قدس آنلاین: تجربه خرید آنلاین توسط مردم ایران و جهان مربوط به دوره فعلی و شیوع بیماری کرونا نمی‌شود و تاریخی طولانی دارد، اما شیوع این بیماری سبب شد تا بسیاری از فعالیت‌ها به ویژه اقداماتی که در عرصه فرهنگ و هنر انجام می‌شود یا به صورت آنلاین طراحی و اجرا شود یا برنامه‌ریزی برای انجام آن به پس از بیماری کرونا موکول شود.

برگزاری نمایشگاه‌های هنری و فروش این آثار از جمله موضوعاتی بود که اغلب نگارخانه‌ها و هنرمندان نسبت به آن دغدغه داشتند و به این نتیجه رسیدند که برای دیده‌شدن آثار هنری و رونق اقتصادی ناشی از فروش آن، چاره‌ای نیست جز توجه به فروش آنلاین.

دراین گزارش  در گفت‌وگو با هنرمندان به بررسی میزان موفقیت راهکارهای فروش‌آنلاین آثار هنری، کم و کیف زیرساخت‌های لازم برای اجرای  فروش آنلاین توسط نگارخانه‌ها و نقاط قوت و ضعف این شیوه پرداخته‌ایم که می‌خوانید.

بی‌اعتمادی به خرید آنلاین یک اثر هنری

یکی از طراحان گرافیک، برگزاری آنلاین نمایشگاه‌های هنری را حرکت اجتماعی خوبی دانست و گفت: به نظرم در شرایط فعلی که شیوع بیماری کرونا برای ایران و جهان بحران شده و امکان هر گونه اقدام‌های روزانه معمولی را از مردم گرفته، توجه به این نوع  برگزاری نمایشگاه‌های هنری، قابل احترام است و بی‌تردید یکی از شیوه‌هایی است که می‌تواند از هنرمندان و گالری‌ها حمایت کند.

میترا شاهسوند در ادامه از بی‌اعتمادی عموم مردم به خرید آنلاین صحبت کرد. وی گفت: به نظر می‌رسد میزان اعتماد مردم در کاهش یا افزایش خرید آنلاین آثار تأثیرگذار است و معمولاً علاقه‌مندان تا اثر هنری را از نزدیک نبینند آن را خریداری نمی‌کنند، چون هنوز تصمیم‌گیری برای خرید آنلاین آثار هنری، سخت است.

گامی برای دور شدن از بلاتکلیفی هنرمندان

در ادامه گزارش، عضو انجمن هنرمندان نقاش ایران، برگزاری مجازی نمایشگاه‌های هنری و فروش آنلاین را اقدام تازه‌ای عنوان کرد. معصومه مظفری تصریح کرد: فروش آنلاین محصولات هنری عمر کوتاهی دارد و هنوز نمی‌توان در خصوص خوب یا بد بودن آن‌ها قضاوت کرد.

مظفری، دانش‌آموخته دانشکده هنر و معماری از دانشگاه آزاداسلامی در مقطع کارشناسی ارشد است. این هنرمند که از سال ۱۳۸۴ تاکنون عضو شورای عالی خانه هنرمندان ایران است، نگاه مثبتی به نمایشگاه‌های مجازی دارد. وی افزود: کوچک‌ترین نتیجه‌ برگزاری نمایشگاه‌های مجازی و فروش‌های آنلاین آثار هنری این است که می‌تواند هنرمندان را از بلاتکلیفی دور کند.  

مظفری همچنین گفت: در فروش و عرضه آثار هنری مشکل دیگری هم وجود دارد و آن توجه گالری‌داران به هنرمندان خاص است.

وی افزود: گاهی گالری‌دارها فقط ممکن است به عرضه مجازی آثار هنرمندان خاصی که با آن‌ها تعامل دارند، بپردازند که این مسئله در فروش و دیده شدن آثار مهم است. البته این مسئله شامل همه گالری‌ها نمی‌شود.

حمایت گالری‌ها از هنرمندان

عضو انجمن صنفی طراحان گرافیک (IGDS) در گفت‌وگو با خبرنگار ما معتقد است: ایده برگزاری نمایشگاه‌های مجازی هنری یکی از اقدام‌های حمایتی گالری‌ها از هنرمندان است.

لیلا میری توضیح داد: انجام این  ایده سبب می‌شود هنرمندان در شرایط فعلی که به منظور جلوگیری از افزایش شیوع بیماری کرونا در خانه قرنطینه خانگی  هستند، انگیزه خود را برای خلق آثار جدید از دست ندهند.

وی این موضوع را مسئولیت اجتماعی جدید و متقابل هنرمند و گالری‌دار عنوان کرد و گفت: انگیزه ابتدایی هنرمند در این شرایط حمایت از ایده ارزشمند گالری‌داران است، بنابراین فروش اثر که طبیعتاً کمتر از فروش حضوری در گالری‌ها خواهد بود، از اهمیت و اولویت کمتری برخوردار است.

میری با بیان اینکه عرضه آنلاین آثار هنری سابقه چندانی ندارد و زیرساخت‌های کافی برای آن فراهم نیست، اظهار امیدواری کرد: شاید این نوع عرضه آثار هنری در آینده مخاطبان خود را پیدا کند و مسئولان را موظف کند بسترهای لازم را برای این نوع عرضه و فروش فراهم کنند.

عکاسی حرفه‌ای از آثار هنری

حمیدرضا امامی دارای مدرک کارشناسی نقاشی از دانشکده هنرهای زیبا در تهران بوده و علاوه بر نقاشی به تدریس این رشته در مراکز دانشگاهی و هنری اشتغال دارد.

این هنرمند که در حال حاضر در گالری «ا» نمایشگاهی از آثار نقاشی خود را برپا کرده، در گفت‌وگو با خبرنگار ما بیان کرد: ایده برگزاری نمایشگاه‌های هنری به صورت مجازی سبب می‌شود علاوه بر اینکه علاقه‌مندان داخل کشور بتوانند آثار هنری را تماشا و خریداری کنند، علاقه‌مندان به هنرهای تجسمی در خارج از  کشور نیز امکان تماشا و انتخاب اثر مورد علاقه خود را داشته باشند.

امامی که نفر برگزیده کاریکاتور چهره ششمین دوسالانه بین‌المللی کاریکاتور تهران است، نقدهایی نیز به برگزاری مجازی نمایشگاه‌های هنری دارد و معتقد است: در هنر نقاشی وقتی از آثار عکس گرفته می‌شود تصویر عکس با اثر کمی متفاوت بوده و ممکن است از نظر کیفی شرایط مناسب را نداشته باشد، به‌ویژه اینکه علاقه‌مندان به هنر نقاشی تا از نزدیک آثار مربوط را نبینند ممکن است آن‌ها را انتخاب و خریداری نکنند.

به گفته امامی فروش آثار هنری به صورت آنلاین کار جدیدی نیست و در گذشته نیز برخی از سایت‌های مرتبط این کار را انجام می‌دادند. وی با بیان اینکه برگزاری نمایشگاه مجازی می‌تواند همیشه مورد توجه مدیران گالری‌های کشور قرار گیرد و مربوط  به مواقع بحران نباشد، افزود: بسیاری از موزه‌های جهان در حال حاضر آثار خود را در سایت‌ها قرار داده‌اند و این اتفاق خوبی است، اما اگر قرار باشد ایده برگزاری نمایشگاه‌های مجازی ادامه پیدا کند، لازم است عکاسی از آثار هنری نیز حرفه‌ای‌تر دنبال شود تا نمایشگاه‌های مجازی با رفع مشکلات به شکل بهتری برگزار شود.  

اطلاع‌رسانی محدود

در ادامه این گزارش سیدعلی مزارعی، مدیر گالری «شلمان» درباره برگزاری نمایشگاه‌های آنلاین، اظهار کرد: برخی از گالری‌ها در این مدت اقدام به برگزاری نمایشگاه‌های آنلاین کرده‌اند که فکر نمی‌کنم رونق خوبی داشته باشند. بسیاری از هنرمندان حرفه‌ای به دلایل مختلفی نمایشگاه آنلاین نمی‌گذارند و استقبال چندانی هم از این نمایشگاه‌ها نمی‌شود. در نتیجه اغلب این نمایشگاه‌ها از نظر کیفی در شرایط خوبی قرار ندارند. از سوی دیگر باید این نکته را نیز در نظر داشت که پیشتر اطلاع‌رسانی‌ها وسیع‌تر بود و اکنون به برخی از شبکه‌های مجازی محدود شده است.

این مدیر گالری یادآور شد: در شرایط فعلی همه ما گیج هستیم و نمی‌دانیم باید به چه راهکاری برسیم و حتی نمی‌دانیم که اگر قرار نیست دفتر تجسمی کاری انجام دهد، خودمان اصلاً چه کاری می‌توانیم انجام دهیم؟ متأسفانه در حال حاضر برخی از گالری‌ها اجاره‌ای هستند و در این چند ماهی که کار نکردند به مشکلات زیادی برخورده‌اند.

قیمت مناسب و فروش بالا

بهنام کامرانی، هنرمند هنرهای تصویری و مدرس دانشگاه که کیوریتوری برخی از نمایشگاه‌های هنری را نیز برعهده دارد، با تأکید بر اینکه تعطیلی برنامه‌های هنری می‌تواند فرصت خوبی برای بازاندیشی در کار هنرمندان و گالری‌ها باشد، اظهار کرد:  هنر در اغلب مواقع همواره زاینده بوده و در این شرایط هم می‌تواند به کار خود ادامه دهد؛ همان‌گونه که خیلی از هنرمندان از شرایط فعلی برای خلق اثر استفاده می‌کنند. گالری‌ها نیز می‌توانند ضمن برگزاری حراج‌های آنلاین برای زنده نگه‌ داشتن اقتصاد هنر، روی فعالیت‌هایی که داشتند و می‌توانند در سال جدید داشته باشند، بازاندیشی کنند.

کامرانی درباره اینکه آیا گالری‌ها ظرفیت‌های لازم را برای فروش آنلاین دارند، می‌گوید: برخی از گالری‌هایی که فروش آنلاین داشتند با در نظر گرفتن اینکه قیمت‌ها بالا نبوده، توانستند فروش خوبی داشته باشند و برخی از خریداران نیز از این شرایط استقبال کردند. به هر حال این رویکرد کمک می‌کند تا در شرایط عادی نیز گالری‌ها از فضای‌مجازی برای فروش آثارشان بهره بگیرند.