به گزارش قدس آنلاین، یکی از اقدامات دوره قاجاریه در نظام قضایی کشور که از نظر بعضی مورخان، «اصلاح» لقب گرفته است، الگوگیری از سیستم دادرسی کشورهای اروپایی و اجرای آن در نظام قضایی ایران بود و در این اسناد، امجدالسلطان از سال ۱۳۲۵ تا ۱۳۲۹ قمری سمت معاونت وزارت عدلیه در دوره‌های وزارت مهدی قلی‌خان مخبرالسلطنه، رضا مؤیدالسلطنه، حسن محتشم‌السلطنه، عبدالوهاب نظام‌الملک و حسن مشیرالدوله را عهده‌دار بوده است.

در دوران مظفرالدین شاه و وزارت عبدالحسین میرزا فرمان فرما(۱۳۲۵-۱۳۲۴ ق)، عدلیه مشتمل بر چهار محکمه ابتدایی، جزایی، استیناف و تمیز بوده است و بر اساس محتوای اطلاعاتی اسناد مجموعه امجدالسلطان، محاکم عدلیه در دوران قاجار به دو دسته کلی محاکم عمومی و محاکم اختصاصی تقسیم می‌شدند.

محاکم عمومی، حق رسیدگی به تمام دعاوی را داشته و خود به دو دسته محاکم ابتدایی و محاکم استینافی تقسیم می‌شد، اما محاکم اختصاصی حق رسیدگی به هیچ امری را نداشتند، مگر آنچه مانند محاکم تجارت و محاکم قضاییکه وزارت عدلیه اجازه داده بود.

محاکم عدلیه از طرف دیگر به دو حوزه صلحیه و ابتدایی هم تقسیم می‌شدند که حوزه صلحیه، تحت نظارت اداره مدعی‌های عمومی و وزیر عدلیه و حوزه ابتدایی، تحت ریاست یک رییس بود و دو نفر کارمند تابع هم داشت.

حکم صادر شده شعبه دوم محکمه ابتدایی حقوق وزارت عدلیه به میرزا سیدحسن‌خان امین عدلیه قم در خصوص اعزام یکی از بدهکاران مشهد حیدرعلی به تهران جهت رسیدگی به این امر سال ۱۳۲۷ ق دوره قاجاریه از جمله اسناد مرتبط عدلیه در این دوران بود که در سه‌شنبه فرهنگی از آن رونمایی به عمل آمد.

همچنین حکم وزارت عدلیه مبنی بر انتصاب غلام حسین خان به سمت دفتردار محکمه صلحیه زاویه مقدسه حضرت عبدالعظیم حسنی در ری سال ۱۳۲۸ ق و سواد فرمان محمدعلی شاه قاجار و تصویب مهدی قلی‌خان مخبرالسلطنه وزیر عدلیه اعظم بر انتصاب میرزا محمدخان امجدالسلطان به معاونت اول وزارت عدلیه سال ۱۳۲۶ ق از دیگر اسنادی بود که در این جلسه از آن رونمایی شد.

گفتنی است محتوای این مجموعه اسناد، به جهت دارا بودن اطلاعات مفید و جامع راجع به سیستم قضایی دوره قاجار، نمودار و چارت داخلی تشکیلات عدلیه، شرح وظایف محاکم و کارکنان آن، محل جغرافیایی هر یک از محاکم در شهرها، نحوه رسیدگی به پرونده‌های دعاوی، موضوع اختلافات، شناسایی رجال دولتی و محلی و بخشی از تاریخچه عدلیه ایران از اهمیت به‌سزایی برخوردار است.

منبع: آستان نیوز

انتهای پیام/