پس از این، با چند موادفروش، اراذل‌و اوباش و کارتن‌خواب هم‌سلول شده و اوضاع جسمانی‌اش روز به روز خراب‌تر می‌شود. اصلاً گذشته از نهادهای حقوق بشری، سازمان ملل و انواع و اقسام مدافعان حقوق بشری که احتمالاً دنیا را روی سرشان می‌گذاشتند، خودمان در شبکه‌های مجازی کولاک به پا می‌کردیم که وجهه‌مان در جامعه بین‌المللی بر باد رفت... و چه و چه و چه! اما حالا که حدود یک‌سال از بازداشت بی‌دلیل «دکتر مسعود سلیمانی» در خاک آمریکا می‌گذرد، نهادهای حقوق بشری که سرمان را بخورد، حتی خودمان هم به جز یک کمپین مجازی خشک و خالی و یک طومار با سرنوشتی نامعلوم، کوچک‌ترین واکنشی به آن نشان نداده‌ایم و آن‌طور که برادر این دانشمند نخبه ایرانی می‌گوید، سلامت جسمی و روحی دکتر سلیمانی روز به روز بیشتر تحلیل می‌رود.

ایرانیِ دو آتشه

مؤسسه‌های علمی معتبر دنیا، دانشمندان جهان را تقسیم‌بندی می‌کنند. بر اساس همین تقسیم‌بندی‌ها، یک درصد از کل دانشمندان به استناد تحقیقات و دانش تخصصی‌شان به عنوان دانشمندان بزرگ دنیا معرفی می‌شوند. علاوه بر این، مجلات علمی، ‌سایت‌های معتبر و مؤسسه‌های پژوهشی هم معمولاً فهرستی از 100 دانشمند بزرگ دنیا تهیه می‌کنند. حالا دانشمندانی که در هر دو لیست‌ حضور داشته باشند، سرمایه جهانی به حساب می‌آیند و تمام دولت‌های دنیا خودشان را به آب و آتش می‌زنند تا این دانشمندان را به کشورشان جذب کنند. «مسعود سلیمانی» هم تنها دانشمند ایرانی است که در این دو فهرست‌ قرار گرفته اما از حدود یک سال پیش به این طرف، بازداشت شده و در یکی از مخوف‌ترین ‌زندان‌های آمریکا به سر می‌برد.

تخصص اصلی مسعود سلیمانی در حوزه «سلول‌های بنیادی» است و یکی از بزرگ‌ترین پژوهشگران این حوزه در دنیا به‌حساب می‌آید. دانشمند کشورمان هرچند عضو انجمن سلول‌های بنیادی اروپاست اما با وجود پیشنهادهای متعدد و وسوسه انگیز، هیچ وقت حاضر نشده قید اقامت در کشورش را بزند. سلیمانی در کشورمان هم استاد تمام دانشگاه تربیت مدرس است. از زندگی شخصی او البته اطلاعات آنچنانی در دسترس نیست و فقط می‌دانیم که در یک خانواده پرجمعیت و تحصیلکرده در اصفهان متولد شده است. پدرش بازنشسته دانشگاه اصفهان است و سه بردار و دو خواهر دارد.

کَت بسته در «دیتون»

سفرهای متعدد دکتر سلیمانی به کشورهای اروپایی و آمریکا چیز تازه‌ای نبوده و آقای دکتر طبق گفته برادرش، به دعوت دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی مختلف در سرتاسر دنیا، دائم در سفر بوده است. مهرماه سال گذشته هم طبق روال همیشه، مؤسسه «مایوکلینیک» که یکی از مشهورترین و معتبرترین مراکز علمی جهان است، از دکتر سلیمانی برای انجام یک پروژه تحقیقاتی دعوت به عمل می‌آورد. پس از این، کشور آمریکا برای آقای دکتر ویزای رسمی تحقیقاتی صادر می‌کند و دکتر سلیمانی هم برای انجام پروژه جدیدش راهی آمریکا می‌شود. در فرودگاه شیکاگو اما به محض پیاده شدن از هواپیما، مأموران اف.بی.آی فرودگاه را قُرق کرده و آقای دکتر را کت بسته به زندان «دیتون» جورجیا در ایالت آتلانتا انتقال می‌دهند. ویزای دکتر سلیمانی تنها چند ساعت پس از ورودش به فرودگاه شیکاگو باطل می‌شود تا بعدها اگر خانواده او توانستند از عهده وثیقه سنگین آزادی بر بیایند، به دلیل نداشتن ویزا، دوباره بازداشت شود!

دادگاه بدون حضور متهم!

دکتر سلیمانی چند ماه اول از اتهامش بی خبر بوده و خانواده‌اش هم بی‌خبر از همه چیز خیال می‌کردند او سرگرم کار روی پروژه تحقیقاتی‌اش است! برادرش اما پس از پیگیری‌های مکرر و بررسی اسامی مسافران فرودگاه شیکاگو متوجه می‌شود مأموران اف.بی.آی دکتر سلیمانی را دستگیر کرده‌اند. پس از پیگیری‌های خانواده سلیمانی، مسئولان اف.بی.آی سرانجام اعلام می‌کنند دانشمند ایرانی را به جرم جاسوسی و دور زدن تحریم‌ها دستگیر کرده‌اند!

آمریکایی‌ها تا چند ماه از برگزاری دادگاه طفره می‌روند، اما درنهایت اردیبهشت ماه، دادگاه دانشمند ایرانی در آمریکا برگزار می‌شود. البته بدون حضور خودش و با حضور دو وکیل آمریکایی که دادگاه برای او انتخاب کرده است! دکتر سلیمانی در این میان از اتهام جاسوسی تبرئه می‌شود اما اتهام دور زدن تحریم‌ها را همچنان با خود یدک می‌کشد.

ردپای دو دانشجوی ایرانی

ماجرای دور زدن تحریم‌ها برمی‌گردد به حدود سه سال پیش؛ یعنی زمانی که «محبوبه قائدی» و «مریم جزایری» دستیاران دکتر سلیمانی قصد داشته‌اند چند عدد «ویال هورمون رشد» را که فقط در تحقیقات پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد، برای انجام چند پروژه تحقیقاتی به کشورمان بیاورند اما توسط اف.بی.آی دستگیر می‌شوند. قائدی به علت اینکه اقامت دائم آمریکا را دارد با وثیقه‌ای به ارزش ۲۵۰ هزار دلار و جزایری به علت داشتن شهروندی آمریکا، با قید وثیقه‌ای ۲۰۰ هزار دلاری، چند صباح پس از بازداشتشان آزاد می‌شوند، اما آمریکایی‌ها تا این لحظه هنوز برای دکتر سلیمانی وثیقه‌ای در نظر نگرفته‌اند. البته طبق گفته برادرش، حتی اگر وثیقه‌ای هم برای او در نظر بگیرند، دکتر سلیمانی پس از آزادی، دوباره به دلیل نداشتن ویزا دستگیر می‌شود و به فرض اینکه دولت آمریکا دوباره برایش ویزا صادر کند، باید چند ماه در بازداشتگاه در میان خلافکارها و قاچاقچی‌های مکزیکی و کلمبیایی که به دلیل نداشتن ویزا دستگیر شده‌اند، منتظر بماند!

با عقل جور در نمی‌آید

برادر مسعود سلیمانی می‌گوید ماجرای صدور دعوت‌نامه و ویزا، تله آمریکایی‌ها برای کشاندن دکتر سلیمانی به آمریکا بوده، اما معلوم نیست آن‌ها از جان این دانشمند ایرانی چه می‌خواهند، چون ابعاد حقوقی پرونده دکتر سلیمانی هیچ‌جوره با عقل جور در نمی‌آید. این را البته خود آمریکایی‌ها هم می‌گویند. به عنوان نمونه نشریه «دیلی ریپورت» چند وقت پیش به نقل از «لئونارد فرانکو» یکی از وکلای تراز اول کانادا نوشته بود: «من واقعاً این موضوع را درک نمی‌کنم. به نظر می‌رسد استدلال آمریکا سیاسی است. هورمون رشد نه در ایالات متحده آمریکا و نه در ایران ممنوع نیست و به طور انحصاری برای تحقیقات پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. گذشته از آن، این دارو در لیست تحریم‌ها قرار ندارد».

جو وایتلی، وکیل محبوبه قائدی هم با بررسی دقیق لیست تحریم‌های آمریکا، اعلام کرده است:«ارسال این هورمون رشد انسانی به ایران، از ۷ آوریل ۲۰۱۴ تا ۲۲ دسامبر ۲۰۱۶ مجاز بوده است».

پگ پت، وکیل مریم جزایری هم گفته است:«اف.بی.آی گزارش کرده هیچ هدف شومی در خرید و انتقال هورمون رشد به ایران پیدا نکرده است. تحریم‌ها نمی‌توانند یک دانشجو را از رساندن دارو به استاد سابق خود منع کنند. حتی اگر فرض کنیم این دارو در لیست تحریم‌ها بوده، هنگامی که هورمون‌های رشد ضبط شدند، آمریکا در توافق هسته‌ای با ایران بود و در آن زمان موظف بود تحریم‌ها علیه ایران را بردارد».

چند نفر را مسلمان کردم!

«دیتون» یکی از بدترین زندان‌های آمریکاست که زندانی‌هایش از اولین حقوق استاندارد یک زندانی هم محرومند. عمده زندانی‌ها هم از میان موادفروش‌ها، اراذل و اوباش و قاچاقچی‌ها هستند. طبق آخرین اطلاعات، دکتر سلیمانی از زمان دستگیری تاکنون، حدود 15 کیلو وزن کم کرده و بیماری‌اش که «سندرم روده تحریک‌پذیر» نام دارد، این روزها به شدت عود کرده است. با این وجود اما آمریکایی‌ها اجازه نمی‌دهند پزشک او را معاینه کند و داروهایی را که خودشان صلاح می‌دانند، در اختیارش می‌گذارند! آقای دکتر البته در آخرین تماس تلفنی‌اش با خانواده، گفته که سرش را با تربیت زندانی‌ها گرم کرده و حتی چند خلافکار آمریکایی را مسلمان کرده است!

برادر دکتر سلیمانی درباره ماجرای درگذشت مادرشان که هفته پیش در فضای مجازی داغ شده بود هم توضیح داده که به علت بیماری مادر دکتر سلیمانی، او را در جریان دستگیری فرزندش قرار نداده بودند، اما با اشتباه یکی از اعضای فامیل، وی در جریان دستگیری فرزندش قرار می‌گیرد و در جا سکته کرده و به کما می‌رود و حدود 6 ماه بعد هم دارفانی را وداع می‌گوید. دکتر سلیمانی البته هنوز در جریان درگذشت مادرش قرار نگرفته است.

اعتراف‌گیریِ زوری

پس از دادگاهی که در اردیبهشت بدون حضور دکتر سلیمانی برگزار شد، آمریکایی‌ها تاکنون دادگاه دیگری برای تعیین تکلیف اوضاع او ترتیب نداده‌اند.

این درحالی است که آمریکایی‌ها هیچ مدرکی که اتهام «دور زدن تحریم‌ها» را ثابت کند، در دست ندارند و طبق قانون کشور آمریکا، چندماه از آخرین مهلت دادگاه آتلانتا برای برگزاری دادگاه دکتر سلیمانی می‌گذرد. براساس قانون آمریکا، دادگاه اگر نتواند در مهلت مشخص شده مدرکی علیه متهم رو کند، حق بازداشت او را نداشته و باید آزادش کند. آن‌ها اما انگار نه تنها قصد آزاد کردن دانشمند ایرانی را ندارند بلکه دنبال مدرک‌سازی علیه او هم هستند! لابد در راستای همین تلاش هم بوده که چند وقت پیش دکتر سلیمانی را زیرفشار گذاشته‌اند تا علاوه بر اعتراف به دور زدن تحریم‌ها، جلو خانواده‌اش را برای رسانه‌ای کردن این پرونده بگیرند!

قول همکاری

برادر دکتر سلیمانی می‌گوید اوضاع برادرش اصلاً رو به راه نیست؛ بیماری‌اش روز به روز وخیم‌تر می‌شود و امیدش روز به روز ناامیدتر. از آن طرف دادگاه ایالت آتلانتا، از سمت دولت فدرال زیرفشار قرار گرفته تا روند محاکمه دانشمند ایرانی را به تعویق بیندازد چون هنوز هیچ مدرکی برای محکوم کردن او در اختیار ندارند؛ مذاکرات دولتی هم نتیجه‌ای نداشته است. براساس گفته‌های برادر دکتر سلیمانی، وزارت علوم و وزارت خارجه قول همکاری داده‌اند اما تا امروز اقدام چندان مؤثری از سوی این دو وزارتخانه صورت نگرفته است. کار حتی به جایی رسیده که خانواده دکتر سلیمانی خودشان دو وکیل قابل اعتماد آمریکایی برای پیگیری پرونده او استخدام کرده‌اند. دانشگاه تربیت مدرس تا حدودی در پرداخت هزینه‌ها به خانواده سلیمانی کمک کرده اما سایر هزینه‌ها با فروش اموال خانوادگی و قرض کردن از دوست و آشنا تأمین شده است!

در این میان برادر دکتر سلیمانی لابد حق دارد که دل پری از مسئولان وزارت خارجه و علوم داشته باشد. چون به قول خودش برادرش سرمایه ملی است و کم به کشورش خدمت نکرده است و حالا لابد انتظار دارد کشورش پشتش بایستد. وزیر علوم اما در مصاحبه روز گذشته‌اش، از زیر بار مسئولیت شانه خالی کرده و گفته وزارت امور خارجه مسئول پیگیری پرونده دکتر سلیمانی است. وزارت خارجه هم تا امروز تقریباً اقدام تأثیرگذاری انجام نداده است.