کمبود آب و عدم ثبات قیمت 2 مشکل زعفران کاران

یکی از کشاورزان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با اشاره به اینکه مشکل اصلی ما کمبود شدید آب است؛ گفت: به‌دلیل اینکه زمان برداشت محصول زعفران در یک بازه زمانی حدود 45 روزه اتفاق می‌افتد، تقاضای کشاورزان برای آب شدت می‌یابد.

حسین‌پور با انتقاد از عدم کمبود کود باکیفیت و مناسب؛ افزود: مهم‌ترین و اصلی‌ترین دغدغه و مشکل در بحث قیمت این محصول است و نوسانات شدید قیمت زعفران را می‌توان علت مهم نارضایتی کشاورزان دانست.

وی با بیان اینکه قیمت محصول زعفران در فصل برداشت به‌شدت پایین می‌آید؛ یادآور شد: با توجه به هزینه‌های که برای تولید این محصول انجام می‌شود، کشاورزان توان نگهداری محصول تولیدی‌شان را ندارند و مجبور می‌شوند در فصل برداشت نسبت به‌فروش محصولشان اقدام کنند.

این کشاورز با اشاره به اینکه قیمت محصول در فصل برداشت و زمانی که کشاورزان محصولشان را می‌فروشند بسیار پایین است و به‌محض پایان فصل برداشت شاهد بالا رفتن قیمت زعفران هستیم؛ بیان کرد: به‌دلیل عدم ثبات قیمت در بازار و نبود نظارت همواره زعفران‌کاران از این حیث متضرر می‌شوند.

حسین‌پور کاهش بارندگی در بهار و افت منابع آبی را از دلایل کاهش محصول و عدم بازدهی مطلوب دانست و تأکید کرد: به‌دلیل کمبود آب، کشاورزان در برخی مواقع برای آبیاری زمین از تانکر استفاده می‌کنند که این مهم علاوه بر تحمیل هزینه‌های زیاد منجر به‌کاهش بازدهی نیز می‌شود.

نابسامانی بازار زعفران در زعفرانی‌ترین شهر ایران

با آغاز فصل برداشت زعفران، بازار این محصول شروع به‌کار می‌کند و کشاورزان پس از برداشت روزانه محصول، از ساعات میانی روز برای فروش و عرضه محصولاتشان به این بازار مراجعه می‌کنند، بازاری که به‌دلیل حضور دلالان، خریداران و فروشندگان زعفران از بعدازظهر شروع به‌کار می‌کند و هر لحظه به‌ازدحام جمعیت در آن اضافه می‌شود.

عدم ساماندهی و نظارت در این بازار منجر به‌بروز هرج‌ومرج در تردد مراجعه‌کنندگان و نوسانات قیمت شده است، به‌طوری‌که در یک روز گاهی قیمت زعفران در هر کیلو در همین بازار 20 تا 30 هزار تومان اختلاف دارد.

یکی از غرفه‌داران در بازار زعفران تربت‌ حیدریه در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با اذعان به اوضاع نابسامان این بازار گفت: با توجه به حضور زیاد مراجعه‌کنندگان به این بازار، تردد و رفت‌وآمد به‌سختی انجام می‌شود به‌طوری‌که ورود و خروج وسیله نقلیه از آن گاهی تا یک سال طول می‌کشد.

کریمی با بیان اینکه نبود جای پارک منجر به‌بروز ترافیک و اخلال در عبور و مرور خودروها در فضای پیرامونی بازار نیز شده است؛ یادآور شد: فضای موجود بازار و تعداد غرفه‌هایی که به این مهم اختصاص‌یافته پاسخگو نیست به‌طوری‌که به‌دلیل کمبود غرفه در بسیاری از غرفه‌ها بیش از یک نفر فعالیت می‌کند.

وی با اشاره به اینکه به‌دلیل ازدحام جمعیت و نبود فضا در بازار بسیاری از کشاورزان رقبتی به‌حضور در داخل بازار ندارند؛ یادآور شد: در بسیاری موارد محصول زعفران در فضای اطراف و بیرونی بازار به‌فروش می‌رسد و این مهم منجر به‌نارضایتی و گلایه غرفه‌داران نیز شده است.

این فعال بازار زعفران در تربت‌حیدریه با تأکید بر اینکه برای جلوگیری از نارضایتی غرفه‌داران و مراجعه‌کنندگان به‌بازار زعفران باید تمهیدات لازم در خصوص برقراری نظم و نیز نظارت انجام شود؛ افزود: با توجه به اینکه تاکنون اقدام اثرگذاری در خصوص محصول زعفران انجام‌ نشده است بیم آن می‌رود که با استمرار این تعلل‌ها، تولید زعفران در انحصار کشورهای شرقی قرار گیرد.

یکی دیگر از فعالان حوزه بازار زعفران در تربت‌حیدریه نیز با اشاره به‌وضعیت نامناسب زعفران به لحاظ تولید و فروش گفت: در سال جاری بارندگی نسبت به سال‌های گذشته کمتر بوده و کمبود آب مشکلات زیادی برای کشاورزان به‌وجود آورده که در حال حاضر هر ساعت آب در روستای شان آباد 700 هزار تومان خریدوفروش می‌شود.

عیسی حسن‌زاده، برقی شدن چاه‌های کشاورزی را از مشکلات کشاورزان عنوان کرد و افزود: با اجرای این طرح دسترسی کشاورزان به آب سخت‌تر شده است به‌طوری‌که در بسیاری از موارد کشاورزان برای آبیاری اراضی کشاورزی با مشکلات عدیده روبرو می‌شوند و برای جلوگیری از بین رفتن محصولاتشان مجبور می‌شوند زمین‌ها را به‌وسیله تانکر آبیاری کنند.

وی با اشاره به کاهش دمای هوا در چند روز گذشته که باعث سرمازدگی و بروز خسارت به‌محصول زعفران شده است؛ خاطرنشان کرد: در شرایطی که آب‌وهوا نرمال باشد برداشت محصول خوب خواهد بود.

فعالیت دلالان در بازارهای محلی

مسئول بازار زعفران تربت‌ حیدریه با بیان اینکه با توجه به روند تشدید خشکسالی پیش‌بینی می‌شود 30 درصد در تولید زعفران کاهش داشته باشیم؛ گفت: انتظار می‌رود در راستای تأمین آب موردنیاز زمین‌های زعفران برنامه‌ریزی شود تا کشاورزان بتوانند از چاه‌های آب برای آبیاری زعفران استفاده کنند.

اشراقی با بیان اینکه  بازارهای اقماری تربت بدون رعایت هیچ‌گونه ضابطه‌ای فعالیت می‌کنند؛ افزود: با وجود اینکه حدود ۷۰ غرفه در بازار زعفران تربت‌ حیدریه با امکانات اولیه آماده واگذاری است، اما متأسفانه دلالان در بازارهای محلی بدون هیچ امکانات و در اطراف شهر اقدام به خریدوفروش زعفران می‌کنند.

وی بیان داشت: اگرچه همه‌ساله شاهد افزایش سطح تولید زعفران در شهرستان هستیم اما در مقابل هرساله به‌تعداد غرفه‌های خالی در این بازار افزوده می‌شود به‌طوری‌که امسال 12 غرفه در این بازار خالی است.

نیاز به خرید توافقی زعفران نیست

مدیر تعاون روستایی تربت‌ حیدریه در خصوص خرید توافقی و حمایتی از کشاورزان گفت : قیمت تمام‌ شده هر کیلو زعفران خشک در سال گذشته ۳۵ میلیون ریال بود که سازمان تعاون روستایی برای حمایت از کشاورزان خرید توافقی را با قیمت ۴۵ تا ۵۵ میلیون ریال را انجام داد. 

سید جواد معاونی بابیان اینکه در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم زعفران خشک در بازار بین ۷۵ تا ۱۸۰ میلیون ریال از پوشال معمولی تا نگین صادراتی معامله می‌شود؛ افزود: با شرایط فعلی نیازی نیست که سازمان تعاون روستایی برای خرید توافقی وارد شود.

وی ادامه داد: هر زمان احساس شود که قیمت زعفران در بازار به کشاورز خسارت وارد می‌کند قطعاً سازمان تعاون روستایی مانند سال گذشته موضوع خرید توافقی را اجرا خواهد کرد.

ضرورت همراهی دولت با زعفران کاران برای آبیاری مزارع

مدیرعامل شرکت تعاونی زعفران کاران تربت‌حیدریه گفت: افزایش سطح زیرکشت زعفران در استان زنگ خطری برای آینده طلای سرخ است.

عبدالحمید اشراقی گرانی و کمبود کود را در شرایط بحران بی‌آبی یکی از مشکلات زعفران‌کاران در این شهرستان عنوان کرد و یادآور شد: می‌توان با اختصاص دادن به‌موقع کود تا حدی مشکلات زعفران‌کاران را کاهش داد.

وی با انتقاد از روند افزایشی سطح زیر کشت زعفران در خراسان رضوی به‌ویژه در تربت‌حیدریه یادآور شد: نبود کارگر برای برداشت و پاک کردن زعفران یکی از مشکلاتی است که زعفران کاران را با مشکل مواجه کرده است.

مدیرعامل شرکت تعاونی زعفران‌کاران تربت‌ حیدریه تأکید کرد: خشکسالی‌های چند سال گذشته موجب کم شدن آب قنوات و کاهش سطح آب چاه‌های عمیق برای آبیاری مزارع زعفران شده است بنابراین ضرورت دارد دولت برای آبیاری این مزارع با تانکر همکاری لازم را انجام دهد.

عدم ثبات قیمت زعفران دغدغه اصلی کشاورزان

رئیس جهاد کشاورزی تربت‌حیدریه با اشاره به وجود 8 هزار و 900 هکتار اراضی زیرکشت محصول زعفران در این شهرستان گفت: میانگین تولید سال گذشته زعفران 4.6 کیلوگرم در هکتار بوده است و در سال جاری پیش‌بینی می‌شود امسال 35 تا 40 تن گل خشک زعفران در این شهرستان برداشت شود.

محمدرضا عباسپور با اشاره به اینکه کاهش بارندگی در پاییز و زمستان سال گذشته باعث کاهش 25 تا 30 درصدی در برداشت زعفران شده است؛ یادآور شد: با توجه به اینکه میزان بارندگی در سال زراعی 95 تا 96، 155 میلی‌متر بوده است اما در سال زارعی گذشته کاهش حدود 40 درصدی بارندگی داشته‌ایم پیش‌بینی می‌شود به‌دلیل  بارندگی کم در فصل رویش زعفران و افزایش گرمای شدید تابستان شاهد کاهش تولید باشیم.

 وی با اشاره به توزیع کود شیمیایی با قیمت سال گذشته اظهار کرد: با وجود اینکه در پاییز احساس کمبود کود وجود دارد ولی میزان جذب کود سال 97 شهرستان از سال‌های قبل بیشتر بوده است.

رئیس جهاد کشاورزی تربت‌حیدریه با اشاره به اینکه به‌دلیل افزایش کرایه‌ها برای حمل کود مشکلاتی ایجاد شد، اما به‌صورت مستمر توزیع کود در سطح شهرستان انجام می‌شد؛ خاطرنشان کرد: محصول زعفران به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع درآمدزایی و اشتغال مردم منطقه تربت‌ حیدریه به‌شمار می‌رود که حدود 220 نفر روز مشغول برداشت و فرآوری این محصول از همه جوانب شامل کاشت، آبیاری، گل‌چینی، پر کردن و خشک کردن مشغول هستند.

عباسپور با اشاره به فعالیت 10 واحد بسته‌بندی زعفران در این شهرستان اظهار کرد: ظرفیت اسمی این واحدها بیش از میزان تولید زعفران است.

وی با بیان اینکه میانگین برداشت زعفران در اراضی منطقه تربت‌حیدریه در هر هکتار ۴.۲ کیلوگرم است که با روش‌های نوین و ارگانیک در سال‌های اخیر در برخی مزارع این رقم به چهار برابر افزایش‌ یافته است؛ ادامه داد: سطح زیرکشت زعفران در بخش جلگه رخ یک هزار و 800 هکتار است که تاکنون 85 درصد آن برداشت‌ شده و سطح زیرکشت کدکن 800 هکتار است که تاکنون 60 درصد آن برداشت‌ شده است.

رئیس جهاد کشاورزی تربت‌ حیدریه با تأکید بر اینکه شیطنت‌های دلالان نسبت به‌سال گذشته کمتر شده و در صورتی‌ که کشاورزان به‌حق خود قانع باشند قیمت‌ها پایین نمی‌آید؛ افزود: در حال حاضر 12 هزار و 600  زعفران‌کار در سطح شهرستان به‌صورت خرده مالکی و عمده مالکی فعالیت می‌کنند.

برگزاری بیش از 25 کارگاه در زمینه تولید، فرآوری و تجارت زعفران

رئیس پژوهشکده زعفران تربت‌حیدریه گفت: چشم‌انداز پژوهشکده زعفران در افق 1404، تبدیل‌شدن به مهم‌ترین مرجع ملی و بین‌المللی زعفران خواهد بود .

 حامد کاوه افزود: باوجود ارزش تجاری بالا و درآمدزایی مناسب این محصول ارزشمند، وجود مشکلات عدیده صنعت زعفران موجب گردید تا در سال 1386 و با ابتکار اساتید برجسته دانشگاه فردوسی مشهد، پژوهشکده ملی زعفران در منطقه پیش کوه تربت‌حیدریه بنیان‌گذاری گردد.

وی بابیان اینکه پس از اتمام مراحل ساخت، این پژوهشکده ملی در سال 1391 به‌طور رسمی از دانشگاه فردوسی مشهد منفک و به دانشگاه تربت‌حیدریه تحویل گردید ابراز داشت: ساختمان پژوهشکده زعفران در زمینی با وسعت 20 هکتار و به مساحت   1740 مترمربع شامل کتابخانه، سالن همایش، سالن کنفرانس (جلسات)، آزمایشگاه خاکشناسی، آزمایشگاه شیمی، آزمایشگاه میکروبی، مجموعه اتاق‌های اداری و سوییت‌های پذیرایی از میهمانان احداث‌شده است. 

وی بابیان اینکه پژوهشکده ملی زعفران وابسته به دانشگاه تربت‌حیدریه تنها پژوهشکده تخصصی در حوزه زعفران، فعالیت‌های آموزشی، تحقیقاتی و ترویجی درزمینهٔ کاشت، داشت، برداشت، فرآوری، بازاریابی و صادرات این محصول را با همکاری سایر ارگان‌های مرتبط برعهده‌گرفته است؛ تأکید کرد: چشم‌انداز پژوهشکده زعفران در افق 1404، تبدیل‌شدن به مهم‌ترین مرجع ملی و بین‌المللی زعفران خواهد بود که توانسته است با تدوین اسناد، استانداردها و آیین‌نامه‌ها، اجرای برنامه‌های آموزشی و ترویجی و طرح‌های پژوهشی زمینه توسعه علم و تکمیل فرآیندهای زنجیره زعفران را فراهم ساخته و به تولید ثروت مبتنی بر دانش در کشور و توسعه پایدار صنعت زعفران کمک نماید.

رئیس پژوهشکده زعفران تربت‌حیدریه با اشاره به اینکه در راستای افزایش دانش و بهبود وضعیت تولید به‌ویژه در منطقه، پژوهشکده زعفران اقدام به برگزاری بیش از 25 کارگاه درزمینهٔ تولید، فرآوری و تجارت زعفران کرده است؛ یادآور شد: با سرمایه‌گذاری انجام‌شده در سال 96، در بخش شیمی و میکروبی و اخذ گواهی آزمایشگاه همکار استاندارد، امکان ارائه خدمات تخصصی در این زمینه فراهم‌شده است. 

ضرورت راه‌اندازی زنجیره تولید زعفران

معاون استاندار و فرماندار ویژه تربت‌حیدریه بابیان اینکه زعفران یک محصول کاملاً صادراتی است که عمده تولید آن در منطقه خراسان صورت می‌گیرد؛ گفت: در سال جاری با ورود بازار سرمایه کلان به محصول زعفران خوشبختانه نوسانات قیمت در فصل خرید به حداقل رسیده و بازار از ثبات نسبی قابل قبولی برخوردار است .

علی رستمی با اشاره به اینکه وزارت جهاد کشاورزی و مسئولین استانی اعلام آمادگی کردند تا در صورت پایین آمدن قیمت زعفران ، همانند سال گذشته خرید توافقی زعفران را انجام دهند؛ ابراز داشت: زعفران یک محصول کاملاً صادراتی است و عمده تولید در منطقه خراسان صورت می‌گیرد ، بنابراین همه زنجیره تولید اعم از کشاورزان ، گل پرکن‌ها ، بازاریان ، تجار ، صادرکنندگان باید همه جنبه‌های امور اعم از مسائل کاشت ، داشت ، برداشت ، پر کردن ، خشکاندن ، نگهداری ، بسته‌بندی و بهداشت را در همه مراحل کامل رعایت نمایند تا ضمن افزایش عملکرد در واحد سطح ازنظر کیفیت هم رشد خوبی داشته باشیم و بتوانیم آنچه نظر مشتریان بین‌المللی است برآورده نمائی‌ام.

وی بابیان اینکه با افزایش کیفیت و بسته‌بندی مناسب زعفران می‌توانیم این محصول را به حلقه‌هایی از مصرف در دنیا عرضه کنیم؛ ابراز داشت: این امور باید توسط بخش خصوصی انجام گیرد و دولت در این مسیر تنها نقش هدایت‌کننده دارد تا موانع را ازسر راه بردارد.

تشکیل سندیکا برای ساماندهی بازار زعفران

نماینده مردم تربت‌حیدریه، مه ولات و زاوه، تنها راه ساماندهی بازار زعفران را تشکیل سندیکایی با محوریت صادرکنندگان دانست و گفت: با توجه به حجم بازار راه‌اندازی سندیکا برای صادرات این محصول یک ضرورت است چراکه هر فرد یا شرکتی هم تصمیم به صادرات زعفران داشته باشد از این سندیکا مجوز بگیرد.

سعید باستانی بابیان اینکه ورود صادرکنندگان به بازار زعفران از یک‌سو فرصت و از سوی دیگر تهدید محسوب می‌شود؛افزود: تهدید وجود صادرکنندگان نوپا در بازار زعفران شامل این است که این صادرکنندگان ممکن است بازار خارج از کشور را به هم بزنند و برند سازی محصول را با مشکل مواجه کنند و این همان انتقادی است که همواره صادرکنندگان سنتی زعفران دارند و البته بیراه هم نمی‌گویند، چراکه بازار زعفران باید به شکلی ساماندهی شود.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با اشاره به نحوه ساماندهی بازار زعفران؛ خاطرنشان کرد: متأسفانه در محصولات کشاورزی استراتژی توسعه محصول وجود ندارد؛ درحالی‌که از خیلی وقت پیش باید استراتژی‌هایی برای کالاهای اساسی تدوین می‌شد. در این راستا باید با بخش خصوصی گفت‌وگو می‌شد تا به راه‌حل‌های خوبی دست پیدا می‌کردیم.

وی بیان داشت: در حال حاضر خوشبختانه هم بخش خصوصی راغب به فعالیت در این عرصه است و هم دولت متمایل به مشارکت با بخش خصوصی است. درواقع دولت علاقه‌مند است استراتژی لازم را انجام داده و کار را به بخش خصوصی واگذار کند؛ چراکه درنهایت این بخش خصوصی است که باید کار را اداره کند.

نماینده مردم تربت‌حیدریه، مه ولات و زاوه ، ارزآوری برند زعفران را در صورت حضور صادرکنندگان باتجربه و باسابقه قابل‌توجه دانست و یادآور شد: ارز صادراتی برای زعفران به ازای هر کیلو حدود 1470 دلار قیمت‌گذاری شده و ما تقریباً حدود 220 تا 230 تن زعفران صادر می‌کنیم. اگر صادرات زعفران به‌درستی اتفاق بیفتد، باید کیلویی 1470 دلار ارز به کشور وارد شود، اما اگر صادرکنندگان مختلف باشند و هرکسی با هر قیمتی روی این محصول مانور کرده و قیمت‌گذاری کند، مسلم است که میزان ارزآوری کمتر از حد معمول خواهد بود.

انتهای پیام/