در همین راستا علاوه بر برنامه‌ها و پروژه‌هایی مانند احداث سدهای جدید، بازچرخانی آب و نیز فرهنگسازی در جامعه، موضوع آبخیزداری و آبخوان داری به عنوان یکی از مباحث مهم در حفظ منابع آبی مورد توجه واقع شده است.
در جهت اجرای طرح‌های آبخیزداری در کشور به دستور مقام معظم رهبری مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار از محل صندوق توسعه ملی قابل هزینه است. تا با بهره‌برداری از این طرح‌ها ضمن جلوگیری از سیلاب‌های ویرانگر و خطرناک ناشی از بارش‌های تند از منابع آبی به دست آمده بهره‌برداری حداکثری شود و کمبود مخازن و سفره‌های زیرزمینی آب به نوعی جبران شود. از این رو محمود روشندل، معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی خراسان رضوی با حضور در روزنامه قدس برنامه‌ها و طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری استان را تشریح کرد.
وی گفت: با توجه به تغییرات اقلیمی و خشکسالی‌های چندین ساله و تغییر نوع بارش‌ها به رگباری و مدت زمان کم و نیز برداشت‌های زیادی که سفره‌های آبی زیر زمینی انجام شده است منابع آبی موجود در استان تحت تأثیر شدید قرار گرفته است که با توجه به نیاز شدیدی که در این موضوع احساس می‌شود اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری با هدف تغذیه منابع آبی پایین دست و کنترل سیل در دستور کار قرار گرفته است.
وی در ادامه افزود: در خراسان رضوی ۱۱ میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار زمین و عرصه وجود دارد که ۸ میلیون هکتار از آن عرصه‌های قابل فعالیت در طرح‌های آبخیزداری و آبخوان داری است که از این مقدار تاکنون ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار آن مطالعاتش انجام شده است که یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار آن در ۲۵ حوزه آبی در دست اجراست که باز ۱۶۰ هزار هکتار از این یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار به اتمام رسیده و کاملاً بهره برداری شده است.
۲۵ شهرستان در حوزه‌های بحرانی و فوق بحرانی
روشندل با اشاره به این موضوع که ۲۵ درصد از استان در حوزه‌های سیل خیز بحرانی قرار دارد، اظهار داشت: چیزی حدود یک میلیون و ۳۴۱ هزار هکتار در ۲۵ شهرستان در حوزه‌های بحرانی و فوق بحرانی سیل خیز قرار گرفته‌اند که ۵۰۰ روستا در پهنه‌های این حوزه‌ها واقع شده‌اند که با این وجود از پروژه‌های اولویت‌دار استان هستند. ضمن اینکه این موضوع نیز قابل توجه است که متوسط سالانه فرسایش آبی استان ۱۴ تن در هر هکتار می‌باشد که چیزی در حدود ۱۴۶ میلیون تن در سال می‌شود که با اجرای هر هکتار پروژه‌های آبخیزداری و کنترل سیل و رسوب کاهش ۵۰ تا ۷۰ درصدی سیل خیزی را می‌توانیم داشته باشیم که این میزان در مورد فرسایش خاک ۴۰ تا ۶۰ درصد می‌باشد. در کنار این اتفاقات خوب و با اجرای طرح‌های بیولوژیکی علوفه مراتع ما به ۲ برابر ظرفیت خواهد رسید.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی خراسان رضوی گفت: بیش از ۵۰۰ مورد بند خاکی در سطح استان اجرا کردیم که با عملکردی که این پروژه‌ها داشته در هر سال ۳۰۰ میلیون متر مکعب آب به ذخیره سفره‌های زیرزمینی تزریق شده است. این در حالی است که با اجرای پروژه‌های در دست اقدام سال جاری ۱۵۰ میلیون متر مکعب آب به این مقدار اضافه خواهد شد.
احداث سدهای زیرزمینی برای مهار روان آب‌های مرزی
روشندل در پاسخ به این پرسش که برنامه منابع طبیعی برای جلوگیری از خروج سیلاب‌ها و روان آب‌ها از مناطق مرزی و ورود آن به کشورهای همسایه چیست، عنوان کرد: برنامه استان برای مهارسیلاب‌ها و روان آب‌های مرزی احداث سدهای زیر زمینی است که برای اجرای این سدها بستر سد تا سنگ کف خاکبرداری می‌شود که اولین سد زیر زمینی در بحث آبخیزداری در شهرستان کلات با پیشرفت ۳۰ درصدی در حال اجراست. در نهایت ۳۵ سد زیرزمینی در استان پیش بینی شده است.
وی اظهار داشت: برای اجرای هر هکتار طرح آبخیزداری ۷۰۰ هزار تومان بودجه مورد نیاز است که در مجموع بودجه زیادی در استان مورد نیاز است اما با همین شرایط اگر در مناطقی که سیل سال گذشته در کلات اتفاق افتاد ۵ میلیارد تومان هزینه می‌شد، می‌توانست از خسارت ۲۰ میلیاردی بر جا مانده جلوگیری کند و برای همیشه از راه افتادن سیل جلوگیری نماید.
تحقق ۵۰ درصدی بودجه
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی خراسان رضوی گفت: در سال جاری با توجه به اهمیت این موضوع، مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار از محل صندوق توسعه ملی برای اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری کشور در نظر گرفته شد که ۲۶ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان آن به خراسان رضوی اختصاص یافته که تاکنون بیش از ۵۰ درصد آن محقق شده است.
روشندل تصریح کرد: براساس مطالعات حوزه‌های آبخیز در سطح استان خراسان رضوی با این اعتبار و مشارکت مردم در تمامی شهرستان‌های استان در قالب ۵۶ حوزه آبخیز فعالیت‌های متفاوتی مثل عملیات مکانیکی و بیولوژیک و تهیه نقشه کاداستر تهیه شده که در دست اقدام است.
ساماندهی حوزه کشف رود شاید وقتی دیگر
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی خراسان رضوی در خصوص اقداماتی که برای ساماندهی آب حوزه کشف رود انجام شده است، گفت: ما به عنوان یک عضو در جلسات ساماندهی حوزه کشف رود شرکت داریم و نیز مطالعاتی داریم و هر ساله با توجه به این حوزه آبی در منطقه مشهد تأمین اعتباری هم داریم؛ ولی باید عنوان کرد با توجه به وضعیت بودجه‌ای فعلی اگرکل هزینه‌های جاری بحث آبخیزداری را هم برای کشف رود بگذاریم باز هم چندین سال طول خواهد کشید تا این موضوع ساماندهی شود؛ اما در صورت تأمین بودجه و اعتبار لازم در بحث کنترل سیلاب‌های کشف رود می‌شود کار کرد.
منبع: روزنامه قدس
انتهای پیام/
نظر شما