قدس آنلاین: حسین قریبی دستیار وزیر امور خارجه کشورمان درباره تعریف تروریسم و اقدامات ایران در مقابله با آن اظهار داشت: در محافل آکادمیک تعریف واحدی برای تروریسم وجود دارد که عبارت است از: کنشگران غیردولتی که با هدف کسب امتیازهای عمدتاً سیاسی از دولت‌ها یا سازمان‌های بین‌المللی اقدام به خشونت و ارعاب می‌کنند. خشونتی که هدفش ابعادی بزرگ‌تر از حادثه است و می‌خواهد طرف مقابل را مرعوب و وادار به انجام یا عدم انجام کاری کند.
وی ادامه داد: این تعریف، تروریسم را از جرایم دیگری مانند جنایت جنگی، جنایت علیه بشریت و انواع دیگر جرایم مشابه جدا می‌کند. در سازمان ملل متحد هم تقریباً خطوط اصلی همین است که در کنوانسیون‌هایی مثل بمب‌گذاری تروریستی سال ۱۹۹۷ و تأمین مالی تروریسم سال ۱۹۹۹ به ابعاد آن پرداخته شده است.
دستیار وزیر امور خارجه گفت: پیش‌نویس کنوانسیون جامع مقابله با تروریسم که بالای ۲۵ سال است در مجمع عمومی ملل متحد مورد بحث است هم در همین چارچوب قرار دارد. تنها محل اختلاف بین کشورهای اسلامی و برخی اعضای سازمان- عمدتاً غربی‌ها- مساله حق ملل تحت اشغال برای توسل به زور برای پایان اشغال است.
قریبی در مورد وجود برخی اختلاف دیدگاه‌های میان دولت‌ها در موضوع تعریف تروریسم نیز افزود: هر دولتی تفسیر خودش از این تعریف را دارد. درباره نقض حقوق بشردوستانه بین‌المللی هم، کشورهایی که با هم در جنگ و درگیری نظامی هستند هیچکدام قبول ندارند که حقوق بشردوستانه را نقض می‌کنند و مسلماً خود را برحق می‌پندارند.
وی بیان کرد: در دهه‌های اخیر دیوان بین‌المللی کیفری را داریم که یک مرجع بین‌المللی در خصوص حقوق بشردوستانه است. اما در بحث تروریسم، نهادی مشابه که اقدام به تحقیق و حقیقت‌یابی کند، نداریم و نمی‌توانیم هم داشته باشیم، چراکه هنوز دیدگاه‌های کشورها حداقل در یک مورد خیلی برجسته «تلاش ملل تحت اشغال برای رهایی» به هم نزدیک نشده و شکاف زیادی وجود دارد. به‌طور کلی هم تروریسم ابزار و برچسب خوبی برای برخی دولت‌هاست. آنها خیلی هم موافق شفاف‌سازی و از دست دادن این ابزار نیستند.
ایران یکی از بهترین کارنامه‌های «مقابله با تروریسم» در منطقه را دارد
دستیار وزیر امور خارجه در مورد وضعیت همکاری یا عدم همکاری ایران با تکالیف بین‌المللی در زمینه مبارزه با تروریسم، اضافه کرد: براساس تجربه کار در سازمان ملل متحد و تعامل با هیئت‌های اعزامی این سازمان به ایران به شما می‌گویم که ایران از نظر فنی و کسب نتایج در میدان یکی از بهترین کارنامه‌های «مقابله با تروریسم» در منطقه را دارد.
قریبی افزود: ایران مانع بزرگ اتصال سرزمینی تکفیری‌های تروریست از غرب به شرق و بالعکس بوده است. در گزارش شاخص جهانی تروریسم که ماه پیش منتشر شد، اگرچه قدری نسبت به سال‌های قبل به خاطر برخی حوادث تلخ سال گذشته افت داشته‌ایم، ولی هنوز نسبت به بسیاری از کشورها از جمله توسعه یافته‌ها در وضعیت بسیار خوبی قرار داریم.
وی تاکید کرد: همواره در شاخص جهانی تروریسم عراق رتبه اول آسیب‌پذیری را داشته، اما از سال ۲۰۱۸ افغانستان این جایگاه را به خود اختصاص داد. پس هم رتبه اول سابق این فهرست و هم رتبه اول فعلی آن در دو سوی مرزهای ایران هستند و در چنین شرایطی امنیت ما فوق‌العاده بوده و حقیقتاً باید از نیروهایی که برای مقابله با تروریسم و تأمین امنیت کشور تلاش می‌کنند و متشکل از بخش‌های مختلف هستند، صمیمانه تشکر و قدردانی کنیم.
دستیار وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا کشورمان قطعنامه‌های صادره از شورای امنیت در زمینه مقابله با گروه‌های تروریستی را اجرا می‌کند، تصریح کرد: از زمانی که قطعنامه ۱۲۶۷ در سال ۱۹۹۹ و قطعنامه‌های مرتبط بعدی و پس از آن قطعنامه ۱۳۷۳ در سال ۲۰۰۱ صادر شدند، ما این قطعنامه‌ها را در چارچوب منشور ملل متحد مدنظر داشته‌ایم و اگر گزارشی درباره نحوه اجرای این قطعنامه‌ها تکلیف شده مطابق با رویه معمول و با هماهنگی همه نهادهایی که دست‌اندرکار مقابله با تروریسم بوده‌اند، تهیه و به دبیرخانه ارائه شده است.
اتهام‌ها علیه کشورمان ابزار تبلیغاتی و فشار امریکا بر ایران هستند
قریبی با اشاره به اتهاماتی که در موضوع حمایت از تروریسم به‌رغم تلاش کشورمان برای مبارزه با این پدیده نیز خاطرنشان کرد: من بارها گفته‌ام که هیچ فعالیت فنی به دور از ملاحظات سیاسی نیست. ایران یک‌سری فعالیت‌هایی دارد که در مقابله با تروریسم واجد سطح بسیار بالایی است که باید مورد تمجید قرار گیرد و همین‌طور هم هست.
وی افزود: اتهام‌زنی مشخصاً از سوی امریکا و برخی متحدین این کشور است. اشکالی هم که در داخل وجود دارد، این است که ما در برخی موارد UN (سازمان ملل متحد) را با US (ایالات متحده امریکا) اشتباه می‌گیریم. رابطه ایران با سازمان ملل در یک قالب و رابطه با امریکا در قالب دیگری است. اتهام‌هایی که عمدتاً در قالب گزارش‌های سالانه وزارت خارجه امریکا علیه ایران مطرح می‌شوند، خیلی راحت قابل بحث و بررسی و تشکیک هستند. به عنوان نمونه در گزارشی که در ماه نوامبر سال جاری میلادی در این باره منتشر شده بیش از ۲۰۰ بار نام ایران در بخش‌های مختلف قید شده و این در حالی است که واقعاً ارتباطی میان محتوای بخش‌های این گزارش و ذکر نام ایران وجود ندارد، مگر آنکه اهداف سیاسی مدنظر باشد.
وی ادامه داد: در گزارش سالانه وزارت خارجه امریکا دو نوع ارزیابی دیده می‌شود: منطقه‌ای و کشوری به صورت مجزا. این گزارش سعی می‌کند تصویری از تهدیدها، پیشرفت‌ها و فعالیت‌های یک کشور در مقابله با تروریسم ارائه دهد. اگر گزارش با همین چارچوب سراغ ایران بیاید و به این تهدیدات، پیشرفت‌ها و فعالیت‌ها بپردازد، نتیجه چیز دیگری می‌شود. اما امریکا ترجیح می‌دهد که در این قالب کار نکند، چراکه در این قالب بخش مربوط به ایران بسیار پررنگ و قابل توجه می‌شود و گزارش مملو از تناقض خواهد شد و دیگر اتهامات با سابقه ۴۰ ساله ارزشی نخواهند داشت.
قریبی خاطر نشان کرد: به عنوان نمونه باید اعلام کند که ایران در چند سال گذشته در سطح ایجاد بسترهای قانونی و مکانیسم‌های اجرایی تأمین مالی تروریسم چه اقدام‌هایی انجام داده، در حوزه میدانی چه وضعیتی داشته و ذکر این پیشرفت‌ها البته با اتهامات در تعارض شدید قرار می‌گیرد.
دستیار وزیر امور خارجه درباره لزوم ارائه لیستی ملی در زمینه گروه‌های تروریستی گفت: گروه‌هایی که ما به عنوان گروه‌های تروریستی در داخل می‌شناسیم یا گروه‌هایی مانند داعش و القاعده و النصره ماهیت مشخص دارند و موضع ما هم نسبت به آنها روشن است. ما باید فهرستی را که در داخل کشور تمام نهادهای متولی روی آن اتفاق نظر دارند، منتشر بکنیم بعد می‌توانیم اسامی جدید را به این لیست اضافه کرده یا به مرور زمان برخی اسامی را از این لیست حذف کنیم. این لیست باز است و تغییرات در آن همواره ممکن است.
قریبی درباره اتهامات آمریکا علیه ایران در مورد حمایت از تروریسم به‌رغم مقابله کشورمان با داعش و عدم توانایی برای تبلیغات مناسب در زمینه مبارزه ایران با تروریسم ادامه داد: باید باورمان بشود که این اتهام‌ها ابزار تبلیغاتی و فشار امریکا بر ایران هستند و ما نباید این اتهام‌ها را محدودیتی برای بهره‌برداری از جایگاه خوب خودمان در مسیر مبارزه با تروریسم بدانیم. روز چهارشنبه گذشته روز مبارزه با خشونت و افراط‌گری بود، خوب چه اقداماتی برای نمایش دستاوردها و موفقیت‌های خود در این زمینه داشتیم؟ می‌دانیم که در زمینه مقابله با خشونت و افراط‌گرایی منجر به تروریسم، فعالیت‌های زیادی انجام می‌شود ولی انعکاس مناسب رسانه‌ای با بعد بین‌المللی ندارد.
آمریکا به دنبال کسب امتیازات غیرمشروع خلاف حقوق بین‌الملل و قطعنامه ملل متحد است
وی درباره اظهارات محمدجواد ظریف در تروریسم اقتصادی نامیدن تحریم‌های آمریکا نیز اظهار داشت: ابتکار وزیر امور خارجه بسیار خوب و بجا بود و به نظر من مخاطب خودش را هم در رسانه‌ها پیدا کرد. ظریف همواره به این نکته تاکید داشته که در مبحث حقوق بشردوستانه، تلاش‌ها معطوف به یافتن موارد نقض در هدف قرار دادن اهداف ممنوعه و غیرنظامی است. مثلاً در یک درگیری نظامی به افراد غیرنظامی یا به مراکز درمانی حمله نشود، برخورد با اسرا چگونه باشد و مسائل مشابه.
دستیار وزیر امور خارجه افزود: اما در بحث تحریم زمانی که کشوری رسماً و علناً اعلام می‌کند که اگر مردم ایران می‌خواهند غذا برای خوردن داشته باشند، باید تسلیم بشوند و اگر این کار را نکنند ما غذا و داروی آنها را مورد هدف قرار می‌دهیم و همین کار را در عمل هم کرده‌اند، این بدان معناست که مستقیم غیرنظامی‌ها به عنوان اهداف ممنوعه شامل کودکان، بیماران و به‌طور کلی مردم هدف هستند. آنها دنبال کسب امتیازات غیرمشروع خلاف حقوق بین‌الملل و قطعنامه ملل متحد هم هستند. نتیجه آن می‌شود تروریسم اقتصادی. این مفاهیم، عبارات دقیقی هستند و حقوقدان‌های ما و البته چهره‌های آکادمیک هم باید بیشتر به میدان بیایند و در این زمینه فعالانه‌تر تبیین کنند. می‌شود از مفاهیم پایه، ترمینولوژی‌های جدیدی در خدمت خودمان و کشورهای همسو ایجاد کنیم.
قریبی با رد اظهارات برایان هوک در جایگزینی تحریم به جای جنگ تصریح کرد: این از آن توجیهات بی‌پایه و اساس است. شما نمی‌توانید به یک نفر بگویید که مثلاً ما اعضای بدن تو را قطع می‌کنیم و این از قتل بهتر است! دولت آمریکا در حال نقض حقوق بین‌الملل و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است؛ آن هم در شرایطی که خود این کشور عضو دائم شوراست. با این وجود آمریکا با نقض قطعنامه ۲۲۳۱ مصوب این شورا دست به تحریم یک‌جانبه ایران زده است و در عین حال ادعا می‌کند که تحریم را جایگزین جنگ کرده و اقدامات خود را توجیه می‌کند. باید به آقای هوک گفت که هم جنگ احتمالی شما هم غیرمشروع است و هم تحریم‌تان.
وی درباره کاربرد حامی تروریسم در مورد ایران تاکید کرد: اگر فصل دوم گزارش ترامپ را که مربوط به ایران است با گزارش سال قبل از آن مقایسه کنید، متوجه می‌شوید که تغییرات فاحشی در عبارت‌بندی این بخش دیده می‌شود و این مقایسه نشان می‌دهد که دولت ترامپ از همان نخستین سال استقرار در کاخ سفید به توصیه تندروهای مخالف ایران و جنگ‌طلب، ادبیات تروریسم در رابطه با ایران را در این گزارش تغییر داده و به نوعی این ادبیات را سخت‌تر می‌کند. نوع کلماتی که در این گزارش مورد استفاده قرار می‌گیرد کاملاً نشان داد که این دولت می‌خواهد از این ابزار علیه ایران بیشتر استفاده کند و البته همین‌طور هم شد.
دستیار وزیر امور خارجه بیان کرد: به همین ترتیب در گزارش سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ به تدریج هم میزان استفاده از نام ایران در کل گزارش افزایش پیدا می‌کند و هم نوع ادبیات به کار گرفته شده افراطی‌تر می‌شود. این مساله نیز همراستا با سیاست فشار حداکثری پیش می‌رود. همزمانی تغییر در ادبیات گزارش‌های سالانه آمریکا درباره تروریسم با نقض برجام از سوی آمریکا و همچنین اتخاذ سیاست فشار حداکثری علیه ایران نشان می‌دهد که تا چه اندازه امریکا از این گزارش‌ها و موضوع تروریسم به عنوان ابزاری برای رسیدن به اهداف سیاسی خود استفاده می‌کند.
آمریکا به نظامیانش دستور داده در مورد سپاه با پروتکل رفتار کند
قریبی درباره قرارگیری نام سپاه در لیست گروه‌های تروریستی نیز گفت: در همان دوره که دولت ترامپ اعلام کرد قصد دارد نام سپاه را در لیست گروه‌های تروریستی قرار بدهد، در داخل امریکا مقاله‌های بسیاری در نقد حقوقی، سیاسی و امنیتی این اقدام نوشته شد، اما دولت ترامپ بدون توجه به نظر کارشناسان، برنامه خود را پیش برده و نام سپاه را با همان نگاه سیاسی در این لیست قرار داد. دولت امریکا هم می‌داند که این اقدام بی‌سابقه و البته اشتباه بوده است.
وی ادامه داد: در همان مقطع نشریه‌های وابسته به محافل دفاعی امریکا در مطالب خود هشدار می‌دادند که این اقدام برای نیروهای امریکایی خطرناک است، چراکه اگر قرار باشد ایران دست به اقدام متقابل بزند و نیروهای نظامی امریکا در منطقه را در فهرست گروه‌های تروریستی خود قرار بدهد، مشکلاتی جدی ایجاد خواهد شد.
دستیار وزیر امور خارجه تصریح کرد: نیروهای نظامی هر کشوری پروتکل‌هایی دارند و در برخی موارد حتی نیروی نظامی دو کشور متخاصم هم نیاز به تماس پیدا می‌کنند تا شرایط را کنترل و مانع از تشدید درگیری شوند. زمانی که شما نظامیان یک کشور را ذیل برچسب تروریستی قرار می‌دهید تمام این پروتکل‌ها را تحت تأثیر قرار داده‌اید. البته امریکا به نیروهای میدانی خود در منطقه اعلام کرده که از این برچسب‌زنی به سپاه تأثیر نپذیرند و کماکان همان پروتکل‌ها را در روابط خود با نیروهای نظامی ایران رعایت کنند.
کابل پیش و پس از گفتگوی ما با طالبان در جریان مفاد آن قرار می‌گیرد
قریبی با اشاره به گفتگوهای ایران و طالبان افزود: سازمان ملل از سال ۲۰۱۱ طالبان را از فهرست تروریستی ملل متحد (لیست ۱۲۶۷) جدا کرد. در همان سال شورای امنیت ملل متحد ترتیباتی طی قطعنامه ۱۹۸۸ اتخاذ کرد که راه را برای مصالحه با طالبان با محوریت دولت افغانستان باز کند. اینها در مقدمه قطعنامه ذکر شده است. البته پیش از این اقدام از سال ۲۰۰۷ هم ملاقات‌هایی در افغانستان بین نیروهای ائتلاف و طالبان صورت گرفته بود و گفت‌وگوهایی انجام شده بود.
وی بیان کرد: قطعنامه ۱۹۸۸ برای مشروعیت دادن به این تماس‌ها و تسهیل خروج برخی افراد وابسته به طالبان از فهرست ملل متحد عمدتاً با نظر دولت افغانستان و سایرین بود. بر اساس این قطعنامه، به اقدامات در جهت ایجاد صلح، تقویت روند سیاسی و مصالحه در افغانستان توجه خاص شده است.
دستیار وزیر اضافه کرد: بحث رایزنی با طالبان برای کشورهای همسایه افغانستان از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است، چراکه طالبان یک نیروی مؤثر میدانی است و ایران هم برای تأمین منافع خود، ضمن محور دانستن دولت افغانستان و با اطلاع آن دولت با طالبان گفتگو می‌کند. سیاست اصولی و اعمالی ایران، حمایت از دولت مرکزی افغانستان و قانون اساسی این کشور است و هربار که با طالبان برای پیشبرد صلح و تأمین امنیت ملاقات می‌کنیم قبل و پس از این رایزنی‌ها با دولت افغانستان مشورت می‌کنیم و نتایج رایزنی‌ها را با آنها سهیم می‌شویم. این مساله کاملاً جاافتاده است و در سطح بین‌المللی هم جایی برای اعتراض ندارد.
قریبی درباره آزادی فعالیت گروه منافقین در اروپا اضافه کرد: لطفاً توجه بفرمائید که رفتار سایر کشورها با این گروه تروریستی شاخص بسیار خوبی برای قضاوت در این باره است که موضوع تروریسم تا چه اندازه برای برخی سیاسی است. باید از این دولت‌ها سوال کرد که منافقین در آن سال‌ها چه تفاوتی کردند که ناگهان در سال ۲۰۱۲ نام آنها از لیست گروه‌های تروریستی امریکا و قبل از آن از فهرست اروپا خارج می‌شود؟
وی ادامه داد: توجه داشته باشیم که سال‌های منتهی به ۲۰۱۲ تا قبل از مذاکرات هسته‌ای، سال‌های اوج فشارها بر ایران بود و از ۲۰۱۳ بحث مذاکره میان ایران و ۱+۵ برای رسیدن به توافق هسته‌ای جدی شد. همزمان با اقدام امریکا در خارج کردن نام منافقین از لیست، تحریم‌ها علیه ایران یک به یک تصویب و اجرایی می‌شدند. این رفتارهای سیاسی غرب در بحث مبارزه با تروریسم اصلاً قابل توجیه نیست. کسانی که مدعی مقابله با تروریست هستند در این بزنگاه‌های حساس صرفاً به منافع سیاسی کوتاه‌مدت خود فکر کرده‌اند. در نهایت هم ابزار تروریسم، منافع آنها و هیچکس دیگر را تأمین نخواهد کرد.
نظر شما