به گزارش قدس آنلاین؛ در شامگاه میلاد فرخنده امام رضا(ع) در عرصه آسبادهای نشتیفان خواف محفل شادمانه عروسی به سبک و سیاق کاملا سنتی و البته در سکوت خبری برگزار شد که اجرا و برگزاری آن در این بنای ارزنده تاریخی و باستانی جای سئوالات فراوانی دارد. آنچه از اندک تصاویر و ویدیوهای منتشره که عمدتا در فضای مجازی و اخیرا منتشر شده، حکایت از برگزاری مجلس عروسی فوق لاکچری یکی از فعالان گردشگری، بصورت سنتی و با حضور انبوه میهمانان به مدت دو روز بر روی عرصه  آسباد های نشتیفان دارد. اجرای رقص محلی، موسیقی اصیل ایرانی و مقامی و تدارک سنت های کهن و آیینی فراموش شده ازدواج در این خطه گوشه های متنوعی از این محفل عروسی بوده است. ذکر این نکته ضروری است که نگارنده، به جهت احیای سنت های کهن و تاریخی ازدواج در خراسان رضوی و اجرای موسیقی مقامی و آیینی و .... نه تنها در خواف بلکه در سایر شهرهای تاریخی استان هیچ مشکلی نمی بینم و از قضا احیای این سنت های مغفول را تایید می نمایم اما آنچه مایه تاسف و درآور است نحوه برگزاری و رانت گونه این عروسی فوق لاکچری بر روی یکی از آثار تاریخی و کهن ارزشمند و میراث فرهنگی استان است که در ادامه به آن اشاره می شود. 
برای ورود به گزارش لازم است تا ابتدا بازتعریفی از میراث فرهنگی شود. بازتعریفی که بنظر می رسد در حاشیه برگزاری این عروسی سنتی بر روی آسبادهای نشتیفان خواف، ابتدا توسط مدیران سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مطالعه شود چرا که غفلت و سهل انگاری نابخشودنی متولیان این بخش باعث شد تا آسبادهای نشتیفان در حکم یک تالار! برای محفل عروسی در اختیار زوج خوشبختی قرار گیرد که آرزوی هر زوج ایرانی است.
 میراث فرهنگی چیست؟
کارشناسان امر درباره میراث فرهنگی نوشته اند که میراث فرهنگی به کلیه آثار باقیمانده از گذشتگان گفته می‌شود که دارای ارزش فرهنگی باشد!. این آثار می‌تواند دربرگیرنده آثار ملموسی مانند بناهای باستانی یا آثار ناملموس مانند آداب و رسوم یک منطقه باشد که امروزه برای آیندگان از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. مهم‌ترین عاملی که میراث فرهنگی را برای یک ملت مهم و باارزش می‌سازد هویت و ارزشی است که آن نماد تاریخی، میراث فرهنگی برای یک ملت دارد و رابطه‌ای ارزشی، عاطفی و افتخارآفرین برای یک ملت ایجاد می‌کند. بدیهی است که بناها، شهرها، آثار تاریخی هر جامعه‌ای با ارزش‌ها، اصالت، آداب و رسوم و ژرف‌اندیشی دانشمندان، فرهیختگان، هنرمندان و آحاد مردم درآمیخته است و حفاظت و حراست از این آثار ملی و تاریخی که حرمت، احترام، ارزش و اصالت یک ملت به حساب می‌آیند بر هر کس واجب و ضروری است. در سال‌های اخیر نیز حساسیت‌های عمومی نسبت به محافظت از آثار، بناها و بافت‌های تاریخی و فرهنگی برانگیخته شده است، به گونه‌ای که به نظر می‌رسد موضوع حفاظت از میراث فرهنگی به تدریج در حال تبدیل شدن به یک مطالبه اجتماعی است.
 آسبادهای نشتیفان خواف؛ غنی و ریشه دار

در ادامه و به اختصار آسبادهای نشتیفان خواف برای درک عمق فاجعه برگزاری عروسی فوق لاکچری معرفی می شود. آسیاب‌ های بادی نشتیفان در استان خراسان رضوی، مشهور به آسبادها از بزرگترین و بهترین مجموعه های خشت، گل و چوبی و قدیمی ترین بنا از این نوع در جهان است که با تلفیق هنر و فناوری، در خدمت مردمان دیروز و امروز بوده و هست. این آسبادها که آمیزه ای از هنر، صنعت و فناوری و هوش و ذکاوت نیاکان ایرانی و پدران ما است هنوز هم پس از هزاران سال می چرخند و گندم را برای قوت روزانه مردم تبدیل می کنند. این آثار تاریخی به عنوان یکی از جاذبه های مهم گردشگری استان خراسان رضوی به شمار می رود که سالانه میزبان صدها گردشگر خارجی و هزاران گردشگر داخلی است. شماری از معدود آسبادهای ارزشمند در نشتیفان شهر خواف خراسان رضوی و در حدود ۳۰۰ کیلومتری جنوب شرقی مشهد واقع شده است. قدمت آسبادها و فناوری آن به حدود ۱۴۰۰ سال قبل و پیش از اسلام بازمی گردد. نامگذاری نشتیفان به علت شدت وزش بادهای موسمی در منطقه است و چون این منطقه در معرض «نیش توفان» های بسیار شدید بوده، آن را چنین نامیده اند. یکی دیگر از علت این نامگذاری، وجود آسبادهای فراوانی است که با فرم و فن ویژه ای ساخته شده و از ابتکارات صنعتی مردم خواف بوده و از نظر معماری بسیار ارزشمند و دیدنی است. درباره ریشه نام این شهر روایت عامیانه ای وجود دارد که عبارت نشتیفان ترکیبی است از دو کلمه «نش» که محلی شده «نیش» کنایه از نیش کژدم (عقرب) است که به وفور در این منطقه یافت می شود و «تیفان» که محلی شده 'توفان' و وزش شدید بادهای موسمی است که این منطقه را از دیگر مناطق ممتاز کرده است. ساکنان این منطقه از روزگاران گذشته با تاسیس آسیاب های بادی از این جریانات هوایی بهره برداری کرده اند و نشتیفان شهری است قدیمی که دست کم در ۶ سده گذشته با همین نام خوانده می شده است. بنا بردرخواست سازمان میراث فرهنگی مبنی بر تهیه و تحویل پرونده ثبت جهانی آسبادهای نشتیفان از سال گذشته، این آثار تاریخی درصف اول ثبت فهرست جهانی یونسکو قرار گرفته است. 
 شگفتی های آسبادها؛ از ارزش تاریخی و باستانی تا اجرای عروسی سنتی بر عرصه آن!
آسبادهای نشتیفان خواف به عنوان آثار بهره مند از فناوری تاریخی، هنر معماری و غنای فرهنگی نه تنها در ایران بلکه در جهان نیز شناخته شده و وجهه بین المللی دارد. بازدید از این آثار گرانبها گرچه شگفتی بازدیدکنندگان و گردشگران داخلی و خارجی را در پی دارد اما قطعا همان بازدیدکنندگان نیز از اجرای مراسم سنتی عروسی بر روی این ابنیه ارزشمند دچار شگفتی و حیرت خواهند شد. همین سال گذشته بود که مدیر کل میراث فرهنگی خواف اعلام کرد که امروزه این آثار به عنوان یک گنجینه پربها و ارزشمند تاریخی باید به شکل مناسب و مطلوب نگهداری و حفاظت شوند. نگهداری و حفاظت مطلوب و مناسب همان دغدغه های بی شماری است که باعث شد تا نگارنده قلمفرسایی کند و در تقبیح آن یادداشتی ارائه نماید. جهت تبیین بیشتر مطلب باید اشاره کرد که شورای امنیت سازمان ملل متحد همزمان با غارت میراث فرهنگی در عراق و سوریه پس از ددمنشی ها و هجوم داعش طی سالهای گذشته با ارائه قطعنامه ای تصریح کرده است که تخریب قصدی میراث فرهنگی می تواند به مثابه جنایت جنگی باشد. شاید این پرسش مطرح شود که مگر در آسبادهای نشتیفان تخریبی صورت گرفته، که بتوان به عنوان جنایت جنگی آن را قلمداد کرد. در جواب بایستی گفت که اجرای یک مراسم عروسی سنگین که همیشه مستلزم ریخت و پاش و تخریب های فراوانی است؛ با توجه به حساسیت های مکانی ابنیه تاریخی کمتر از یک جنایت نیست. البته قائل به عمدی بودن این اجرای تاسف آور نبوده و نیستیم و قطعا سهوی و از روی غفلت صورت گرفته اما شاید ارائه این یادداشت تلنگری بر مدیران سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان و نیز فعالان حوزه گردشگری باشد تا منبعد با حساسیت و درک عمیق تری از ابنیه تاریخی و باستانی به عنوان یک تالار عروسی استفاده ابزاری برای یک اجرای خاطره انگیز ننمایند. برگزاری محفل رویایی عروسی بر روی آسبادهای ملی بصورت فوق لاکچری خبر از یک رانت ویژه و کاربرد شخصی می دهد. اینکه آقا داماد؛ درون آسبادها با لباس محلی و در اینستاگرام دعوت عمومی نماید و پز اجرای عروسی شیک و لاکچری دهد؛ اگر حق شخصی و تضییع بیت المال نیست پس نشانگر چیست؟!

گاهی مانند ایام نوروز ویژه برنامه های سازمانی برای خشنودی و جذب بیشتر گردشگر بصورت محدود تدارک دیده می شود که در آن قطعا اصول حفاظتی رعایت می شود. اما بنظر می رسد در این اجرا متاسفانه نه تنها مجوزی از سازمان گردشگری و میراث فرهنگی دریافت نشده، بلکه حتی در صورت اطلاع و یا ارائه مجوز از سوی سازمان که یک بنای ارزشمند تاریخی و باستانی را در قد و قامت تالار در اختیار زوجی قرار داده، باید گریست و گفت: وامصیبتا!. از طرفی احیای مراسم سنتی عروسی نمی تواند مهر تاییدی بر این اجرا و یا هرگونه مجوزی باشد! دلیل آن نیز اینکه از حالا به بعد آیا هر زوجی که خواهان برگزاری یک عروسی فوق لاکچری خاطره انگیز هستند می توانند بطور خودجوش با تمام جمع فامیل و البته با هزینه شخصی و کاملا سنتی بر روی یکی از بناهای تاریخی و باستانی استان محفل عروسی گرفته، و به جشن و پایکوبی بپردازند؟!. و یا اینکه با مراجعه به سازمان میراث فرهنگی؛ مجوز برگزاری عروسی سنتی دریافت نمایند؟! وقتی سخن از تهدیدات حق شخصی بر روی یک گنجینه ملی که در زمره بیت المال است؛ به میان می آید همین دغدغه ها و نگرانی هاست. اگر این زوج فعال گردشگری در غفلت و سستی تمام متولیان حفظ آثار تاریخی و میراث فرهنگی اعم از مسئولان گردشگری، فرماندار ، ناجا و اماکن خواف و .... توانسته است یک عروسی رویایی را بر روی آسبادهای نشتیفان خواف تدارک ببینند چرا دیگران موفق به تکرار آن نشوند؟!. مگر نه آنکه از قدیم نیز گفته اند: ظلم علی السویه عدل است! این در حالی است که اخیرا کارشناسان حتی نسبت به روند عادی سازی اجرای کنسرت های موسیقی در اماکن تاریخی زنگ خطر را به صدا درآورده و هشدار داده اند چرا که حتی صوت می تواند به اصل بنای تاریخی آسیب وارد نماید. همچنین میزان حضور تماشاگران می تواند آسیب زا باشد. بر اساس تحقیقاتی که توسط دو نشریه انگلیسی دیلی میل و تلگراف که اخیرا منتشر شده است؛ اجرای کنسرت موسیقی با دسیبل بالا( که نظم و ترتیب مشخصی در برابر یک محفل عروسی دارد) ‌می‌توانند سال‌های زیادی از طول عمر یک اثر و بنای تاریخی و باستانی بکاهند. همچنین محققان انگلیسی با بررسی ارتعاشاتی که در فستیوال تابستانه موسیقی در بنای همپتون کورت ایجاد شده‌بود دریافتند نت‌های باس می‌توانند ارتعاشات شدید منجر به تخریب را در این بنا ایجاد کنند. نتیجه این تحقیق پرسش‌هایی جدی را در رابطه با سلامت بناهای تاریخی که به مرکزی برای برگزاری مراسم‌های بزرگ یا تبدیل شده‌اند، ایجاد کرده‌است. متخصصان امر در مورد حد مجاز برگزاری مراسم در کاخ‌ها و ابنیه تاریخی یادآور شده اند که نکته کلی و اساسی که در دروس رشته مرمت  به دانشجویان تدریس می‌ شود، توجه به این مساله است که برگزاری کنسرت، سخنرانی، عزاداری، برنامه تفریحی یا هرگونه مراسمی در بناهای تاریخی با محدودیت و یا ممنوعیت روبروست که تعیین ممنوعیت یا میزان محدودیت‌ها به شأن اثر، دوره ساخت آن، مواد به کاربرده شده در بنا، ارزش آن و… بستگی دارد. اینکه در یک زمان محدود بیش از هزار نفر و بطور همزمان در یک بنای تاریخی حضور پیدا کرده، طبیعی است که آسیب‌هایی به آن مکان تحمیل می کند. همچنین سیستم صوتی و نورپردازی‌ها می‌توانند به بنا آسیب بزنند. به هر حال باید با بناهای تاریخی با لطافت برخورد کرد و میزان این لطافت به قدمت بنا و شرایط آن بسیار وابسته است. جای تاسف دارد که در این عروسی حاضران برای تماشا تمام پشت بام ها و چسبیده به آسبادها را به قرق درآورده که کنترل و نظم بخشی به آنان بی اندازه دشوار است. تفاوت یک عروسی بزرگ با انبوهی از مهمانان با یک کنسرت موسیقی بر همگان آشکار است. در عین حال پرسش دیگری که اهمیت می یابد نقش کمرنگ و منفعلانه پلیس حفاظت از میراث فرهنگی است. جای تعجب است که در غفلت مسئولان سازمان گردشگری و میراث فرهنگی چرا پلیس حفاظت از میراث فرهنگی در عمل به وظایف سازمانی اش تعلل ورزیده در حالیکه همه ساله بودجه ای برای حفاظت در اختیار این نهاد قرار می گیرد. جهت اطلاع به رئوس شرح وظایف این پلیس اشاره می شود: حفاظت از اماکن، تجهیزات و اموال منقول و غیرمنقول سازمان/  حفظ نظم و امنیت موزه ها،گنجینه ها، بناها ومجموعه های تاریخی/ انجام اقدامات لازم جهت پیشگیری از وقوع جرایم علیه میراث فرهنگی،گردشگران(داخلی وخارجی)وکشف جرم ودستگیری مجرمین، تشکیل پرونده و معرفی به مراجع قضایی در حوزه استحفاظی و ....!