آرش خلیلخانه/ تهران و پاریس سفرای جدید خود را معرفی کردند. این پستها در هشت ماه گذشته به دلیل برخی تنشهای سیاسی و امنیتی خالی مانده بود. حالا به نظر میرسد آن تنشها و اختلافات سیاسی تا حد زیادی فروکش کردهاند.
سفارت فرانسه درتهران روز گذشته با انتشار توییتی از انتصاب «فیلیپ تیه بو»، به عنوان سفیر فرانسه در ایران خبر داد و نوشت: او در هفتههای آینده فعالیت خود را در تهران آغاز خواهد کرد.
تنها دو روز پیش از آن بود که بهرام قاسمی در حاشیه نشست خبری در قامت سخنگوی وزارت خارجه انتصابش به عنوان سفیر جدید ایران در فرانسه را تأیید کرده و گفته بود که بزودی، احتمالاً پیش از سال نو به محل مأموریتش، پاریس خواهد رفت.
عقبنشینی پاریس در سکوت
دولت فرانسه تیرماه امسال بود که پایان مأموریت سفیرش را در تهران اعلام کرد. «فرانسوا سنمو» تنها دو سال و چهار ماه در تهران حضور داشت و پیش از دوره معمول سفرا که سه ساله است تهران را ترک کرد. برخی تحلیلگران، رسانهها و منابع دیپلماتیک این اتفاق را که تنها دو هفته پس از ادعای واهی دولت بلژیک مبنی بر تلاش ایران برای بمبگذاری در همایش منافقین در پاریس رخ داد، به هم مرتبط دانسته و علت و معلول هم عنوان کردند. هر چند فرانسه رسماً چنین ادعایی را مطرح نکرد.
اما با گذشت یکی دو ماه فیگارو به نقل از یک مقام ارشد وزارت خارجه فرانسه اعلام کرد که معرفی سفیر جدید از سوی پاریس به دلیل اتهاماتی که علیه تهران مطرح شده، به تعویق افتاده و ماکرون تعیین سفیر جدید این کشور در تهران را معلق نگاه داشته است.
رویترز هم به نقل از منابع دیپلماتیک در پاریس نوشت: فرانسه تا زمانی که ایران درباره طرح ادعایی بمبگذاری در گردهمایی مجاهدین خلق در پاریس اطلاعاتی به فرانسه ندهد، سفیر جدید فرانسه در تهران معرفی نخواهد کرد. حالا با گذشت ماهها از این مناقشه سیاسی- امنیتی که برای تخریب روابط تهران- پاریس طراحی شده بود، فرانسه به دور از هیاهو و جنجال و طرح ادعاها و مطالبات قبلی، سفیر جدید خود را در تهران معرفی کرده است. متقابلاً تهران نیزنماینده سیاسی خود را در پاریس مشخص کرده است که نشان میدهد دو کشور از مرحله بحران و تنشهای تحمیلی تا حد زیادی گذر کردهاند.
پلیس بد و تاجر خوب
روابط ایران و فرانسه و دیپلماسی پاریس در همین سالهای اخیر یعنی دوره چند ساله مذاکرات برجام و دوره چند ساله پسا برجام نوسان ها و چالشهای متعدد و متنوعی را در خود جای داده است. فرانسه به عنوان یکی از اعضای تروئیکای اروپایی از آغاز چالش هستهای غرب با ایران یک طرف ماجرا و مذاکرات با ایران بوده است. دیپلماسی فعال و ضربتی فرانسه در دوران معاصر سبب شد تا این کشور بیش از آلمان و حتی انگلستان در این مناقشه به ایفای نقش بپردازد.
فرانسه نقش خاصی را در این چند ساله ایفا کرده که در یک کلام به تعبیر احمد بخشایش اردستانی در قالب پلیس بد و تاجر خوب قابل تعریف است.
عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس میگوید: فرانسه همواره در مذاکرات هستهای نقش مذاکرات بد را در هماهنگی با آمریکا ایفا کرده است و متقابلاً در هر توافقی بویژه برجام نخستین کسی بوده که بر سر سفره نشسته و بیشترین قراردادهای اقتصادی و تجاری را با ایران منعقد کرده است. حضور توتال در قراردادهای نفتی، شرکتهای خودرو سازی پژو و رنو، قراردادهای کلان و نجومی با ایرباس و ... نمونههایی از این منافع اقتصادی برای فرانسه در برجام است. در حالی که به خاطر داریم در مقاطعی همین فرانسه مانع از حصول برجام شد و توافق بدست آمده را بر هم زد.
این کارشناس مسائل بینالملل خاطرنشان میکند، پس از خروج آمریکا از برجام هم دیدیم شرکت های فرانسوی نخستین شرکتهایی بودند که زیر تعهدات خود زدند و رفتند، اما فرانسه امروز میزبان اینستکس است تا در صورت وجود امکان برخورداری از منافع اقتصادی از ایران جا نماند. این همان خباثتی است که رهبری در رفتار اروپاییها اشاره فرمودند.
بخشایش اردستانی با یادآوری اینکه در سالهای گذشته نیز کشورهای اروپایی در ماجرای خروج سفیرهایشان از ایران خواهان گرفتن امتیاز از جمهوری اسلامی بودند و با درایت نظام ناکام ماندند، میگوید: فرانسه در ماجرای توطئه اخیر لابیهای صهیونیستی و اتهاماتی که در مورد تلاش ایران برای عملیات تروریستی در پاریس زدند هم به دنبال کسب امتیاز از ایران بود و معرفی سفیر را به عنوان یک امتیاز قلمداد میکرد و در مقابل آن مطالباتی داشت که با مقاومت تهران در نهایت وادار به عقب نشینی شده و بی سروصدا سفیر جدید خود را معرفی
کرد.
عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خاطرنشان میکند: فرانسویها احساس کردند که با نداشتن سفیر در تهران با بحران اطلاعاتی و ارتباطی مواجه هستند و نمیتوانند تحلیل درستی از تحولات و شرایط داشته باشند؛ بنابراین به این نتیجه رسیدند که با معرفی سفیر میتوانند ارتباطات جدید و اطلاعات به روز را کسب کنند و نقش فعال تری در فضای داخلی ایران و ارتباط با دولت روحانی ایفا کنند.
مبادله دیپلماتهای ارشد بین تهران و پاریس
معرفی فیلیپ تیهبو به عنوان سفیر از سوی فرانسه و متقابلاً برنامه اعزام بهرام قاسمی به پاریس جدای از بازگشت روابط دو کشور به کانال عادی شدن، یک پیام دیگر هم دارد؛ اینکه دولت روحانی و دولت ماکرون تلاش دارند تا بر کدورتهای گذشته غلبه کنند؛ از این رو دو ژنرال دستگاههای دیپلماسی و دو دیپلمات ارشد و رده بالا را جایگزین کردهاند.
تیه بو، نماینده پیشین فرانسه در آژانس بینالمللی انرژی اتمی و مدیر اسبق روابط بینالملل کمیسیون اتمی این کشور بوده و از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ میلادی سفیر فرانسه در پاکستان و از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ نیز سفیر فرانسه در کره جنوبی بوده است.
به همین دلیل او یک کارشناس خبره در مورد محوریترین موضوع در روابط بین ایران و فرانسه یعنی موضوع توافق هستهای برجام و کاملاً آشنا به مسائل منطقه است؛ دومین موضوعی که فرانسه در سالهای گذشته تلاش داشته با ایران درباره آن وارد مذاکره شود.
بهرام قاسمی هم از جمله دیپلماتهای ارشد و رده بالای ایران است که در سالهای اخیر ریاست مرکز دیپلماسی عمومی و رسانهای و سخنگویی وزارت خارجه را برعهده داشته و چهرهای شناخته شده در سطح بینالمللی است. او سفیری ایران در ایتالیا، اسپانیا، ایرلند و کانادا را در کارنامه کاری خود دارد.
نظر شما