زهرا طوســی/

 در خبرها آمده بود کــه نهادهای امنیتی باندی را دســتگیر کردنــد که بــا نفوذ در میان تعــدادی از مدیران وزارت نفت توانســته بود تصمیمات مهمی را در این وزارتخانه مســکوت بگذارد یا با آدرس دهــی غلط، علیــه منافع ملی کشور و در جهت خواسته های دشمن به سرمنزل مقصود برساند.

 هر چند این خبر توسط وزارت نفت تکذیب شد، اما این روزها سیاست های وزارت نفت بارها از ســوی نمایندگان مجلس و کارشناسان اقتصادی مورد انتقاد قرار گرفته است.

 دلایل منتقدین زنگنه چیست؟

 به گفته نمایندگان مجلس «زنگنه نه تنها اهتمام عملی برای مقابله با تحریم ها ازخود بروز نداده اســت، بلکه تقریباً همه روزنه های موجود برای بی اثر کردن تحریم ها را خواســته یا ناخواسته مسدود کرده است».

 گذشته از نبود برنامه مشــخص وزارت نفت برای عبور از شــرایط تحریم، سیاست های اشتباه این وزارتخانه پس از برجام نیز خســارت هایی در پی داشــته و سبب شد پس از برجام اروپایی ها جایگزین سرمایه گذاران شرقی شوند تا باز شاهد تکرار سریال بدعهدی ها باشــیم؛ در حالی که ایران مشتری های شرقی خود را نیز از دست داده اســت.

 ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی درباره سیاست های غلط وزارت نفت گفته است: برخوردهایی که زنگنه با مسئولان چینی، هندی و پاکستانی کرده است، سبب شد بسیاری از ســرمایه گذاری آن ها و همکاری های مشترکمان از بین برود. این نماینده مجلــس این را هم گفته که «زنگنه بــا عدم تعامل و نقدناپذیری و همچنین نداشتن همراهی لازم، ضربه های زیادی به صنعت نفت و گاز کشور در دوران تحریم ها زده اســت؛ این در حالی اســت که متأســفانه وی ضعف خود را با همراهی برخی نماینده های مجلس و ارائه قیر و... به آن ها پوشانده است.

 ابهامات 14 ساله

بررسی سیاست های وزارت نفت در چند سال گذشته نشان دهنده یکه تازی در تصمیمات اســت، به طوری که با وجود روشن بودن کاهش آثار تحریم با طرح توســعه پتروپالایشــی، از اقدام عملی در این مسیر سر باز می زند. دلیــل اهمال و کــم کاری وزارتخانه در احداث پروژه فاز چهارم پالایشــگاه ســتاره خلیج فارس نیز از مواردی است که در هاله ای از ابهام قرار دارد.

 آن هم پروژه ای که به گفته کارشناســان، هیچ پروژه دیگری برای وزارت نفت نمی تواند سودآورتر از اجرای فاز چهارم ستاره خلیج فارس باشد. زنگنه بیش از 14 ســال وزیر نفت بوده و باید با اقدامات خود کاری می کرد که در زمینه تولید و ســاخت پالایشگاه در کشور خودکفا شویم؛ اما تعلل ها در ســاخت این پالایشگاه ها به گونه ای اســت که حشمت االله فلاحت پیشه، رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی از رخنه جاسوسی در بخشــی از حوزه های تصمیم گیری و کارشناسی خبر داده بود که با طولانی کردن پروژه ها می خواهند به هدف خود برسند.

 سهمیه بندی هزینه زاست

یکی دیگر از رویکردهای وزارت نفت در حوزه ســوخت، رهاســازی تقاضا و کنترل نکردن آن بوده اســت. اعتقادی بود که بیان می داشــت اســتفاده از کارت ســوخت و ابزارهــای نظارتی و همچنین ســهمیه بندی بنزین هم هزینه زاست و هم فسادآفرین، بنابراین نباید مردم را درگیر آن کرد. بهترین راهکار هم حذف کارت ســوخت و سهمیه بندی معرفی شد و اعوجاج فکری در وزارتخانه نفت برای تصمیم گیری در این باره حاشیه ساز شد؛ روزی وزیر نفت ابقای کارت سوخت را ضروری دانست و چند ماه بعد آن را زائد نامید.

 سال گذشته که آمار مصرف سوخت مرز 100 میلیون لیتر را در یک روز از سر گذراند، کارشناسان درباره برنامه دولت هشدار دادند و گفتند، رهاسازی بخش تقاضــا و عدم تدوین و اجرای سیاســت های کنترلی موجب افزایش مصرف بنزین می شود؛ ولی وزارت نفت توجهی به این موضوع نکرد.

 از دیگر تصمیماتی که مورد انتقاد قرار گرفت همراهی نکردن وزیر نفت با ظریف، وزیر امور خارجه بود که برای رایزنی درباره اجرایی شدن خط لوله صلح به پاکستان رفت. وزیر نفت وی را همراهی نکرد، زیرا بدنه وزارتخانه علاقه ای به صادرات گاز به پاکستان نداشت.

 بتازگی نیز وزیر نفت در قالب مصاحبه با یکی از خبرگزاری ها و همچنین واکنش به توییت یکی از اعضای شورای عالی امنیت ملی نکات مهمی درباره تحریم های نفتی آمریکا در سال های اخیر مطرح کرده است که با واقعیت فاصله زیادی دارد، موضوعی که در روزهای گذشته به تفصیل به آن پرداختیم.

 به هر حال به نظر می رســد، مدیریت وزارت نفت که مدعی اســت در دوره فعلی، شــدیدترین تحریم های ســازمان یافته تاریخ علیه ملت ایران اعمال می شــود و می خواهد تمام کاســتی و نتایج تصمیمات خود را به آن نسبت دهد، از یاد برده اســت که در دوره گذشــته، در کنــار تحریم های آمریکا، تحریم های ســازمان ملــل و اتحادیه اروپا هم وجود داشــت. کما اینکه در دوره فعلی برخلاف دوره گذشته، هر سه فاز پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس راه اندازی شــده و کشورمان مشکلات کمتری در زمینه فروش این محصول با توســعه فازهای متعدد پارس جنوبی در سال های اخیر دارد.

 علاوه بر این، کشــورمان تجربه دوره قبلی تحریم ها را دارد و می تواند از این تجربه ارزشمند برای دور زدن مؤثرتر تحریم ها استفاده کند، البته به شرطی که بحث نفوذ در بدنه تصمیم گیری این وزارتخانه کاملاً منتفی باشد!