندارد یک دهم پی. پی. ام را قبول می‌کنیم.

وی سپس به بحث کیفیت سنجی داروها در حین تولید و عرضه به بازار مصرف می‌پردازد و تصریح می‌کند: کیفیت سنجی داروها همواره و به صورت مرتب انجام می‌گیرد برای اثبات این موضوع می‌توان به فرایند جمع‌آوری برخی از داروها در کشور اشاره کرد. درواقع هر از گاهی وزارت بهداشت  اقدام به جمع‌آوری داروی می‌کند که افرادی که با صنعت داروسازی چندان آشنا نیستند این موضوع را نشانه ضعف می‌دانند در حالی که این موضوع اصلأ نشانه ضعف نیست چون حتی در اروپا و امریکا چنین کاری انجام می‌گیرد.یعنی اگر یک عارضه جدیدی برای داروی کشف شود یا در مراحل تولید به دلیل تغییر در مواد اولیه تولید دارویی با کاهش کیفیت مواجه شود امر به جمع‌آوری داروی مورد نظر داده می‌شود که در ایران از این گونه اتفاقات می‌افتد این نشان می‌دهد نظارت و کیفیت سنجی داروها به صورت مرتب و دینامیک انجام می‌گیرد.

مره صدق در خاتمه نهادینه شدن فرهنگ مصرف داروهایی که مشابه  تولید داخلی دارند  را بسیار ضروری می‌خواند و می‌گوید: برای این منظور علاوه بر اطلاع رسانی صحیح به مردم باید  به دو نکته توجه شود. نخست این که سازمان‌های بیمه گر به هیچ وجه نباید هزینه داروهای خارجی را که مشابه داخلی دارند، بپردازند و مورد دوم بررسی نسخ پزشکان از نظر  تجویز داروهای خارجی، تداخل دارویی و استفاده بیش از حد از برخی داروهاست.