سهم تولید اسباب‌بازی در ایران در آمارهای غیررسمی، چیزی در حدود یک پنجم کل اسباب‌بازی مصرفی در کشور است. این سهم در سال‌های اخیر با شتابی چشمگیر همراه بوده که عوامل بسیاری چون نظارت و کنترل واردات، معرفی این صنعت از طریق رسانه‌ها، ایجاد رقابت میان تولیدکنندگان با برگزاری جشنواره‌ها، توجه تولیدکنندگان داخلی به کیفیت محصولات و تلاش برای کیفی‌سازی تولیدات را می‌توان در آن مؤثر دانست. سهم 20 درصدی تولید اسباب‌بازی که بخش بزرگی از آن را اسباب‌بازی‌های فکری تشکیل می‌دهند، خبر از ایجاد بازار بزرگ این صنعت در کشور دارد و این موضوع زمانی که بدانیم سرانه مصرف اسباب‌بازی در ایران چیزی حدود یک هفتم سرانه عمومی جهانی است، بیشتر اهمیت خود را نشان می‌دهد؛ چرا که خبر از بزرگ‌تر شدن این بازار در سال‌های نه چندان دور دارد.
در خصوص عمده دلایل توسعه نامناسب صنعت اسباب‌بازی در کشور هم باید گفت: توسعه و گسترش تولیدات باید همراه با کیفی‌سازی محصولات باشد و گرنه رشد و افزایش محصولات بدون رشد کیفی در طراحی و تولید و همچنین بدون توسعه توزیع‌کنندگان، این صنعت را بزودی با چالش‌های متعدد و جدی روبه‌رو خواهد کرد.
در صورتی که طراحان اسباب‌بازی از سوی ارگان‌های دولتی یا خصوصی مورد حمایت قرار نگیرند و تولیدکنندگان به این باور نرسند که باید از طراحان ایرانی در تولیدات خود استفاده کنند، رشد و توسعه این صنعت در بازارهای جهانی دچار موانع و مشکلاتی خواهد شد. در بخش طراحی اسباب‌بازی، عمده محصولات تولیدی از محصولات غیرایرانی کپی می‌شود. تولیدکنندگان با آنچه در توان دارند می‌کوشند محصولاتی را به دست مصرف‌کننده برسانند که از کیفیت مناسبی برخورد دار باشد اما طراحی اسباب‌بازی که با فرهنگ ایرانی متناسب باشد طبعاً به دست طراح ایرانی باید سپرده شود. از آنجا که جشنواره ملی اسباب‌بازی هر ساله می‌کوشد تا رقابتی سالم در این زمینه برگزار کرده و توجه عموم مردم و تولیدکنندگان را به این قشر معطوف کند، جای امیدواری است که بر تعداد طراحان افزوده شده و با طرح‌های نو و اسباب‌بازی‌های بی‌مانند که نشانی از کپی ندارد، به جمع طراحان اسباب‌بازی دنیا بپیوندیم.
به هرحال صنعت نوپای اسباب‌بازی با چالش‌های فراوانی برای توسعه مواجه است و از نبود شناخت و آگاهی مناسب از صنعت اسباب‌بازی و نبود فرهنگ‌سازی در این زمینه رنج می‌برد. راز موفقیت جریان توسعه در هر حوزه را باید در توسعه متوازن آن جست‌وجو کرد. یکی دیگر از گلوگاه‌های توسعه متوازن صنعت اسباب‌بازی، موضوع فرهنگ و اقبال عمومی به مصرف تولیدات داخلی است.
حضور اسباب‌بازی‌ها در عرصه‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی که حاصل طراحی خوب آن‌ها خواهد بود، یکی از عوامل مهمی است که به توسعه متوازن این صنعت کمک بسزایی خواهد کرد. حضور اسباب‌بازی در فضاهای مختلف شهری و اجتماعی همچون مدارس، بیمارستان‌ها، بانک‌ها و پایانه‌های حمل و نقل، می‌تواند علاوه بر توسعه فرهنگی این حوزه به رشد بازارهای آن کمک شایانی کند که بدون شک نیاز به ایده‌پردازی و طراحی جدی دارد.
از سوی دیگر ساز و کار لازم برای رشد صنعت اسباب‌بازی پیش روی ماست. حمایت از تولیدکنندگان و طراحان داخلی، پشتیبانی و تعامل همه جانبه دستگاه‌ها و سازمان‌هایی را می‌طلبد که همکاران ما در حوزه اسباب‌بازی هستند. امکانات و ظرفیت‌های موجود در کانون به اضافه ظرفیت‌ها و قابلیت‌های دستگاه‌های دیگر، ظرفیت‌ها و منابع جدیدی ایجاد می‌کنند که می‌تواند جهش و شتاب در خور توجهی در این صنعت ایجاد کند.
خوشبختانه با وجود حمایت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، شورای نظارت بر اسباب‌بازی و انجمن تولیدکنندگان اسباب‌بازی ایرانی به نظر می‌رسد در سال جاری بتوان گام‌های مؤثری را در راستای رشد صنعت اسباب‌بازی در کشور برداشت. وجود جشنواره سالانه اسباب‌بازی در پنجمین دوره خود در سال رونق تولید، می‌تواند نقطه عطفی برای این تعالی و رشد باشد. پنجمین جشنواره ملی اسباب‌بازی ایرانی نه به عنوان یک جشنواره بلکه آینه‌ای از یک سال فعالیت در حوزه اسباب‌بازی است که در پاییز امسال آغاز به کار خواهد کرد تا بتواند بیشتر موجبات هم‌افزایی و ایجاد ظرفیت‌های جدید را در این صنعت فراهم کند.
انتهای پیام/
نظر شما