گروه سیاسی قدس آنلاین: سازمان انرژی اتمی ایران احتمالا فردا بخش دیگری از اقدامات خود در جهت کاهش تعهدات و محدودیت‌های چذیرفته شده از سوی ایران در برجام را اعلام خواهد کرد.

بدین منظور قرار است فردا گروهی از خبرنگاران و مدیران رسانه‌های کشور در قالب بازدید از تأسیسات آب سنگین و رآکتور تحقیقاتی اراک به خنداب سفر کنند.

31 اردیبهشت ماه در اقدامی مشابه نمایندگانی از رسانه‌های کشور از تأسیسات غنی سازی نطنز بازدید کرده و در جریان آخرین تحولات و اقدامات فنی در جهت افزایش ظرفیت و سرعت غنی سازی در این سایت قرار گرفتند. بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشورمان در نشست خبری در سایت نظنز از 4 برابر شدن سرعت غنی سازی در تأسیسات نطنز خبر داد. اقدامی که توانایی عبور ایران از سقف 300 کیلویی ذخیره اورانیوم با غنای 67/3 درصد را تا پایان مهلت 60 روزه به کشورهای اروپایی می‌دهد.

قرار است کمالوندی فردا نیز در تأسیسات هسته‌ای خنداب یا همان رآکتور آب سنگین اراک نشست خبری برگزار کند.

تاکنون 35 روز از ضرب‌الاجل ایران به کشورهای اروپایی برای حفظ برجام و اجرای تعهدات خود گذشته و دیروز سید عباس عراقچی پس از رایزنی چند ساعته با هلگا اشمید معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اظهار داشت که ما هنوز نتوانستیم از اروپایی‌ها راه حل عملیاتی واقعی که بتوان به آن اتکاء و اعتماد داشت را ببینیم. هنوز ۲۵ روز زمان باقی مانده است و برخی از چشم اندازها وجود دارد که به برخی تصمیم گیری‌های سخت سیاسی موکول شده است و مشخصا اروپایی‌ها باید آن‌ها در قبال شریک سیاسی خود یعنی آمریکا اتخاذ کنند. می‌توان گفت به واسطه غلبه سیستم مالی آمریکا بر اروپا این تصمیم گیری کار ساده‌ای نیست و وابستگی بانک‌ها و شرکت‌ها به این سیستم مالی هم شرایط را دشوارتر می‌کند. به دلیل سختی همین روند هم باید منتظر اقدام اروپایی‌ها بمانیم.

در این شرایط گمانه زنی‌ها حاکیست که سازمان انرژی اتمی اقدامات مشابهی را در زمینه افزایش تولید آب سنگین و بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک در دستور کار داشته و کلید زده است تا به شرکای اروپایی خود در برجام بفهماند که در عزم خود جدیست و اگر تعهدات آنها عملی نشود تهران گام دوم را با قاطعیت و در پایان 60 روز بر خواهد داشت.

یکی از اقداماتی که ایران پیشتر و در گام اول آنرا اعلام کرده عدم پایبندی به سقف 130 تنی تعیین شده برای ذخیره آب سنگین است که احتملا با اقدامات که فردا از ا رونمایی خواهد شد در پایان 60 روز این اتفاق محقق خواهد شد.

اما به نظر می‌رسد اتفاق مهمتر در مورد رآکتور اراک رخ می‌دهد.

طراحی رآکتور اراک که به  40IR مشهور بود از سال 78 آغاز شد و احداث آن از سال 83 کلید خورد و تا زمان امضای برجام بیش از 90 درصد پیشرفت داشت. با امضای برجام اما در سال 96 ایران و گروه 1+5 توافق کردند که ساختار این رآکتور تغییر کند.

امریکایی‌ها و اروپایی‌ها اصرار داشتند که بجای این رآکتور و به ازای برچیده شدن آن رآکتوری آب سبک با فناوری روز دنیا را برای ایران بسازند، اما دانشمندان و مسئولین ایرانی اصرار داشتند که ماهیت این راکتور باید آب سنگین بماند.

در نهایت دانشمندان ایرانی دست به یک طراحی  نوآورانه زدند که مهندسان و دانشمندان جهان را شگفت زده کرد. آنها طراحی رآکتور اراک را به نحوی تغییر دادند که بتواند از سوخت غنی شده که در رآکتورهای آب سبک کاربرد دارد استفاده کند، اما ماهیت آن آب سنگین باقی بماند. این ساختار هیچ نمونه‌ای در دنیا ندارد و برای اولین بار قرار است در ایران ساخته شود.

به گفته معاون بین الملل سازمان انرژی اتمی کشورهای عضو برجام تعهد کرده بودن که حتی در صورت بر هم خوردن این توافق نیز رآکتو جدید اراک را تکمیل کنند.

کار طراح تفصیلی رآکتور جدید پس از تأیید کامل طراحی مفهومی و اولیه  آن از 2 سال قبل آغاز شده و قرار بر این بود که ظرف 48 ماه به تمام برسد. بهروز کمالودنی به خبرنگار قدس گفته بود متناسب با پیشرفت طراحی تفضیلی مراحل اجرایی نا نیز انجام خواهد شد.

اکنور باید دید در این زمینه چه اتفاقاتی رخ داده و فردا سازمان انرژی اتمی از چه اقدامات فنی جدیدی در مورد این رآکتور و تأسیسات آب سنگین خنداب و امادگی های لازم برای اجرای گام دوم اقدامات ایران پرده برداری خواهد کرد.