زهرا طوسی/

 دورهمی شب یلدا که انار، هندوانه، آجیل و شیرینی نداشته باشد، یک پایش می‌لنگد و هر کسی تلاش می‌کند با جورکردن برخی از این اقلام، شب چله‌ای در حد بضاعت برای فرزندانش برپا کند. ما در این گزارش قیمت اقلام سبد یلدایی را با هم مرور می‌کنیم تا ارزش اقتصادی‌ترین و گران‌ترین سبد شب چله را بدست بیاوریم.

نخستین قلم در سبد شب چله، آجیل است. یک کیلو آجیل را در سال ۹۶ می‌شد با رقمی بین۳۴ تا ۵۵ هزار تومان خرید و در سال ۹۷ با رقمی سه برابر آن هم نمی‌شد آن را تهیه کرد، یلدای امسال اما قیمت‌ها کاهش یافته و مردم هم دنبال تحریم آجیلی و راه‌اندازی کمپین نه به خرید نیستند، کم بضاعت‌ترها با کم کردن مغزها و افزودن بر اقلام ارزان‌تر مثل تخمه، قیمت آجیل را طوری تنظیم می‌کنند که اندازه جیبشان باشد. به هر حال می‌توان یک کیلوگرم آجیل شامل کمی پسته، بادام زمینی بیشتر، مغز بادام کمتر و مقدار زیادی تخمه ژاپنی و تخمه کدو به دلخواه را با رقمی بین ۷۰ تا ۱۰۰ هزار تومان و حتی کمتر به خانه برد تا شادمانه یلدایی با طعم آجیل پابرجا بماند.

آجیل از عید تا یلدا

مروری بر قیمت آجیل در روزهای اخیر نسبت به عید نوروز نشان می‌دهد قیمت پسته که آن روزها تا ۲۵۰ هزار تومان هم رسیده بود در حال حاضر بین ۱۱۵ تا ۱۵۰ هزار تومان متغیر است.   بادام هندی شب یلدا هم نسبت به عید نوروز کاهش حدود ۶۰ هزار تومانی داشته و این روزها با ۱۶۰ هزار تومان می‌توان یک کیلو بادام هندی خرید. بادام درختی شب یلدا تفاوتی با عید نوروز ندارد و تقریباً همان نرخ را در بازار دارد. مغز بادام خام ایرانی کیلویی ۱۷۰ هزار تومان است و انواع خارجی آن کیلویی ۱۴۰ هزار تومان فروخته می‌شود. بادام زمینی شب عید نوروز کیلویی ۶۰ هزار تومان قیمت داشت و اکنون حدود ۲۰ هزار تومان ارزان شده و کیلویی ۴۳ هزار تومان است. مغز فندق نسبت به شب عید با نصف بها فروخته می‌شود. نوروز ۹۸ مغز فندق کیلویی ۲۰۰ هزار تومان بود و این روزها با نرخ ۱۰۰ هزار تومان برای شب یلدا فروخته می‌شود. فندق با پوست هم کیلویی حدود ۴۶ تا ۴۸ هزار تومان است.   مغز گردو شب یلدا از نظر قیمت تفاوتی با نوروز ندارد. هر کیلوگرم مغز گردو این روزها حدود ۱۵۰ هزار تومان است. گردو با پوست هم حدود ۷۰ هزار تومان فروخته می‌شود.

تخمه آفتابگردان به عنوان مهم‌ترین و محبوب‌ترین آجیل شهروندان ایرانی کیلویی ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان است. تخمه آفتاب‌گردان دورسفید خام و شور در بازار شب یلدا حدود ۲۸ هزار تومان قیمت دارد. تخمه سیاه شمشیری هم تقریباً همین نرخ است. البته تخمه آفتابگردان ریز برای آن‌هایی که دنبال کمترین هزینه هستند، ۲۱ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم فروخته می‌شود.

تخمه کدو در بازار شب یلدا حدود ۵۰ هزار تومان فروخته می‌شود که نسبت به شب عید نوروز تقریباً ۱۵ هزار تومان ارزان شده است. تخمه جابونی یا همان ژاپنی هم کیلویی ۳۵ هزار تومان است که در مقایسه با عید نوروز تقریباً ۲۰ هزار تومان کاهش را تجربه کرده است.   نخود و کشمش هم به عنوان آجیل‌های جدایی‌ناپذیر شب یلدا به صورت مخلوط حدود ۲۷ تا ۳۰ هزار تومان قیمت دارد، اما اگر بخواهید این دو خشکبار را جدا از هم بخرید، هر کیلو کشمش سبز ۳۲ هزار تومان است؛ نخودچی هم بین ۱۴ تا ۱۶ هزار تومان؛ با این اوصاف بهای کشمش نسبت به شب عید تقریباً نصف و نخود در حد ۵ هزار تومان ارزان شده است.

قیمت میوه‌های یلدایی در بازار

رئیس اتحادیه میوه اصرار دارد قیمت میوه نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد کاهش یافته است و افزایش جزئی قیمت‌ها در شب یلدا را نیز طبیعی قلمداد می‌کند.

وی بهای انواع میوه را در حال حاضر در میدان مرکزی میوه و تره‌بار به شرح زیر اعلام می‌کند: هر کیلوگرم نارنگی انشو ۲ هزار و ۵۰۰ تا ۵ هزار تومان، نارنگی بذر ژاپنی ۳ هزارو ۵۰۰ تا ۶ هزار و ۵۰۰ تومان، نارنگی پچ بین ۳ تا ۵ هزار و ۵۰۰ تومان، پرتقال تامسون شمال ۲ تا ۳ هزارو ۵۰۰ تومان، پرتقال رسمی شمال ۲ تا ۴ هزار تومان، پرتقال رسمی جنوب ۴ تا ۶ هزارتومان، پرتقال ناول جنوب ۷ تا ۹ هزار تومان، موز ۱۰ هزار و ۵۰۰ تا ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان، سیب درختی قرمز ۳ هزار و ۵۰۰ تا ۷ هزار و ۵۰۰ تومان، سیب درختی زرد ۳ هزار و ۵۰۰ تا ۸ هزار تومان، انار باکیفیت دماوند ۷ تا ۱۱ هزار تومان و انار سایر ۵ تا ۹ هزار تومان، هندوانه انباری هزار و ۵۰۰ تا ۲ هزار و ۵۰۰ تومان و هندوانه نو ۲ هزار و ۵۰۰ تا ۴ هزار تومان است.

البته مشاهدات میدانی نشان می‌دهد در مراکز خرده فروشی شهر قیمت هر کیلوگرم سیب درختی حدود ۷ هزار تومان، پرتقال از ۵ تا ۷ هزار، انار ۸ هزار، موز ۱۰ هزار، لیمو شیرین سایز متوسط حدود ۵ هزار، لیمو شیرین باکیفیت ۸ هزار، گلابی و انگور ۲۳ هزار و هندوانه حدود ۳ تا ۶ هزار تومان است. همچنین اگر می‌خواهید برای شب یلدا لبو بپزید، قیمت هر کیلوگرم چغندر قرمز در بازار حدود ۴ تا ۵ هزار تومان است.

شیرین‌کامی شب چله

قیمت شیرینی هم بستگی به نوع آن دارد. شیرین‌کام شدن در شب یلدا بین ۲۱ تا ۳۵ هزار تومان هزینه دارد. بر اساس قیمت‌های اعلامی اتحادیه صنف قنادان، قیمت شیرینی یزدی کیلویی ۲۱هزار تومان است. شیرینی زبان، پاپیون و دانمارکی ۲۸ هزار تومان و شیرینیِ تر هر کیلوگرم ۳۵ هزار تومان قیمت خورده است. خوب است بدانید قیمت‌ها در عید نوروز برای هر کیلو شیرینی‌تر ۲۶ هزار تومان، دانمارکی ۲۱ هزار و زبان ۲۱ هزار و ۵۰۰ تومان بوده است. یعنی بهای هر کیلوگرم شیرینیِ تر ۹ هزار، دانمارکی ۷ هزار، زبان و پاپیون ۶ هزار و ۵۰۰ و کیک یزدی حدود ۷ هزار تومان نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.

هزینه یلدای یک خانواده

حالا هزینه یک خانواده چهار نفری برای یک دقیقه بیشتر شب‌ یلدای امسال چقدر می‌شود؟ دو کیلوگرم انار، یک هندوانه متوسط ۵ کیلویی، یک کیلوگرم آجیل و یک کیلو شیرینی برای شب‌نشینی یک خانواده چهار یا پنج نفره کافی‌ است. اگر بخواهیم اقتصادی عمل کنیم و سراغ ارزان‌ترین‌ها برویم، انار هر کیلوگرم ۵ هزار تومان، هندوانه هر کیلوگرم هزار و ۵۰۰، آجیل هر کیلوگرم ۷۰ هزار و کیک یزدی هر کیلوگرم ۲۱ هزار تومان انتخاب‌های ما هستند؛ هزینه تهیه این سبد، ۱۱۳هزار تومان می‌شود.

در سفره طبقه متوسط، میانگین قیمت‌ها را در نظر گرفتیم. انار هر کیلوگرم ۸ هزار تومان، هندوانه ۳ هزار و ۲۰۰، یک کیلوگرم شیرینی دانمارکی، پاپیون و زبان که ۲۸ هزار تومان می‌شود و آجیل هر کیلوگرم ۸۵ هزار تومان، انتخاب این خانواده‌ها هستند که برای یک خانواده چهار یا پنج نفری، حدود ۱۸۷ هزار و ۵۰۰ تومان تمام می‌شود.

سفره پرخرج‌های یلدا را گران‌ترین انارها، هندوانه‌ها، شیرینی‌ها و آجیل‌ها تشکیل می‌دهند؛ یعنی انار هر کیلوگرم ۱۴ هزار و ۴۰۰ تومان، هندوانه ۶ هزار و ۶۰۰، شیرینیِ تر هر کیلوگرم ۳۵ هزار تومان و آجیل هر کیلوگرم ۱۰۰ هزار تومان. یلدای پرخرج‌ها حداقل حدود ۲۴۷ هزار تومان خرج برمی‌دارد.