قدس انلاین: حسن هانی‌زاده کارشناس و تحلیلگر ارشد مسائل منطقه و جهان عرب در گفت‌وگو با قدس آنلاین گفت: سفر شیخ تمیم بن حمد آل ثانی به تهران به صورت ناگهانی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است به اعتبار اینکه بعد از ترور ناجوانمردانه سردار بزرگ محور مقاومت سردار سلیمانی و ابومهدی مهندس و پاسخ کوبنده ایران در موشک باران پایگاه آمریکایی عین الاسد در عراق، منطقه وارد فضای جدیدی از بحران‌های نظامی و سیاسی کرد و قطر تلاشش بر این است که از طریق میانجی گری بین ایران و آمریکا شرایط را به سمت ثبات و کاهش تنش سوق دهد.

وی افزود: سفر امیر قطر به تهران نظر می‌رسد از طرف ترامپ درخواست شده و صورت گرفته و ماموریت شیح حمد اینست که در شرایط موجود ابتکار عمل را از دست عربستان خارج کند و خود را به عنوان میانجی مورد اعتماد تهران مطرح کند.

هانی زاده با بیان اینکه پس از درگذشت سلطان قابوس پادشاه عمان که دوست و متحد ایران در بین کشورهای عرب منطقه بود، اکنون قطر به یک کشور تاثیرگذار منطقه‌ای تبدیل شده و هدفش اینست که عربستان از نقش تخریبی خود در منطقه دور شود و قطر که جایگاه احترام آمیزی بین کشورهای منطقه و به ویژه در نظر تهران دارد بتوان به عنوان عامل ثبات مطرح شود، اضافه کرد:  این سفر اهمیت زیادی دارد زیرا احتمالا امیر قطر حامل پیام‌های مهمی است، یکی اینکه خود آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که هزینه‌های سنگینی برای همکاری عربستان و اسرائیل و بحرین پرداخت کردند و الان در سال ۲۰۲۰ آمریکا و ترامپ در آستانه انتخابات نیازمند یک آرامش در منطقه است.

وی تاکید کرد: لذا به نظر می‌رسد شیخ تمیم حامل پیامی از ترامپ برای ایران است به ویژه بعد از حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی که فضا را بسیار متشنج کرد،   به نظر می‌رسد روزهای آینده شرایط به سمت آرامش می‌رود ضمن اینکه رئیس جمهور آمریکا ممکن است بخواهد بخشی ازتحریم‌ها را بردارد. بنابراین باید در انتظار پایان مذاکرات ایران و قطر  بود.

هانی‌زاده تصریح کرد: باید توجه داشت که عربستان الان به یک رژیم منفور در میان ملت‌ها تبدیل شده. عربستان بعد از ماجرای قتل قاشقچی و کشتار مردم بی گناه یمن و نقش تخریبی که در عراق داشته به یک کشور منزوی و ورشکسته سیاسی تبدیل شده. موضوع نفت هم برای آمریکا ثانوی است و خیلی اهمیت ندارد زیرا جایگزین‌های بیشتری وجود دارد. تنها ویژگی عربستان تامین نفت و گاز کشورهای اروپایی و غربی است که قطر و ایران می‌توانند این نقش را بر عهده بگیرند.

قطر از این فضا سعی می‌کند استفاده کند. ضمن اینکه مرگ پادشاه عمان که از کاریزمای بالایی برای پادرمیانی در بحران های منطقه برخوردار بود خلایی ایجاد می‌کند که قطر می خواهد آن‌را پر کند. قطر این ظرفیت را دارد که یک میانجی قابل اعتماد تلقی شود.

دو قطبی جدید در شورای همکاری خلیج فارس محتمل است

این کارشناس مسائل منطقه خاطرنشان کرد: امیر قطر در تلاش است شورای خلیج فارس به دو قطب تبدیل شود و ممکن است ایران، عراق، قطر، عمان و پادشاهی قطر عراق در یک قطب قرار گیرند و  امارات و بحرین و عربستان در قطب دیگر. بنابراین این قطب بندی در شورای همکاری خلیج فارس با توجه به اراده امیر قطر برای خروج از این شورا کاملاً محتمل است.

هانی زاده در مورد مرک پادشاه عمان و به قدرت رسیدن پادشاه جدید و تاثیر این اتفاق و بر چشم انداز روابط تهران و عمان هم گفت: سلطان هیثم بن طارق آل سعید پسر عموی پادشاه فقید عمان است و ایشان حدود ۴ دهه در کنار پادشاه فقید سلطان قابوس خدمت کرد و از تجربه بالایی برخوردار است هرچند کاریزمای سلطان قابوس فقید را ندارد اما معمولا سیاستهای عمان به صورت شورایی است.

وی افزود:  درست است که پادشاه نقش اصلی است و شخص پادشاه مسئولیت سیاست خارجی را دارد ولی طبیعت رفتار پادشاهی عمان اینست که بصورت مشورتی است و شورای مشورتی در کنار پادشاه است.  سلطان هیثم هم نمی‌تواند خارج از این چارچوب عمل کند.

روابط خود ایران و عمان تداوم می‌یابد

وی افزود:  پادشاه عمان نقش تعدیل کننده‌ای در روابط ایران و کشورهای منطقه داشته و در جریان مذاکرات هسته‌ای نیز به انعقاد برجام کمک کرد، گفت: سلطان قابوس علی رغم فشارهای عربستان و آمریکا نقش چکش تعادل را در روابط ایران و شورای همکاری خلیج فارس ایفا می‌کرد. به نظر می‌رسد سیاست‌های عمان  خیلی تغییر نخواهد کرد. البته قابل پیش‌بینی است که عربستان خیز بلندی بر می‌دارد که سلطان هیثم را به سمت خودش جذب کند ولی سلطان هیثم تاریخ را می‌داند و فراموش نمی‌کند که ایران خاندان سلطنت عمان را حفظ کرد و در ۴۰ سال گذشته هم روابط دوستانه ای با عمان داشته و حکومت عمان هم روابط و نگاه محترمانه و دوستانه خود را با تهران حفظ کرده و سعی کرده یک میانجی و رابط مورد اعتمادی بین ایران با شورای همکاری خلیج فارس و کشورهای غربی باشد. سلطان هیثم هم قابل پیش بینی است که تلاش کند این رابطه و نقش را خفظ کند.

به نظر می‌رسد نه در سطح داخلی و نه در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی سیاست‌های عمان دجار تغییر جدی نخواهد شد.

انتهای پیام/