روزنامه جمهوریت در مقاله‌ای با عنوان ”آیا اس ۴۰۰ یک انتخاب است و یا این اقدام از سر ناچاری بوده است؟“ نوشت: انتقال سامانه پدافند موشکی و هوایی اس ۴۰۰ در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۹ میلادی از نظر روابط ترکیه و آمریکا به مثابه یک میلاد جدید است. ترکیه در کوتاه مدت از تحریم‌های آمریکا متضرر خواهد شد، اما در میان مدت و دراز مدت، این کشور منافع بزرگی بدست خواهد آورد.

اما در باب ابعاد نظامی اس ۴۰۰ باید گفت ترکیه به این واسطه، تجهیزات و تسلیحات متنوعی را در اختیار خواهد گرفت و از وابستگی نظامی و تسلیحاتی به یک کشور رها خواهد شد. بومی‌سازی تولید اس ۴۰۰ یک دوره میانی در روند ایجاد سامانه دفاع ملی هوایی محسوب می‌شود.

جمهوریت در ادامه نوشت: اخراج ترکیه از طرح تولید اف ۳۵، بجای تحریم، انجام خدمت بسیار خوبی برای ترکیه است؛ زیرا در صورت خرید اف ۳۵، نیروی هوایی ترکیه که اکنون ۸۵ درصد، وابسته به آمریکاست صددرصد به آمریکا وابسته خواهد شد؛ زیرا سامانه نرم‌افزاری اف ۳۵ تحت کنترل انحصاری آمریکاست و در صورت لزوم، آمریکا آنرا از دور، خارج و امنیت ملی ترکیه را تهدید خواهد کرد. تحریم‌های نظامی آمریکا در سال ۱۹۷۵ میلادی موجب شد ترکیه موسسه آسلسان (شرکت صنایع دفاعی که در زمینه ارائه خدمات نیروهای نظامی، تولید نرمافزارها و تجهیزات الکترونیکی، رادارها، دوربین‌های دید در شب، تجهیزات شناسایی دوست و دشمن و سامانه‌های جنگ الکترونیک طراحی و تولید می‌کند) را تاسیس کند.

ابعاد سیاسی اس ۴۰۰: انتقال اس ۴۰۰ به ترکیه موجب خواهد شد روابط ترکیه و آمریکا به عنوان دو کشور در موقعیت مساوی قرار گیرد و تعادل برقرار شود و علاوه بر آن، روابط ترکیه و روسیه گسترش یابد. روند توافق آستانه نیز نهادینه و شرایط سیاست خارجی اجرایی ترکیه با مرکزیت سیاست منطقه‌ای متحول شود. استقرار اس ۴۰۰ در ترکیه پادزهر وابستگی به آمریکاست. ادعا و نگرانی درباره وابستگی به روسیه بجای آمریکا درست نیست؛ زیرا روسیه، آن قدرت بین‌المللی که موجب وابستگی ترکیه به خود شود، نیست. ترکیه، خواهان تاسیس سامانه پدافند موشکی ملی است و خرید سامانه پدافند موشکی روسیه و انتقال فناوری به این کشور، یکی از مراحل و ابعاد تحقق هدف اصلی ترکیه است.

حاکمیت ملی ترکیه: مسئله اصلی در این باره، نوع دیدگاه حزب عدالت و توسعه نسبت به سامانه موشکی اس ۴۰۰ است. اردوغان، رئیس جمهور، مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه، و خلوصی آکار، وزیر دفاع، تاکید کرده‌اند خرید و انتقال اس ۴۰۰ روسیه به ترکیه یک گزینه نیست بلکه اقدامی ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. آن‌ها گفته‌اند به علت آنکه باراک اوباما، رئیس جمهور سابق آمریکا، مانع فروش سامانه موشکی پاتریوت به ترکیه شد، ترکیه به ناچار اس ۴۰۰ را خریداری کرد.

از نظر حزب عدالت و توسعه، اس ۴۰۰ نوعی ابزار در اجرای اهداف خاص خود است و با بهره‌برداری از توان روسیه می‌خواهد درهای نفوذ در منطقه را بر روی خود بگشاید و آنرا به عنوان برگ برنده در مذاکرات خود با آمریکا مورد بهره برداری قرار دهد. صرف نظر از اهداف و نیات حزب عدالت و توسعه، خرید اس ۴۰۰ به نفع اهداف و منافع ملی دولت ترکیه است. خرید اس ۴۰۰ یک گزینه ترجیحی سیاسی در راستای تامین و حفظ منافع ملی ترکیه و حفظ امنیت ملی کشور و حفظ حق حاکمیت ملی این کشور در مقابل مداخلات آمریکاست.

باید یادآور شد که بعد از وقوع بحران روابط بین ترکیه و آمریکا در سال ۱۹۶۴ میلادی و توافق ترکیه با اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۶۷ و بحران قبرس در سال ۱۹۷۴ میلادی، سلیمان دمیرل، نخست وزیر وقت ترکیه، ۲۱ پایگاه نظامی آمریکا از جمله پایگاه اینجیرلیک را بست. اما در آن دوره، احزاب مخالف، اقدام سلیمان دمیرل را اقدامی ضدامپریالیستی و جنگ با آمریکا ندانستند و از وی حمایت نکردند.

تلاش آمریکا برای ایجاد منطقه امن در شمال سوریه تهدید اصلی است: دیدگاه و بیانات حزب عدالت و توسعه درباره اینکه ترکیه ناچار شده است ۴۰۰ را خریداری کند دو خطر مهم دربردارد:

اول) حزب حاکم عدالت و توسعه اعلام کرده است برای خرید سامانه موشکی پاتریوت نیز به مذاکرات خود با آمریکا ادامه می‌دهد. در واقع ترکیه بعد از انتقال و استقرار اس ۴۰۰ به لحاظ امنیتی، نیازی به خرید پاتریوت ندارد. اما این حزب برای حفظ حاکمیت خود و جلب حمایت و خشنودی شرکت‌های انحصاری آمریکا احساس می‌کند باید این خریدها را انجام دهد.  

دوم) حزب عدالت و توسعه برای پیشگیری از اعمال تحریم‌های اقتصادی آمریکا به علت خرید سامانه موشکی اس ۴۰۰ ممکن است با آمریکا درباره ”ایجاد منطقه امن در شمال سوریه“ سازش کند. حمایت ترکیه از ایجاد منطقه امن مورد نظر آمریکا نگران‌کننده است.

چنانکه وزارت دفاع ترکیه بعد از گفتگوی تلفنی خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه، با مارک اسپر، کفیل وزارت دفاع آمریکا طی بیانیه‌ای اعلام کرد: طبق توافق حاصله، هفته آینده، هیئت آمریکایی برای مذاکره فوری درباره ایجاد منطقه امن در شمال سوریه به ترکیه سفر خواهد کرد؛ و سئوالی که در اینجا مطرح می‌شود آن است که چه نیازی به مذاکرات فوری بعد از انتقال اس ۴۰۰ به ترکیه وجود دارد؟ در واقع تحریم‌های اقتصادی آمریکا ترکیه را تهدید نمی‌کند بلکه تهدید اصلی علیه ترکیه، ایجاد منطقه امن تحت کنترل آمریکا در شمال سوریه است.

منبع: باشگاه خبرنگاران

انتهای پیام/