امروز زبان فارسی به دلایل مختلف در حال تضعیف است. کلمههای وارداتی با دلیل و بیدلیل جایگزین کلمههای زیبای فارسی میشوند و توان نوزایی زبان فارسی به مرور در حال کاهش است.
یکی از مهمترین چشمههایی که دریای زبان فارسی از آن وجود مییابد، زبانها و گویشهای محلی هستند که در عصر مدرن با ســلطه رسانهها و نظام رسمی آموزش و پرورش بشدت در معرض خطر هســتند. گویشها و زبانهای مختلف ایرانی با زبان فارسی بدهبستان دارند و موجب تقویت این زبان میشوند.
کلمهها و ساختارهای زبانی در بستر گویشهای محلی شکل میگیرند و به طور طبیعی در بستر کنشها و تعاملهای فرهنگی زبان فارســی را تقویت میکنند. اما امروز صدا و سیما و بقیه رســانههایی که زبان مرکز را ضریب میدهند در حال نابود کردن این پشتوانههای مهم زبان فارسی هستند.
بــرای مدیریت این وضعیت میشــود فکر کرد و هر دســتگاهی با توجه به توانهای خود میتواند کاری کند. ادارههای هنری میتوانند به محصولاتی که زبان محلی دارند ضریب بدهند و بالاتر از این به طور اساسی باید دستورعملی برای تقویت تولیدات به زبانها و گویشهای محلی داشته باشند.
رسانههای محلی حتماً باید برای تقویت زبانها و گویشهای بومی خودشان فکر کنند. حداقل کار ایجاد سرویسهای زبان و ادبیات بومی در مطبوعات و رسانههای منطقهای اســت. آموزش و پرورش و آمــوزش عالی هم میتوانند برنامههای مشابهی داشته باشند.
درسهای ادبیات بومی میتوانند وارد برنامه درسی شوند و در کنار فعالیتهای درســی، فعالیتهای مختلف فرهنگی که به ادبیات و فرهنگ بومی ضریب میدهند، میتوانند جزئی از برنامههای آموزشی باشند.
صدا و سیما باید در استانها بسیار بیشتر از آنچه هست به زبان و ادبیات محلی ضریب بدهد. کارهای ساده و خلاقانهای مثل دوبله مشهدی و دوبله شیرازی قابل تکرار هستند.
برنامههای جدیتری هم میتوانند طراحی و تولید شوند. در مجموع صدا و سیمای استانی باید زبان و فرهنگ استان را بازتاب بدهد و با توجه به امکانات پخش دیجیتال تلویزیونی و نیز امکانات اینترنت، تولیدهای این رسانهها بسادگی میتوانند در دسترس همه قرار بگیرند. صداو سیما باید مکلف شود زبان و ادبیات بومی را چه در فضاهای استانی و چه در فضاهای ملی ضریب جدی بدهد.
/انتهای پیام
نظر شما