آرش خلیل‌خانه/

جمهوری اسلامی ایران اقدامات متقابل در برابر نقض برجام از سوی ایالات متحده آمریکا را کلید زد و کاهش تعهدات و محدودیت‌های پذیرفته شده در توافق هسته‌ای را آغاز کرد.

شورای عالی امنیت ملی کشور روز گذشته در این راستا با صدور بیانیه‌ای مهم، کاهش تعهدات ایران و نادیده گرفتن برخی از محدودیت‌های توافق شده در برجام را در عمل به موارد 26 و 36 این توافق اعلام کرد.

مهلت 60 روزه به 1+4

در بیانیه شورای عالی امنیت ملی کشورمان که در نامه‌های جداگانه نیز از سوی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی، رئیس جمهور و رئیس شورای عالی امنیت ملی به سران کشورهای عضو برجام اعلام شده، ضمن تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران در مرحله فعلی دیگر خود را متعهد به رعایتِ محدودیت‌های مربوط به نگهداری ذخایر اورانیوم غنی شده و ذخایر آب سنگین نمی داند، به کشورهای باقیمانده در برجام ۶۰ روز برای اجرای تعهدات خود بویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی فرصت داده و تأکید شده است: هر زمان که خواسته‌های ایران تأمین شود؛ به همان میزان اجرای مجدد تعهدات متوقف شده، از سر گرفته خواهد شد، اما در غیر این صورت، جمهوری اسلامی ایران مرحله به مرحله تعهدات دیگری را متوقف خواهد کرد.

این بیانیه همچنین تأکید کرده است که چنانچه در این مهلت کشورهای مزبور قادر نباشند مطالبات  ایران را تأمین کنند، در مرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیت های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن‌سازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد.

شورای عالی امنیت ملی کشورمان همچنین به کشورهای باقیمانده در برجام اعلام کرده است که جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد به مشورت های خود با اعضای باقیمانده برجام در تمامی سطوح ادامه دهد، اما همزمان هشدار داده است که نسبت به هر اقدام غیرمسئولانه، از جمله ارجاع موضوع به شورای امنیت ملل متحد یا اِعمال تحریم‌های بیشتر، واکنش قاطع و سریع نشان خواهد داد.

رئیس جمهور نیز دیروز در جلسه هیئت دولت که همزمان با یکسالگی خروج آمریکا از برجام بود، با اشاره به خواست و تلاش رژیم صهیونیستی، لابی آیپک و جریان افراطی و تندرو به قدرت رسیده در آمریکا برای بر هم زدن توافق هسته‌ای با ایران اظهار داشت: گروه تندرویی که در داخل کاخ سفید امروز بسیاری از امور را در دست دارد، حتی اختیار کار را از شخص رئیس جمهور این کشور گرفته است.

ایران در زمین آمریکا بازی نکرد

روحانی با اشاره به اینکه آمریکایی‌ها در پایان دی ۹۶ اعلام کردند که از برجام خارج می‌شوند و ۱۸ اردیبهشت سال ۹۷ از برجام خارج شدند به امید آنکه به قول خودشان تابستانی آن چنانی و سپس ۱۳ آبانی به عنوان نقطه عطف و کریسمسی با حضور در ایران پیش‌بینی کردند، بدون آنکه جشن چهلمین سالگرد انقلاب در این کشور وجود داشته باشد، خاطرنشان کرد: آمریکایی‌ها در تمامی مراحل دچار شکست شدند. آمریکا ابتدا می‌خواست با خروج از برجام ایران را وادار کند که روز بعد از برجام خارج شود تا پرونده را به شورای امنیت ببرند و بار از دوش آمریکا برداشته و فشار بر ایران تشدید شود، اما تدبیر و هوشمندی نظام ایران بر این بود که در این دام نیفتد و در زمین آمریکا بازی نکرد.

رئیس جمهور با اشاره به درخواست اروپایی‌ها برای گرفتن مهلت از ایران به منظور جبران خروج آمریکا و پاسخ مثبت ایران، گفت: ما نمی‌خواهیم از برجام خارج شویم. امروز روز پایان برجام نیست، بلکه گام جدید در چارچوب برجام است. برجام در بندهای ۲۶ و ۳۶ به ما حق داده است که اگر طرف مقابل تعهد خود را نقض کند، ما آن را در کمیسیون مشترک مطرح کنیم؛ آن کمیسیون تشکیل شده است، اما با وجود آنکه اروپا و دوستان ما تأکید کرده‌اند که خروج آمریکا را جبران کرده و به تعهدات خود عمل می‌کنند، اما در مقام عمل شاهد آن نبوده‌ایم.

روحانی مشکل اروپایی‌ها را کدخدا دانستن آمریکا عنوان کرده و گفت: در حوزه سیاسی تا حدی این مشکل برطرف شده، اما در بخش اقتصاد شرکت‌ها و بانک‌های آن‌ها آمریکا را کدخدا می‌دانند. این تفکر نادرست است که اجازه نمی‌دهد بخش اقتصادی آمریکا برای منافع اروپا و جهان تصمیم درست اتخاذ کند.

روحانی با اشاره به مهلت 60 روزه شورای عالی امنیت ملی به 1+4 برای عمل به تعهدات خود بویژه در حوزه بانکی و نفت، خاطرنشان کرد: در پایان ۶۰ روز به نتیجه‌ای نرسیم، دو اقدام دیگر را آغاز می‌کنیم. در اقدام نخست ما طبق برجام توافق کرده بودیم که سطح غنی سازی را در حد ۳.۶ نگه داریم، ولی از آن به بعد دیگر سطحی در کار نخواهد بود و از طرف دیگر در مورد رآکتور آب سنگین اراک نیز برنامه پیش از توافق برجام را ادامه می‌دهیم و اراک را تکمیل می‌کنیم. روحانی با بیان اینکه مردم بدانند ما از برجام خارج نشده‌ایم و برجام همچنان پابرجاست، اما امروز ما آن روی سکه برجام را نشان می‌دهیم؛ همان برجامی که به ما در بندهای ۲۶ و ۳۶  می‌گوید که در صورت تخلف طرف مقابل شما هم می‌توانید از تعهدات خود بکاهید.

روحانی خطاب به کشورهای دوست و پنج کشور باقیمانده در برجام اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران آماده مذاکره در چارچوب برجام است نه یک کلمه کم، نه یک کلمه اضافه؛ برجام همان برجام است و تغییری نمی‌کند و ما حاضریم برای اجرایی شدن بهتر آن و اجرا و شکل اجرایی تعهدات شما پای میز مذاکره بنشینیم. امروز جمهوری اسلامی ایران با زبان جدیدی مذاکره را آغاز کرده است؛ ما امروز میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم، اما با زبان حقوقی با شما سخن می‌گوییم. این در حالی است که دیروز بیشتر با زبان دوستانه و سیاسی با شما حرف می‌زدیم. راهی که امروز انتخاب کردیم راه جنگ نیست، بلکه راه دیپلماسی است و من به عنوان کسی که در این مسئله آشنایی دارم و همچنین به عنوان نماینده ملت ایران به مردم ایران عرض می‌کنم راه امروز ما راه درگیری و جنگ با دنیا نیست، بلکه باز هم راه دیپلماسی است.

صالحی: نیازی به انتقال و بازگرداندن  ذخایر عمان وجود ندارد

دیروز علی‌اکبر صالحی نیز پس از سخنان رئیس جمهور در جمع خبرنگاران با اشاره به تلاش آمریکا در اعمال تحریم‌های جدید هسته‌ای برای توقف غنی‌سازی و تولید آب سنگین در ایران گفت: واکنش و پاسخ ایران به این اقدام نادیده گرفتن سقف معین شده در برجام برای ذخیره اورانیوم و آب سنگین بود.

رئیس سازمان انرژی اتمی با تأکید بر اینکه اقدام ایران در راستای ایجاد توازن در تعهدات برجام است، خاطرنشان کرد: از امروز به بعد آب سنگین و اورانیوم تولید شده در کشور به فروش نخواهد رسید. این بدان معناست که دیگر ملزم به رعایت سقف ۳۰۰ کیلو برای اورانیوم غنی شده ۳.۶۷ و همچنین سقف ۱۳۰ تن برای آب سنگین نیستیم و دیگر التزامی به رعایت این سقف‌ها نداریم.

صالحی در پاسخ به قدس در مورد ذخایر آب سنگین ایران در عمان هم گفت: نیازی به انتقال و بازگرداندن این ذخایر وجود ندارد، اما از این پس دیگر آب سنگینی به خارج منتقل و برای فروش عرضه نمی‌شود.