قدس آنلاین:  گسترش برخی مشکلات و سختی‌ها از جمله بلایای طبیعی و بیماری‌های همه‌گیر را از رخدادهای آخرالزمان برشمرده‌اند و این روزها که نه فقط کشور ما بلکه بسیاری از کشورهای جهان با چنین مشکلاتی دست به گریبانند، این نکته بیشتر از گذشته ذهن مردم را به خود مشغول ساخته است. برای تبیین این موضوع و نسبت آن با مقوله انتظار، با حجت‌الاسلام مهدی یوسفیان، عضو هیئت علمی مرکز تخصصی مهدویت به گفت‌وگو نشستیم که از نظر می‌گذرانید.

ما فقط ظاهر حوادث را می‌بینیم

حجت‌الاسلام یوسفیان می‌گوید: نه فقط در دین اسلام بلکه در ادیان مسیحیت، یهود، زرتشت و در تمام ادیان آسمانی به این نکته توجه شده که فضای آخرالزمان از جهات مختلف مشکلات و سختی‌هایی را به همراه دارد؛ بخشی از این سختی‌ها به رفتارهای اختیاری انسان برمی‌گردد مانند فضای عقیدتی و اخلاقی جامعه، کسب و کار، اقتصاد، برخوردهای مردم، فقر، بی‌رحمی، خشونت و... که مردم رفتارهای خوبی با هم ندارند؛ البته نه به این معنا که اکثریت مردم بداخلاق، بدعقیده، خشن یا فاسد باشند بلکه در فضای عمومی جامعه این بلیه‌ها شایع می‌شود؛ به طور نمونه گروهی محدود یا چند نفر خاص با بی‌رحمی و توانایی خود فضای زندگی عمومی مردم را مختل کرده یا با سرمایه و قدرتی که دارند بازار را دچار اغتشاش می‌کنند؛ در این حالت بازار به هم می‌ریزد اما به این معنا نیست که عموم مردم اهل تباهی هستند.

او ادامه می‌دهد: بخش دیگری از فضای آخرالزمان که در متون مقدس به آن اشاره شده، فضای کیهانی است؛ منظور از فضای کیهانی حوادث طبیعی آسمانی و زمینی است، مانند باران‌های بی‌موقع و سیل‌آسا، خشکسالی‌ها، قحطی‌ها و... همچنین در روایات به بیماری‌ها و فضای سلامت جامعه هم اشاره شده است اما باید دقت شود که ما گاهی ظاهر اتفاق و حادثه‌ای را می‌بینیم و درباره آن قضاوت می‌کنیم؛ در حالی که در واقع و پس از تجزیه و تحلیل پی می‌بریم که این طور نیست.

در سختی‌ها بیشتر به یاد خدا باشیم

عضو هیئت علمی مرکز تخصصی مهدویت می‌افزاید: در حوادث اخیر کشور تنها به ظاهر رویداد نگاه می‌کنیم که به‌ طور مثال سیل خرابی‌هایی گسترده داشته اما اینکه آیا باطنی هم دارد یا نه ما نمی‌دانیم. در مورد بیماری‌ها هم در روایات داریم که افراد زیادی به مرگ سفید از دنیا می‌روند؛ دو نوع مرگ داریم یکی مرگ سرخ که ناشی از قتل و خونریزی و دیگری مرگ سفید و بی‌صدا که به مرگ‌های بر اثر بیماری‌های مختلف مانند وبا، طاعون و... گفته می‌شود.

او خاطرنشان می‌کند: صحبت از بیماری‌های متعددی است که در طول قرن‌های پیشین هم با آن‌ها مواجه بوده‌ایم. در کشور خودمان به وفور قحطی و خشکسالی داشته‌ایم همین طور زلزله‌ها و سیل‌های سنگین، بیماری‌های واگیردار و... که بر اثر آن میلیون‌ها نفر از بین رفته‌اند؛ این موارد چیزی نیست که در چند سال اخیر اتفاق افتاده باشد و ما را به آخرالزمان هدایت کند؛ این تطبیق دادن‌ها اصولی نیست.

یوسفیان در مورد نحوه مواجهه با این موارد نیز تصریح می‌کند: با در نظر گرفتن کلیت متون مقدس با چند نکته روبه‌رو می‌شویم؛ ابتدا اینکه انسان در هر حال، چه فضای آرام و چه فضای سخت باید با خدا ارتباط داشته باشد؛ تضرع و دعا کرده و دست نیاز او پیش خدا همیشه به آسمان بلند باشد؛ انسان باید دعا کردن را همیشه انجام دهد اما در موارد سختی بیشتر به آن ممارست و مداومت کند.

دعا و صبر کمک می‌کند انسان از مسیر خارج نشود

این استاد حوزه و دانشگاه عنوان می‌کند: درباره آخرالزمان دعاهایی وجود دارد که دعاهای انسانی و پایه است؛ مانند دعای «اَللّهُمَّ عَرِّفْنی نَفْسَکَ، فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنی نَفْسَکَ، لَمْ اَعْرِف نَبِیَّکَ؛ اَللّهُمَّ عَرِّفْنی رَسُولَکَ، فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنی رَسُولَکَ، لَمْ اَعْرِفْ حُجَّتَکَ؛ اَللّهُمَّ عَرِّفْنی حُجَّتَکَ، فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنی حُجَّتَکَ، ضَلَلْتُ عَنْ دینی»؛ این دعا به معرفت امام برمی‎‌گردد یا دعای کوتاه «یا اَللَّهُ یا رَحْمنُ یا رَحِیمُ یا مُقَلِّبَ القُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلی دِینِکَ» که دعایی برای بقای ایمان و ثبات قدم در عقیده و عدم انکار آن حضرت تا ظهور اوست.

او می‌گوید: بخشی از دعاهای اعتقادی بیان می‌کند که انسان در فراز و نشیب زندگی در زمانی که امام ظاهر یا غایب است باید در مسیر باشد. بخشی از دعاها به فضاهای عمومی انسان نیز برمی‌گردد که در گذشته و حال بوده و هست؛ مانند وقتی انسان در برابر ظالمی قرار می‌گیرد. بر اساس آنچه در متون دینی آمده انسان باید در برابر هر حادثه‌ای صبر داشته باشد و عجولانه برخورد نکند. باید در هر حادثه به درستی دقت کند و در برابر آن حادثه تسلیم نشده و توقع بی‌جا نداشته باشد. خداوند در قرآن کریم فرموده است که به شکل‌های مختلفی شما را امتحان و ابتلا می‌کنم، خوشا به حال انسان‌های صابر.

منتظر واقعی تسلیم حوادث نمی‌شود

یوسفیان در پایان تأکید می‌کند: انسان باید در برابر حوادث ناگوار برخورد مناسب انجام دهد؛ نه اینکه به عنوان نشانه آخرالزمان بودن همه چیز را رها کند و بر این باور باشد اگر در برابر حوادث واکنش مناسبی نداشته باشد آقا(عج) ظهور خواهد کرد و با این کار خود و دیگران را به مخاطره انداخته یا به کشتن دهد. اگر بیماری‌ای در جامعه شایع می‌شود مانند آنچه این روزها در جامعه شاهد هستیم باید برخورد مناسبی برای پیشگیری و درمان آن صورت بگیرد؛ باید متولیان امر برنامه‌های سیاستی و حکومتی لازم را داشته باشند؛ برخورد با بلایا در سیره اهل بیت(ع) نیز به همین صورت است و اهل بیت(ع) در برابر حوادث و پیشامدها دست روی دست نگذاشته و در روایات به این کار توصیه نکرده‌اند.