قدس آنلاین-گروه استان ها: بر اساس پرونده‌ای که ایران برای ثبت جنگل های هیرکانی به یونسکو ارائه کرده بود، نقاط جنگلی در ۴ استان سمنان، گیلان، گلستان و مازندران به‌عنوان جنگل‌های بازمانده از دوران سوم زمین‌شناسی به ثبت جهانی رسیدند.
به‌طور حتم حفاظت و همچنین نگهداری از امتیاز ثبت آن‌ها در آثار جهانی به نام ایران، نیازمند ضوابط و مقرراتی است که اگر قرار باشد مثل سال‌های اخیر با تداخل مدیریت‌ها و بی‌برنامگی‌ها انجام شود، این ثبت جهانی کمکی به حفظ جنگل‌ها نخواهد کرد و حتی ممکن است اعتبار کشور را در مجامع بین‌المللی حوزه محیط‌زیست و میراث فرهنگی زیر سؤال ببرد.
علاوه بر بخش‌هایی از جنگل‌های استان مازندران و گیلان در استان گلستان بخش‌هایی از جنگل «ناهار خوران» پارک جنگلی «بی‌بی یانلو» و جنگل «افراتخته» به ثبت جهانی رسیده‌اند.
جنگل‌های هیرکانی استان گلستان در بخش‌هایی از سه منطقه جهان‌نما، زرین گل علی آبادکتول و پارک ملی گلستان قرار دارند.
سفر به تاریخ
جنگل‌های هیرکانی نوار سبزی به طول ۸۵۰ کیلومتر هستند که از جلگه گرگان تا قسمتی از کشور آذربایجان کشیده شده‌اند. نام این جنگل‌ها از نام قدیم گرگان که درگذشته هیرکان خوانده می‌شد، گرفته‌شده است؛ منطقه‌ای جنگلی در کرانه جنوبی دریای خزر و شمال رشته‌کوه‌های البرز که غنا و تنوع زیستی، گونه‌های بومی، نادر و منحصربه‌فرد گیاهی و جانوری و زیبایی حیرت‌انگیز طبیعی‌اش چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند.
از جنگل‌های هیرکانی بانام فسیل زنده یا موزه طبیعی نیز یاد می‌شود زیرا بسیاری از گونه‌های گیاهی موجود در این جنگل‌ها امروزه به‌صورت فسیل در اروپا یافت می‌شوند.
شواهد علمی نشان می‌دهند که سابقه تاریخی این جنگل‌ها به دوران سوم زمین‌شناسی (ژوراسیک) یا همان عصر دایناسورها بازمی‌گردد.
کمبود نیرو
بر اساس استاندارد جهانی هر هزار هکتار از عرصه‌های طبیعی باید توسط یک محیط‌بان یا جنگلبان حفاظت شود؛ این در حالی است که در ایران، این رقم به ۱۰ برابر و گاهی حتی بیشتر و در برخی از مناطق شمال کشور این رقم به یک سیزدهم استاندارد جهانی نیز می‌رسد.
این وضعیت در پارک ملی گلستان که ارزش‌های اکولوژیک بسیار بالایی دارد و عنوان مهم‌ترین پارک ملی خاورمیانه را به خود اختصاص داده، بسیار نگران‌کننده است.
به گفته «مهدی تیموری» رئیس پارک ملی گلستان بیش از نیمی از ردیف‌های پستی پارک ملی گلستان خالی بوده و این موضوع نگران‌کننده است.
به گفته تیموری اگر می‌خواهیم از پارک ملی به‌خوبی حفاظت شود، باید مشکل کمبود نیروهای حفاظتی را حل کنیم.
وی ادامه می‌دهد: علف‌های پارک خشک‌شده‌اند و در معرض آتش‌سوزی قرار دارند و اگر برای این حادثه قریب‌الوقوع چاره‌ای نیندیشیم، آتش پارک را خواهد بلعید.
رئیس پارک ملی گلستان بیان می‌کند: در ۱۲ پاسگاهی که در پارک وجود دارد، فقط ۳۵ محیط‌بان حضور دارند این یعنی با نگاه خوش‌بینانه در هر شیفت ۱۵ محیط‌بان داریم. هر پاسگاه با یک نیرو و درنهایت برخی پاسگاه‌ها با ۲ نیرو اداره می‌شوند. نیروها هم به‌صورت شیفتی کار می‌کنند.
این مسئول می‌گوید: در برخی پاسگاه‌ها مانند «میرزابایلو» که نیاز به حفاظت شبانه‌روزی دارند و ناگزیریم که شب‌ها نیز کنار جاده کشیک بدهیم، نیاز به نیروهای بیشتری داریم.
وی ادامه می دهد: در برخی گردنه‌ها و ایستگاه‌ها نیز تعداد نیروهای ما بسیار کم است و در مناطقی که دسترسی آسانی دارند هم باوجود شکارچیان غیرمجاز و ورود طبیعت گردان، حفاظت با ۲ نیرو بسیار سخت و طاقت‌فرساست.
بی‌توجهی به جنگل
کمبود نیروی حفاظتی ازجمله دغدغه‌هایی است که فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها روز یک‌شنبه در سفر به ساری در جمع خبرنگاران به آن اشاره کرد و گفت: بر اساس استانداردهای جهانی به ازای هر دو هزار هکتار جنگل به‌طور متوسط باید یک جنگلبان وجود داشته باشد، اما در ایران هر ۴۰ هزار هکتار عرصه طبیعی یک جنگلبان فعالیت دارد.
سرهنگ علی عباس نژاد با انتقاد از طرح تنفس جنگل ابراز کرد: طبق این طرح قرار شد سازمان جنگل‌ها از زمان اجرای آن در اواخر ۹۵ قرارداد هیچ‌یک از شرکت‌های بهره‌بردار جنگل را که در مازندران تعدادشان بیش از ۱۵ واحد اعلام شد تمدید نکند ولی نیروهای این شرکت‌ها را با رعایت قانونی به‌عنوان نیروهای حفاظتی در چارچوب طرح تنفس به کار بگیرد.
عباس نژاد یادآور شد: تاکنون قرارداد بیشتر شرکت‌های بهره‌بردار جنگل‌های شمال پایان‌یافته و نیروهای آن‌ها هم به‌عنوان حفاظت از جنگل در حال فعالیت هستند ولی گفته می‌شود این نیروها کمتر به وظایف محوله توجه دارند و قرارداد کاری با عنوان حفاظت از جنگل را بیشتر به معنای بیکار نشدن خود تلقی می‌کنند.
نظر شما