قدس آنلاین: رو همواره دانش‌آموزان با شور و شوق فراوان برگه اجازه رفتن به اردو را به ‌دست والدینشان می‌رسانند؛ والدین هم با دستی لرزان و نگاهی نگران برگه اجازه ‌نامه را امضا می‌کنند؛ چرا که هرازچندگاهی در همین اردوها تعدادی از دانش‌آموزان جان خود را ازدست داده و تعداد بیشتری هم زخمی می‌شوند.

• نخستین حادثه و یک تلنگر

امسال مرگ دانش‌آموز تایبادی در استخر شنا که اواخر هفته گذشته رخ داد، نخستین حادثه اردویی خراسان رضوی بود که در سال جدید تحصیلی رقم خورد؛ این دانش‌آموز که در پایه ششم تحصیل می‌کرد، به همراه جمعی از هم سن و سالان خود در یک برنامه اردویی و فوق برنامه کلاسی، به استخر رفته بود که به علت نامعلومی غرق شد.

به طور حتم این نخستین اتفاق، آخرین حادثه دانش آموزی در سال جاری نخواهد بود؛ هرچند امیدواریم این‌گونه نباشد، اما حوادث سال‌های قبل در اردوهای دانش‌آموزی استان و کشور و حرف و شعارهای مسئولان پس از آن، بی‌حاصل بودن تمام این حرف‌ها و تکرار هرساله این اتفاقات، تجربه‌ای تلخ و گویای این واقعیت است که این قصه پرغصه را پایانی نیست.

ماجرای دیگری که در این سال‌ها پس از هر حادثه تلخی شاهدش بوده‌ایم اینکه هر سال قوانین و مقرراتی جدید باهدف ایمن کردن اردوهای دانش‌آموزی وضع می‌شود؛ از ممنوعیت و تعطیلی مقطعی اردوها و یا کاهش آن‌ها گرفته تا ممنوعیت‌ تردد در ساعاتی خاص و تفکیک سنی دانش‌آموزان و نیز کاستن از مناسبت‌های اردوی دانش‌آموزی؛ دوسه سال پیش هم یک کارگروه تخصصی نسبت به بازنگری و اصلاح ضوابط و مقررات برگزاری اردوها و بازدیدهای دانش‌آموزی اقدام کرد که هدفش افزایش ضریب ایمنی دانش‌آموزان در سفرهای گروهی بود.

این که دستورعمل نهایی و شیوه نامه جدید اردوهای دانش‌آموزی طبق قرار، تا پایان اسفند ماه گذشته ابلاغ شد یا نه را دست کم من نگارنده اطلاعی ندارم، اما به گفته مدیرکل فرهنگی هنری وزارت آموزش‌وپرورش، تفاوت دستورعمل جدید با شیوه‌نامه قبلی زیاد نیست و شاید حدود ۵ درصد باشد. ضمن آنکه به نظر می‌رسد هدف تدوین کنندگان، محدود کردن اردوهای خارج استانی بوده تا از حوادث جاده ای جلوگیری کنند و درخصوص چگونگی برگزاری اردوهای درون استانی و محلی، تغییری در آیین نامه ها ایجاد نشده است.

• پاک کردن صورت مسئله

در این بین اما برخی مسئولان راحت طلب به دنبال پاک کردن صورت مسئله هستند و به بهانه‌های مختلف و توجیهات عجیب و غریب، قصد دارند اردوهای دانش‌آموزی را حذف و برنامه‌های داخل کلاس و مدرسه نظیر شعر و سرود، نقاشی و تئاتر را جایگزین آن کنند؛ همچنان‌که پیش از آن اردوهای خارج استانی به کمترین حدممکن کاهش یافت و درحال حاضر مگر درموارد خیلی ضروری و برنامه‌ای کشوری، عده محدودی از دانش‌آموزان را به خارج از استان اعزام کنند.

بدون تردید این موضوع از درایت مدیران ناشی نمی‌شود، بلکه نشان دهنده ضعف مدیریت و نبود امکانات مورد نیاز برای برگزاری اردوهای ایمن دانش‌آموزی است. درحالی که کارشناسان امور تربیتی معتقدند باتوجه به تجاربی که دانش‌آموزان در این سفرها کسب می‌کنند، این اردوها نقش بسزایی در ساختن شخصیت و رشد و شکوفایی آنان دارد و بازدهی کار تعلیم‌وتربیت را ارتقا می‌دهد.

این کارشناسان می‌گویند: باید با اعمال نظارت و سختگیری‌ها در بحث ایمنی، از حوادث احتمالی جلوگیری کنیم تا دانش‌آموزان در فضای سالمی که برای آن‌ها ایجاد شده است، بتوانند از فرصت اردوها استفاده کنند.

• ضعف مدیریتی و خطاهای انسانی

یکی از اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی هم که سیستم حمل‌ونقل را از دلایل اصلی وقوع حوادث می‌داند، اظهار می‌دارد: باید وسایل نقلیه مورد استفاده در اردوهای دانش آموزی از ایمنی مناسبی برخوردار و رانندگان آن افراد مطمئنی باشند؛ زمان حرکتشان مناسب باشد، مثلاً در زمانی که آب‌وهوا و شرایط جوی مساعد نیست، حرکت نکنند.

عباسی اضافه می‌کند: بسیاری از تلفاتی که روی داده است، به خاطر خطای انسانی و ناشی از ضعف مدیریتی و توجه نکردن به این مسائل بوده است.

درعین حال خبر خوب اینکه مرکز کنترل سفرهای دانش آموزی، به عنوان  بازویی مشورتی و اجرایی در کنار مجریان و مسئولان برگزار کننده اردوهای دانش‌آموزی طراحی شده است تا با بررسی همه جانبه پارامترهای تأثیر گذار در روند برگزاری اردوها به ویژه شرایط و وضعیت جوی، شرایط و وضعیت راه‌ها، کنترل سرعت ناوگان حامل دانش آموزان، مدیریت امداد رسانی در حوادث احتمالی، امداد به اردوهای دانش‌آموزی حادثه دیده و... کمک کند.

آنچنان‌که گفته شده این مرکز الزاماً به خودرویی اجازه تردد می‌دهد که مجهز به سامانه سپهتن باشد که بتواند در طول مسیر سرعت و کیفیت رانندگی راننده را رصد کند، شرایط جوی و وضعیت راه را به مسئولان اطلاع بدهد و در صورتی که مسیر مناسب برای مقصد انتخاب نشده باشد، پیشنهاد بهتر ارائه ‌کند. همچنین امکاناتی مثل بررسی وضعیت و روند اخذ مجوز و حضور مسافر غیر دانش‌آموز در اردو را درخود دارد که امید می‌رود کاهش حوادث و تلفات دانش‌آموزی از نتایج بهره‌گیری از این امکانات باشد.