اما به راستی با توجه به اینکه از سال ۸۲ مجموعه‌ای با این نام در کشور ایجاد شده و در هر استان هم شورایی به همین نام  وجود دارد و بر اساس سازمانی دارای مدیرکل و اجزای دیگری می‌باشد، مردم چقدر با این موضوع آشنایی دارند؟

شاید مدیران این حوزه نظر دیگری داشته باشند اما بر اساس مشاهدات میدانی بسیاری از شهروندان هیچ اطلاعی از حوزه فعالیتی این مجموعه ندارند و حتی معنای پدافند غیر عامل را نمی‌دانند.

از سوی دیگر شاید متولیان بر این باور باشند که انجام مأموریت‌های غیر عامل با هماهنگ کردن دستگاه‌های اجرایی صورت می‌گیرد و اگر آن‌ها وظایف خود را به خوبی انجام دهند نتیجه آن عاید شهروندان می‌شود ولی با تمام این اوصاف به نظر می‌رسد در امر عمومی نمودن سرفصل‌های آموزشی پدافند غیر عامل تنها برگزاری چند مانور و یا کلاس‌های آموزشی محدود کل فرایند عمومیت بخشیدن به کارها بوده باشد.

لذا در ابتدا تعریفی کلاسیک از پدافند غیر عامل برای خوانندگان ارائه می‌دهیم تا خودشان ببینند آیا تاکنون اطلاعاتی در این بخش‌ها به آنان داده شده است یا خیر.

 پدافند غیرعامل چیست؟

بر اساس تعاریف ارائه شده پدافند غیرعامل نوعی دفاع غیر نظامی است و به مجموعه اقداماتی اطلاق می‌شود که به جنگ‌افزار نیاز ندارد و با اجرای آن می‌توان از وارد شدن خسارت‌های مالی به تجهیزات و تأسیسات حیاتی و حساس نظامی و غیرنظامی و تلفات انسانی جلوگیری نموده یا میزان این خسارت‌ها و تلفات را به حداقل ممکن کاهش داد.

پدافند غیرعامل به معنای کاهش آسیب‌پذیری در هنگام بحران، بدون استفاده از اقدامات نظامی و صرفاً با بهره‌گیری از فعالیت‌های غیرنظامی، فنی و مدیریتی است. اقدامات پدافند غیرعامل شامل پوشش، پراکندگی، تفرقه و جابه‌جایی، فریب، مکان یابی، اعلام خبر، قابلیت بقا، استحکامات، استتار، اختفا، ماکت فریبنده و سازه‌های امن می‌باشد.

در پدافند غیرعامل تمام نهادها، نیروها، سازمان‌ها، صنایع و حتی مردم عادی می‌توانند نقش مؤثری ایفا کنند در حالی‌که در پدافند عامل مانند سیستم‌های ضدهوایی و هواپیماهای رهگیر، تنها نیروهای مسلح مسئولیت برعهده دارند.

حال با توجه به تمام موارد ذکر شده می‌بینیم در طول سال‌های گذشته تنها به نقش دستگاه‌ها توجه شده و کمتر برنامه فراگیر و جامعی را دیده‌ایم که در سطح جامعه انجام گرفته باشد و اساساً نقش مردم عادی بسیار ناچیز بوده، در حالی‌که اگر آموزش‌های جامعی به مردم داده شود در مواقع بحرانی می‌توان با کمترین امکانات به بهره وری حداکثری رسید.

 غفلت دستگاه‌های دولتی از پدافند غیرعامل

از سوی دیگر با نگاهی به گزارش‌های ارائه شده از سوی مدیران این مجموعه در استان می‌بینیم هنوز در بخش‌های بنیادی آنچنان که باید توفیقی حاصل نشده؛ به طور مثال بر اساس گزارش سال ۹۶ حتی در موضوع پایه‌ای چون آموزش مدیران از مجموع ۵۶ دستگاهی که در این لیست وجود دارند به جز چند دستگاه که نمره قابل قبولی برایشان ذکر شده، ۳۷ دستگاه یا فاقد نمره هستند یا نمره داده شده کمتر از نصف امتیاز در نظر گرفته می‌باشد که اگر آن را معیار سایر اقدامات قرار دهیم این سؤال اساسی مطرح می‌شود که چگونه می‌توان انتظار موفقیت برنامه‌هایی را داشت که مدیران مجری خودشان هنوز یا آموزش ندیده‌اند یا آموزش داده شده مطلوب نبوده است؟

 مدارس ناایمن

از سوی دیگر به استناد تعریف ارائه شده از پدافند غیر عامل، اگر بپذیریم که ایمن سازی محور اصلی تمام برنامه هاست، در گزارش اعلامی از سوی آتش نشانی مشهد بسیاری از مدارس مشهد فاقد ایمنی لازم هستند و اگر زلزله‌ای رخ دهد وقتی ساختمان تاب آوری لازم را نداشته باشد حتی اگر به دانش آموزان آموخته باشیم که کجای کلاس باید پناه بگیرند فرصتی برای اجرای آن نخواهند داشت.

 خلاصه اینکه به نظر می‌رسد با نگاهی به همین جدول گزارش عملکرد سال ۹۶ می‌بینیم نزدیک به ۳۰ دستگاه امتیاز کمتر از میانگین را دریافت کرده‌اند و اگر اندکی هم بدبینانه (البته به استناد شیوه آمارگیری متداول در کشور ما) به امتیازدهی‌ها نگاه کنیم باید بپذیریم با گذشت حدود ۱۵ سال از ایجاد این مجموعه هنوز نتوانسته‌ایم در بخش آموزش دستگاه‌ها موفقیتی کسب کنیم و در بخش آموزش‌های مورد نیاز مردمی که شاید بر اساس مأموریت تعریف شده برای این مجموعه هنوز بسیاری از مردم تعریفی از پدافند ندارند و عامل وغیر عامل بودن آن معادله‌ای چند مجهولی است.

منبع: روزنامه قدس

انتهای پیام/