فرزانــه غلامی/

 در حالی که برخی پارلمان نشــینان بــه خبــر ســهمیه بندی و دو نرخی شدن بنزین از حدود یک ماه آینده، واکنش منفی نشان دادند، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی، این واکنشها را موضع گیری شــخصی و متأثر از تلاش نمایندگان برای کسب رأی در انتخابات دور آینده دانست و گفت: در زمان تصویب بودجه ۹۸ قرار شد ظرف سه ماه اول سال و متناسب با شرایط روز اقتصادی، لایحه بودجه تدوین و اصلاح شود.

 سید حسن حسینی شــاهرودی که با خبرنگار ما ســخن میگفت، ضمن اشاره به جلسات مکرر ســران قوا در روزهــای اخیر ادامــه داد: در این جلسات نمایندگان کمیسیون اقتصادی، برنامه و بودجــه و مرکز پژوهش‌های مجلس حضور دارند تا موضوعات مختلف بودجه‌ای از جمله ســوخت را بررســی کنند.

 به گفته وی مجلس در حاشیه بررســی لایحه بودجه سال ۹۸ طرحی با موضوع »ساماندهی وضعیت سوخت و توزیع منابع حاصل از آن به صورت نقدی بین اقشــار هدف و هدایت این منابع به حوزههای ضروری «را داشت، اما آن زمان مسکوت ماند و امروز شرایط کشور، متفاوت است، دولت در روزهای اخیر در جلسه سران، در خصوص سوخت، پیشــنهاداتی ارائه کرده است که تا این لحظه، جزئیات آن قطعی نشــده است و چنانچه قطعی شود، مجلس متناسب با شرایط کشور، از آن حمایت خواهد کرد.

قاچاق سوخت حتی به مقصد نفت‌خیزها!

 حسینی شاهرودی در پاسخ به سؤال ما در خصوص تبعات تورمی این اقدام بویژه برای دهک‌های پایین اظهار داشت: در این چند سال بیش از حد معمول تورم داشتیم. حتی دستاورد دولت اول تدبیر و امید که تورم تک رقمی بود بر باد رفت.

این تورم شدید از تغییر شاخص‌های اقتصادی و برخی انتظارات تورمی ناشی شد. این امر در حالی است که از سال ۸۶  تاکنون افزایش پلکانی قیمت سوخت به خاطر ترس از تبعات تورمی، مورد غفلت واقع شده و این غفلت برای کشور تبعات سنگینی داشته است.

 نایب رئیس کمیســیون اقتصادی مجلس افزود: در این ســالها به زور تــورم را کنترل کردیم تا اینکه جهش ارزی شــدید را تجربه کردیم. یقیناً اگــر افزایش قیمــت بنزین و دو نرخی شــدن، اجرایی شــود توزیع عادلانه ثــروت و حمایت از اقشار آســیب‌پذیر، دیده خواهد شد ضمن اینکه صرفه‌جویی در مصرف سوخت و کاهش قاچاق هم محقق خواهد شد.

 وی تأکید کرد: با بنزین ارزان ۱۰۰۰ تومانی ) در مقایســه با کشورهای همسایه( نمیتوانیم امکان رقابت و انگیزهای برای تولیدکننده و خودروســاز داخلی برای تولید خودروهای برقی و کم مصرف ایجاد کنیم. به گفته وی در حال حاضر به خاطر ارزانی ســوخت در ایران، حتی برخی کشورهای همســایه که روی نفت خوابیده‌اند هم مقصدی برای قاچاق بنزین از ایران شــده‌اند که در صورت اصلاح قیمت سوخت، بســیاری از این چالش‌ها مرتفع میشود.

 یارانه رابه محرومان بدهید نه ثروتمندان

یک کارشناس اقتصادی هم در گفت وگو با خبرنگار ما ضمن تأیید تبعات تورمی افزایش نرخ حامل‌های انرژی و بویژه بنزین، گفت: ارزان فروشی سوخت، تاراج منابع ملی به نفع ثروتمندان و قاچاق روزانه حــدود ۲۰ میلیون لیتر از مرزها هم هیچ منطق اقتصادی ندارد.

 محمد صادق الحسینی خاطرنشان ساخت: بنزین ۱۰۰۰ تومانی به خودی خود تورم‌زاست و وقتی دولت برای این کالا یارانه بالایی متحمل و اقتصاد را از مزایای صادرات آن به قیمت چند برابر، محروم میکند یعنی کسری بودجه را هر سال باید به جان خرید.

برای نمونه امسال پیشبینی شده ۱۰۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه داشته باشیم که این کسری قطعاً از محل چاپ پول و استقراض از بانک مرکزی مرتفع می‌شــود که تورم وحشتناکی به همراه دارد.

 به باور این اقتصاددان ادامــه پرداخت یارانه‌های سنگین برای اقتصاد، مضر است و دفاع از حقوق مردم در برابر تورم، زمانی معنی میدهد که جامعه ما از نظر اقتصادی و رفاهی، یکدست باشد نه اینکه شهرنشین، روستانشین، دارنده یک خودرو، دارنده چندین خــودرو، کارخانه‌دار و خلاصه دهکهای درآمدی یک تا ۱۰ را ببینیم و تفاوت‌شــان را انکار کنیم.

 وی افزود: وجود این طبقات و گروههای مختلف، یعنی منابع مردم، همسو نیست.

یارانه قرار است گروههای ضعیــف را منتفع ســازد، اما در عمل دهک‌هــای مرفــه، بین ۲۸ تــا ۳۶ برابر بیش از اقشار ضعیف، از یارانه منتفع می‌شوند که این امر ضد عدالــت اجتماعی و مصداق کمک به زندگی مرفهان است.
صادق الحسینی با بیان اینکه برخی هموطنان با یارانه ۴۵ هــزار تومانی امرار معاش میکنند، ادامه داد: اینها هیچ تریبونی برای دفاع از خود ندارند و حتی دولت هم در این سالها در برابر اصلاح قیمت حامل‌ها مقاومت کرده، حال آن که مطابق قانون برنامه ششم توسعه باید تاکنون، قیمت سوخت به فوب خلیج‌فارس می رســید.

به گفته این اقتصاددان، نــرخ فعلی بنزین حداقــل باید به اندازه کشورهای همسایه نظیر عراق و افغانســتان و در محدوده لیتری  ۶۰۰۰ تومان باشد که این عدد قطعاً قاچاق ۲۰ میلیون لیتری را کاهش خواهد داد.

وی در توضیح راهکارهای جبران این افزایش قیمت ســوخت اظهار داشت: بخشی از سود حاصل از این اصلاح نــرخ باید به طبقات هدف و به عبارتی اقشــار متوسط به پایین، به صورت نقدی و یا غیرنقدی پرداخت شود، چرا که تنها ۴۰ درصد مردم ما خودرو دارند و اغلب از وســایل حمل و نقل عمومی اســتفاده میکننــد؛ بنابراین باید مرفهــان، هزینه زندگی لوکس خود را خود بپردازند نه از جیب محرومان!

مرفهان ۲۳ برابرمحرومان، رانت یارانه‌ای دارند

خبرگزاری فارس هم در گزارشی یا استناد به آمار سازمان برنامه و بودجه نوشت: «طبق برآوردهای انجام‌شــده در ســال ۹۸ مجموع یارانه آشکار و پنهان ۸۹۰ هزار میلیــارد تومان خواهد بود.

این رقــم معادل ۹.۱۰ میلیون تومــان یارانه اعطایی به ازای هر فرد و تقریباً ۲.۲ برابر بودجه ســالانه کشور است؛ بنابراین باید نظام فعلی یارانه‌ای کشور بازنگری شود.»

 بر همین اســاس «متوســط یارانه مســتقیم به ازای هر خانــوار ایرانی فارغ از دهک‌های درآمــدی معادل ۱۰ میلیون تومان در ســال و مجموع یارانه پنهان مستقیم خانوار مســتتر در حامل‌های انرژی مانند بنزین، برق، گاز، دارو و کالای اساســی معادل ۲۵۰ هــزار میلیــارد تومان اســت.

 توزیع یارانه پنهان در اقتصاد بر اســاس برخورداری دهک‌های درآمــدی جامعه، نشان می‌دهد متوسط دریافتی یارانه پنهان دهک دهم (بیشتر برخوردار) بیشتر از هفت برابر متوســط دریافتی دهک اول(کمتر برخوردار) است.

 دهک دهم سالانه به طور متوسط از ۲۱ میلیون تومان یارانه پنهان مستقیم خانوار بهره مند میشود «.

گزارش فارس اضافه میکند: «ضریب اصابت یارانه پنهــان گاز، برق و بنزین نشــان میدهد، میزان بهره‌منــدی دهکهای بالای درآمــدی ۲۳ برابر دهک‌های پایین اســت.

ضریب اصابت برق برای دهک دهم برابر ۱۸ درصد و برای دهک اول برابر با پنج درصد است. در نتیجه میتوان گفت اهداف حمایتی دولت برای اقشار آسیب‌پذیر تحقق نیافته، زیرا در ظاهر امر بیشترین ســهم از یارانه انرژی نصیب افراد با درآمدهای بالا شده است «.

آنچه این روزها ازحامل‌های انرژی به گوش می‌رسد

 گفتنی است از دو روز پیش، انتشار خبر دو نرخی شــدن و ســهمیه‌بندی بنزین از یک ماه آینده، واکنش‌های متعددی به همراه داشته است؛ خبری کــه تا این لحظه نه تأیید شــده و نه تکذیب، اما دســت‌کم نمایندگان مجلس، مخالفت خود را با اجرایی شــدن اینکه خارج از مجلس اتخاذ شده، اعلام کردند.

 در خبرها آمده بود «بر اســاس تصمیم شــورای هماهنگی اقتصادی ســران قوا، کمتر از یک ماه دیگر بنزین دو نرخی و مجدد سهمیه‌بندی خواهد شد. قیمت بنزین سهمیه‌بندی تغییر نخواهد کرد و قیمــت دوم بنزین نیز افزایش چندانی نخواهد یافــت و میزان ایــن افزایش احتمــالا کمتر از ۳۰ درصد خواهد بود «.

دیروز همچنین خبر افزایش ۵/۹ درصدی قیمت  CNG از ابتدای خرداد ماه ابلاغ شد.

 بنا به اعلام رئیس انجمن جایگاهداران CNG قیمت CNG معادل ۲۰ درصد قیمت بنزین باشد و بر این اساس مقرر شده قیمت CNG با افزایش ۴۰ تومانی از ۴۱۵  تومان به ۴۵۴ تومان برسد.

 برای بنزین نیز سهمیه به خودرو از ۶۰ لیتر برای خودروهای شخصی و ۱۸۰ لیتر برای عمومی در نظر گرفته خواهد شد.