حال هرچه سفر گرانتر شود این اولویت به درجات بعدی و بعدتر عقب رانده میشود. شاید به همین دلیل هم هست که تولیت آستان قدس رضوی خواستار کاهش هزینه های سفر به مشهد الرضا شده اند.

هرچند که افزایش قیمت ارز هزینه های سفر را برای گردشگران خارجی ارزان کرده و باعث شده تا این زائران بتوانند سفرزیارتی ارزانتری به کشورمان ومشهد داشته باشند. اما این گروه تنها بخشی از زائرانی هستند که شوق زیارت بارگاه منور رضوی را دارندو رهسپار این سفر میشوند و به طور قطع باید برای این گروه از زائران هم برنامه ریزی دقیق و درستی انجام دادو با ارائه خدمات بهتر ومناسبتر روزبه روز گردشگری زیارت را توسعه داد، اما نباید غافل شد که عمده زائران امام رئوف را ایرانیانی تشکیل میدهند که دلداده ائمه طاهرین و بویژه امام هشتم (ع) هستند.

درهمین راستا اگر مقامهای مسوول در نهادهای مرتبط با زائران چند نکته را درنظر داشته باشند میتوان با کاهش هزینه های زائران حتی درشرایط فعلی هم برای تمام اقشار امکان یک سفرزیارتی ارزان را فراهم کرد.

۱-برگزاری تورهای زیارتی : هزینه های سفر به صورت دست جمعی قطعا بسیا رکمتر ازهزینه سفرهای انفرادی یا حتی خانوادگی است. بنابراین باید سازمان گردشگری اقدام به راه اندازی تورهای اعزام گروهی مسافران به مقصد مشهد مقدس کند. با این روش هزینه های حمل ونقل مسافران به شدت کاهش می یابد ضمن اینکه امکان سازماندهی و سرویس دهی به این قبیل کاروانهای زیارتی نیز بسیار سهل ترخواهد بود. دراین زمینه تاکنون اتفاق خاصی نیافتاده است، گاه برخی هیاتهای مذهبی یا تکایا درشهرستانها اعضای خودو عاشقان اهل بیت را جمع کرده ودست جمعی درقالب کاروانی راهی مشهدالرضا شده اند اما اینکه سازمان گردشگری درقالب آژانسهای مسافرتی دست به اقدامی هدفمندو نظام مند بزند تا کنون دیده نشده است.

یکی از دلایل کم توجهی آژانسهای مسافرتی میتواند نداشتن انگیزه لازم برای راه انداختن چنین تورهایی متصور بود درحالیکه سازمان گردشگری میتواند با اختصاص یارانه به این سفرها درقالب وام یا بن کارت سفر این انگیزه را برای دفاتر گردشگری فراهم کند. ازدیگر سو تا کنون سازمان گردشگری بخود زحمت طبقه بندی سفرهای گردشگری زیارتی را نداده چه بسا اگر این سفرهای درجه بندی شده و به چند درجه لوکس، درجه یک، دو وسه تقسیم شود درهرقشر مخاطبان خاص خود را پیدا خواهد کرد واین درحالی است که درهرصورت حتی سفر هوایی و اسکان درهتلهای درجه یک هم به صورت گروهی بسیار ارزانتر برای طالبانش تمام شده و باعث خواهد شد تا اقشار بیشتری جذب شده و امکان سفر برای انها فراهم شود.

۲-سکان ارزان قیمت : درصورتیکه تورهای زیارتی شکل بگیرد امکان اسکان ارزان قیمت بهتر مهیا میشود. میتوان از زائرسراهای رسمی اما ارزان قیمت برای اسکان بهره برد، نظیر انچه استان قدس رضوی تدارک دیده است و تنها کافی است که گروه اعزامی شرایط لازم را داشته باشد.

اما درکل به نظر میرسد که اسکان ارزان قیمت درمشهد به قدر کافی وجود نداشته باشد و این وظیفه نهادهایی چون شهرداری و سازمان راه وشهرسازی است که وارد این گود شودوبا فراهم اوردن امکانات لازم بخش خصوصی را ترغیب به احداث چنین زائرسراهای ارزان قیمت کند که مواردی هم درمشهد صورت گرفته است اما همچنان درمقابل حجم عظیم زائران و مشتاقان زیارت بسیار اندک است.

اما همه مسافران هم طالب اماکن ارزان قیمت نیستند و چه بسا توانایی پرداخت هزینه های بیشتری را هم داشته باشند اما امکان هماهنگی برای انها وجود ندارد. به طور قطع بسیار دیده اید که برخی شهروندان درایامی خاص راهی مشهد مقدس شده اند بدون اینکه مکانی برای اقامت تدارک دیده باشند. به نظر میرسد که سازمان گردشگری وظیفه دارد سامانه ای طراحی کند که استفاده از ان ساده بوده و برای هرشهروند با هر سطح سوادی مهیا باشد تا همزمان با حرکت به سمت مشهد اقدام به تهیه یا رزرو مکان اقامتی نماید. دراین صورت اسکان این اقشار درتمام اماکن اقامتی توزیع شده و باعث جهش های قیمتی سرسام اور نیمشود درعمل امکان اقامت ارزانتری را برای زائران طبقه متوسط مهیا میکند.

۳-همکاری خیرین زیارت: اگرچه بخشی از مردم کشورمان توان پرداخت هزینه های زیارت را دارند اما بخشهایی از مردم هم هستند که درصورتی میتوانند به زیارت نائل شوند که هزینه ها کاهش یابد. این گروه را میتوان در تورهای زیارتی و فراهم کردن امکان استفاده اززائرسراهای ارزان قیمت سازماندهی کرده و راهی سفر زیارتی کرد.

اما هستند عاشقانی که توانایی مالی انها انقدر اندک است که حتی توان خرید بلیت سفر واسکان را هم ندارند. درعین حال هستند خیرانی که درصورت شناسایی وسازماندهی این قبیل زائران مشتاق حاضرند هزینه های امدو شدو اسکان انها راتقبل کنند تا ضمن حفظ حرمت زائر رضوی بتواند به پابوس امام رئوف مشرف شود. دراین زمینه استان قدس رضوی پیشگام بوده و تا کنون صدها کاروان زیارت اولی را به مشهد مقدس رهنمون شده است. اما به طور قطع نه بودجه ونه امکانات اجازه میدهد که همه زائران نیازمند توسط این نهاد مشرف شوند. بنابراین چه زیباست که کانون خیران زیارت نیز مانند بسیاری از کانونهای خیرخواهانه دیگر تشکیل شود و درقراردادی با آژانسهای مسافرتی مورد اطمینان و چند هتل ومهمانپذیر مناسب نسبت به شناسایی و اعزام زیارت اولی های سایر شهرها واستانها اقدام شود.

۴-هزینه خوراک وحمل ونقل شهری: استفاده از غذای هتلهای یا رستورانها برای همه زائران ممکن نیست. برخی خود غذا میپزندو برخی نیز سراغ غذاهای اماده میروندو دراین میان هستند برخی که نادانسته گرفتار اماکنی غیررسمی میشوند که غذای ارزان اما نا مناسبی به خورد زائران میدهندو دراین میان گاه هم پیش امده که باعث بیماری یا مسمومیت آنها شده است. راه اندازی یک اشپزخانه مرکزی که بتواند غذارا درتیراژ بالا و با قیمت وکیفیت مناسب اماده کرده و به زانران برساند یکی از نیازهای ضروری شهری زیارتی مانند مشهد است. دراین زمینه قدمهایی برداشته شده است اما هنوز تا رسیدن به ایده ال بویژه درتوزیع میان زائران فاصله داریم که امیدواریم مسوولان درفرمانداری مشهدو شورای اصناف این مساله را پیگیری کرده و یکی از نیازهای ضروری زائران را به طور کامل تامین نمایند.

اما درزمینه حمل ونقل شهری همچنان مشکلات فراوان است. زائرانی که با خودروی شخصی رهسپار مشهد مقدس شده اند درکلاف سردرگم ترافیک هسته مرکزی مشهد گرفتار میشوندو ساعتها وقتشان درمیان خودروها تلف میشود ودرنهایت هم با یک برگه جریمه چند ده هزارتومانی و ناراضی این ازاین رینگ خودرا نجات میدهند اما خارج از رینگ مرکزی مشهد نه جایی برای پارک خودروی خود می بینندو نه امکانی ارزان برای رسیدن به حرم مطهر. دراین میان اگرچه چند خط اتوبوسرانی سازماندهی شده اما درایستگاههای این وسایل حمل ونقل عمومی خبری از پارکینگ نیست و این بدان معنی است که چرخه معیوبی برای سرویس دهی به زائران شکل گرفته و درست به هیمن دلیل هم هست که هرگز بازدهی لازم را نداشته واز سوی زائران مورد استقبال وحتی پذیرش قرار نگرفته است.

نهادهای شهری از جمله شهرداری باید بجای پرداختی به برج سازی در مرکزشهرو کسب درامد ازان به فکر ساخت پارکینگ برای زائران باشند تا زائران خودروی خودرا به این مراکز نهاده و هزینه ای کمتر راهی زیارت شوند نه اینکه خودروی خودرا کنار خیابان به امان خدا رها کرده و سپس گرفتار مسافربرهایی شوند که چند برابر قیمت واقعی جیب زائران راخالی میکنند.

۵-توزیع زائران درطول سال:اگرچه بارگاه منور رضوی درتمام ایام سال چون نگینی درحلقه زائران قرارگرفته است اما دربرخی از ایام سال زائران بسیار بیشتری درمشهد مقدس حضور می یابند مانند مناسبتهای خاص، شب عید، برخی اعیاد و لیالی زیارتی ومحرم و صفر.

به طور قطع درایام پیک هزینه های حضور درمشهد الرضا افزایش می یابد هرچند که دربندهای قبلی راهکاری برای کاهش این هزینه ها هم بیان شد. اما شاید اگر سازمانهای مسوول ازجمله گردشگری اطلاع رسانی درستی داشته باشند بتوان درسایر ایام سال سفرزیارتی ارزانتری برای مردم کشور رقم زد. به عنوان مثال برخی هتلها ومهمانپذیرها دربرخی ایام سال تا ۷۰ درصد تخفیف میدهند. برخی سرویسهای حمل ونقل جاده ای هم درمواقعی تخفیفهای خوبی میدهند. همینطور هم هست سایر خدماتی که برای زائران درنظر گرفته میشود اما این شرایط اطلاع رسانی نمیشود و بسیاری از مردم کشور وحتی دفاتر گردشگری هم از آن بی اطلاع هستند. به طور قطع درصورت اطلاع رسانی مناسب و هماهنگی با تشکلهای صنفی مرتبط با زائران میتوان درمواقعی ازسال که اصطلاحا پیک زائر نیست برای سفرهای زیارتی تخفیفهای ویژه ای گرفت و زیارتی ارزانتر را رقم زد.

درنهایت به نظر میرسد که هنوز تا هماهنگی میان سازمانهای مسوول ودخیل درزیارت و زائر فاصله زیادی داریم. برخی بخشها مانند آستان قدس قدمهای زیادی برداشته اند وبرخی هنوز دراول راه هستندو برخی هم به روزمره گی بسنده میکنند. این درحالی است که رونق گردشگری زیارت و کاهش هزینه های زائران مشهد مقدس نیازمند همکاری و هماهنگی نهادهای مسوول است. کاهش هزینه های سفر به مشهد کاری شدنی است به شرطی که همه نهادها مسوولانه وارد گود شوندو بخواهند که برای زائران کار کنند.

انتهای پیام /