گروه فرهنگی قدس‌آنلاین/ صبا کریمی: «دوران» عنوان برنامه‌ای گفت‌وگو محور است که فصل نخست آن با موضوع تاریخ انقلاب‌های جهان در ۲۷ قسمت ۶۰ دقیقه‌ای، با اجرای مجید شاه حسینی نظریه‌پرداز سینما و مدیرعامل سابق بنیاد سینمایی فارابی به تازگی روی آنتن شبکه افق رفته است. ۱۰ گروه تخصصی محتوای تاریخی این برنامه را تأمین می‌کنند و قرار است در برنامه به انقلاب‌های صنعتی، انگلستان، آمریکا، فرانسه، شوروی، چین، کره، کوبا و الجزایر پرداخته شود. همچنین ۵ قسمت پایانی این برنامه به تاریخ انقلاب اسلامی ایران با رویکردی نوین و مستندگونه اختصاص دارد. فرشاد منجزی تهیه کننده این برنامه و سردبیر آن امیرحسین رحیمیان است. 
گفت وگوی ما را با تهیه کننده این برنامه می‌خوانید.

 آقای منجزی بیش از یک سال درگیر مراحل پیش تولید این برنامه بودید و همانطور که قبلاً هم اشاره کردید در پژوهش این برنامه بیش از ۶۰ نفر همکاری داشته‌اند. طرح اولیه «دوران» پیشنهاد چه گروهی بود و روند تولید برنامه چگونه شکل گرفت؟

برنامه‌ای که قرار بود با عنوان انقلاب‌های جهان ساخته شود بر مبنای طرحی بود که آقای دکتر شاه حسینی و شبکه افق پیشنهاد داده بودند. از آنجایی که قرار بود یک بخش کامل این برنامه در مورد تحقیق و پژوهش باشد آن قسمتی که شما به آن اشاره کردید به همین خاطر طول کشید و چون پژوهش‌های گسترده‌ای در حال انجام بود مجبور بودیم این زمان را به پیش تولید کار اختصاص بدهیم. تیمی که کار تحقیق و پژوهش را انجام می‌دادند از فضای آکادمیک و پرتوان دانشجو بودند. ما برای این برنامه سراغ افرادی که شاید به صورت روتین در شبکه‌های دیگر تلویزیونی استفاده می‌شوند، نرفتیم و در واقع اعضای این تیم دانشجویانی هستند که روی انقلاب‌های جهان تحقیق و پژوهش کردند و هدف ما هم همین بود که این بچه‌ها با این حجم کاری که انجام دادند و پژوهش‌های گسترده‌ای در یک سال اخیر داشتند، شناسانده شده و کارهایشان جایی دیده و شنیده شود.

 مستند و تاریخ نگاری حوزه وسیعی است و تحقیقات، کتب، مقالات و مستندهای تلویزیونی زیادی درباره انقلاب‌های جهان تولید شده است. با این اوصاف آیا ما در این برنامه با نگاه و تحلیل‌های تازه‌ای روبه‌رو خواهیم شد؟

درست است. خیلی از موضوعات بویژه در حوزه تاریخ این گونه بوده که در موردش برنامه‌های زیادی ساخته یا تحقیقات وسیعی انجام شده است. بارزترین ویژگی مستند «دوران» حضور همین دانشجویان جوان است. شما باید به این نکته توجه کنید کارشناسانی که به این برنامه دعوت شدند کسانی هستند که رده سنی آن‌ها نشان می‌دهد که جوان و با انرژی زیادی وارد این حوزه شدند و کار تحقیقاتی انجام می‌دهند. این یکی از ویژگی‌های مهم این برنامه است. از دیگر ویژگی‌های این کار این است که شاید در خیلی از برنامه‌های این چنینی لابه‌لای صحبت‌های کارشناسان چیزی به نام پلی بک ببینیم که برنامه قطع و تصاویری پخش می‌شود، اما در این برنامه روی تمام تحقیقات و ادعاهایی که عنوان می‌شود کار عملیاتی شده و به صورت اینفوگرافی روی ویدیو وال برنامه دیده می‌شود. در واقع شما به عنوان ببینده با هر بخشی از صحبت کارشناسان مرحله به مرحله آن را روی ویدیووال می‌بینید؛ اتفاقی که در برنامه‌های دیگر کمتر استفاده شده است. در میان برنامه‌ها بخش‌های تولیدی و مستندگونه داریم که دیدنش در کلیت کار جذابیت دارد و شاید اگر بخواهم به صورت جزیی به آن بپردازم خودش را نشان نمی‌دهد. موارد بسیاری وجود دارد که به نظرم اجازه بدهیم برنامه روی آنتن برود و باید دیده شود.

 5 قسمت پایانی این برنامه به انقلاب اسلامی اختصاص داده شده که به نظر می‌رسد نسبت به دیگر انقلاب‌ها زمان بیشتری به آن داده شده، این زمان‌بندی به انقلاب‌های مختلف چگونه تخصیص داده شده است؟

زمان‌بندی برنامه‌ها در واقع براساس گستردگی یک انقلاب در نظر گرفته شده و این زمان به آن‌ها اختصاص داده شده است. به طور مثال وسعت انقلاب چین یا گستردگی انقلاب روسیه به گونه‌ای است که بیشتر از یک یا دو قسمت می‌طلبد؛ بنابراین بر مبنای وسعتی که این انقلاب‌های تاریخی داشتند این زمانبندی را در نظر گرفتیم و تعداد قسمت‌ها و تایم برنامه‌ها هم بر همین مبنا با هم فرق دارد. انقلاب اسلامی هم ویژگی‌های خودش را دارد و باید آن را از سال 40 بررسی کنیم و به همه جوانب آن بپردازیم.

 به نظر می‌رسد حضور آقای شاه حسینی در جذاب شدن این برنامه خیلی تأثیرگذار است بویژه که ایشان در میزگردهای تخصصی همیشه حضور موفقی داشته است. تکیه به حضور ایشان در این برنامه به عنوان کارشناس بوده یا مجری؟

حضور آقای شاه حسینی در این برنامه به جوان‌ترها میدان می‌دهد. نگاه ایشان هم همین است و دوست ندارند خیلی به بحث ورود کنند، البته جاهایی که لازم باشد وارد می‌شوند، اما ترجیحشان این است و معتقدند که نیاز نیست به عنوان یک کارشناس وارد شوند و بحث کارشناسی کنند. در واقع ایشان سؤال کننده هستند و اگر جایی لازم باشد که به بحث کمک کنند وارد می‌شوند. همانطور که می‌دانید آقای شاه حسینی در مباحث تحلیلی و سینمایی اشراف کاملی دارند و همین که ایشان حضور داشته باشند و نکاتی که لازم بدانند در روند بحث استفاده شود بسیار مهم است و با شناختی که از ایشان وجود دارد قطعاً حضورشان خیلی تأثیرگذار است.

 طی سال‌های اخیر شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان مستندهای بسیاری درباره انقلاب‌های جهان بویژه انقلاب اسلامی ایران می‌سازند. این درحالی است که آن‌ها دسترسی خوبی به آرشیوهای تصویری هم دارند و عملاً هم برنامه‌هایشان با جهت‌گیری ساخته می‌شود. شما به عنوان یک تهیه‌کننده عملکرد تلویزیون را در آگاهی بخشی به مردم و تولید برنامه‌های مستندمحور چگونه ارزیابی می‌کنید؟

خوشبختانه ما در زمینه مستند نسبت به 10 سال گذشته خیلی قوی‌تر و بهتر شدیم و تلویزیون خیلی بها می‌دهد. ما در اواسط دهه هشتاد هم خیلی مستند کار می‌کردیم، اما از وقتی شبکه مستند تأسیس شد برنامه سازان ذوق بیشتری برای تولید مستند پیدا کردند. در این زمینه نیروهای خیلی قوی و کارآزموده‌ای داریم. خوشبختانه اتفاقات خوبی در حال رخ دادن است. شاید ما هم در خیلی موارد به شبکه‌های خارجی که مستند می‌سازند، رجوع می‌کنیم؛ اما در حال حاضر می‌توانیم بیشتر و بهتر عمل کنیم فقط بحث سر این است که آیا فقط باید به شبکه مستند اکتفا کرد یا باید فضا را بیشتر از این باز کرد و در تمام مباحث معارفی، تاریخی و هنری خیلی جدی‌تر کار کنیم. در این سال‌های اخیر مردم انگیزه بیشتری برای دیدن کارهای مستند دارند. کسانی که مستند کار می‌کنند برای آن انگیزه زیادی دارند و می‌بینیم که در جشنواره‌ها خیلی خوب ظاهر می‌شوند و نگاه نو و تازه‌ای به این فضا دارند و اگر شرایط فراهم باشد و مسئولان به این فکر برسند که باید به این بچه‌ها برای تولید کارهای فاخر بها بدهند، قطعاً اتفاقات خوبی می‌افتد. من فکر می‌کنم ما چیزی کمتر از شبکه‌های ماهواره‌ای و خبری در این زمینه نداریم.

 مخاطب ما نسبت به دهه‌های گذشته آگاه‌تر شده و این مسئله نشأت گرفته از در اختیار داشتن منابع اطلاعاتی وسیع‌تر نسبت به گذشته، افزایش میزان مطالعه، ارتقای سطح سواد و... است که منجر به آگاهی بیشتری شده است؛ در نتیجه برای اقناعش هم باید تلاش بیشتری شود. برنامه‌سازان ما برای چنین مخاطبی چه تغییری در تولید محتوای خود دادند؟

من به عنوان تهیه کننده وقتی یک برنامه‌ای را تولید می‌کنم و طی جلسات مستمر درباره چگونگی تولید صحبت می‌کنیم، قطعاً تمام هدف ما این است که برنامه مخاطب محور باشد. هرچند برنامه‌ها را باید تفکیک کنید. یک برنامه مخاطب خاص و یک برنامه مخاطب عام دارد یا هردو. من فکر می‌کنم این برنامه در نوع خودش با نگاه ویژه‌ای که به مخاطب خاص دارد و مباحث کاملاً تخصصی را ارائه می‌دهد، قطعاً می‌تواند رضایتش را جلب کند. کسی که دنبال مرور تاریخ باشد حتماً این برنامه برایش جذابیت دارد. در برنامه‌های تاریخی که موضوعات این چنینی را بررسی کرده، می‌توان گفت «دوران» خودش را خیلی خوب نشان می‌دهد و می‌تواند جزو برنامه‌هایی باشد که مخاطب با آن ارتباط برقرار می‌کند. ضمن این که این برنامه حکم رفرنس و منبع اطلاعاتی هم دارد و این برای کسانی که می‌خواهند کار تاریخی انجام دهند خیلی مهم است. ما فقط به ساخت یک برنامه اکتفا نکردیم. حسن این برنامه این است که شما مقدمه‌ای بر یک موضوع را می‌بینید و در واقع این 50 دقیقه مقدمه‌ای بر یک اتفاق مهم‌تر است. در برنامه مخاطب دعوت می‌شود که به سایت مراجعه کند. حجم قابل توجهی از محتوای این برنامه که در کنداکتور هر قسمت جای نگرفته است بر روی سایت تخصصی dorantv.net قابل دسترسی خواهد بود و موضوعاتی که وقت پرداختن به آن‌ها در برنامه نیست در سایت قابل استفاده است. 

انتهای پیام/