به گزارش گروه فرهنگی قدس آنلاین، نشست رسانه ای «جایزه کتاب ماه و سال کودک و نوجوان» با حضور مصطفی رحماندوست شاعر و نویسنده و دبیر جایزه با تشریح برنامه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای برگزاری این رویداد جدید فرهنگی صبح امروز نهم تیرماه به صورت مجازی برگزار شد.

در ابتدای این نشست رحماندوست با ابزار خوشحالی از احیای دوباره جایزه کتاب ماه و سال کودک و نوجوان گفت: خوشحالم که یک بار دیگر این جایزه زنده شد و علاقمندم که این رویداد فرهنگی به خوبی دیده شود. انتخاب کتاب در کانون قدمتی به اندازه عمر کانون دارد. همیشه کتاب هایی که منتشر می شده در کمیته ای مورد بررسی قرار می گرفته تا ببینیم کدام یک از این کتاب ها خوب و قابل قبول هستند که برای کتابخانه کانون خریداری شوند، در نهایت این سنت تبدیل به کتاب سال کانون پرورش فکری کودک و نوجوان شد.

وی در ادامه افزود: البته ارائه فهرست کتاب از دیرباز مرسوم بوده و بسیاری از موسسات فرهنگی برای خودشان فهرست کتاب مناسب می دادند. این سنت هنوز هم کم و بیش ادامه دارد و انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک طی برنامه ای کتاب کودک که متکی بر فعالیت ناشر بود را انتخاب کرد و یک موسساتی هم لیست کتاب مناسب دادند اما کانون تقریباً هفت سال خاموش شد و جایزه کتاب سال کانون و فهرست کتاب های مناسب نیز متوقف شد. این در حالی است که با توجه به قدمت و سن زیاد کانون همواره مورد احترام مردم و خانواده ها بود و فهرست کتاب های مناسب همیشه مورد توجه قرار گرفته است.

رحماندوست با اشاره به تعدد فهرست های کتاب مناسب و نتایج آن گفت: با این اتفاق سلیقه ها هم افت کرد و هر بخشی اعم از ناشر، بازار و ... برای خودشان فهرست کتاب مناسب می دادند اما واقعیت این است که فهرست کانون همه جانبه نگر بود و امیدوارم از این به بعد هم همین گونه باشد. در نهایت اینکه خوشحالم جایزه کتاب سال پس ازسال ها خاموشی دوباره روشن شد و ناشران، نویسندگان و کودکان از این اتفاق خوشحال هستند.

دبیر «جایزه کتاب ماه و سال کودک و نوجوان» درباره انتخاب مراحل فهرست کتاب مناسب تاکید کرد: این کار یک مراحلی دارد و صرفاً جایزه نیست. هر ماه کتاب هایی که به دبیرخانه می رسد در هیئت انتخاب بررسی می شوند و کتاب برتر برگزیده می شود و هیئت داوران نیز کتاب ماه را انتخاب کرده و از بین آنها کتاب فصل برگزیده می شود که در نهایت دو جایزه مرغک سیمین برای کتاب برگزیده فصل و جایزه سال و مرغک زرین برای کتاب برگزیده سال اهدا می شود.

وی در ادامه عنوان کرد: ما همه کتاب ها را در همه رشته ها بررسی می کنیم اما جایزه فقط به کتاب شعر و قصه اهدا خواهد شد. تا الان هم تعدادی کتاب انتخاب و خریداری شده و در درست بررسی است.

رحماندوست درباره ساختار این جایزه یادآور شد: این جایزه یک شورای سیاستگذاری دارد و داوران هم آثار را انتخاب می کنند و در زیر مجموعه شورای سیاستگذاری و دبیر جشنواره یک دبیرخانه داریم که تلاش می کند با دبیران تماس بگیرد و کتاب ها را در معرض داوری قرار دهد و از طرفی هیئت داوران هم با دبیر جشنواره کار می کنند.

وی تصریح کرد: اصل کار بر تشویق و حرکت به طرف کتاب بهتر است. ما در ترجمه هم کتاب هایی را بررسی می کنیم اما فقط کتاب هایی که کپی رایت داشته باشند و شاید بگویید این تعداد کتاب محدود است و شما می خواهید از زیر بار کتاب های ترجمه شانه خالی کنید. اما پاسخ من به شما این است که اصلا اینطور نیست و ما طبق یک قاعده بین المللی عمل می کنیم و اگر کپی رایت را رعایت نکنیم در واقع عقب مانده هستیم.

این شاعر و نویسنده تاکید کرد: اتفاق دیگری که در دبیرخانه این رویداد افتاده و برخلاف دیگر موارد مشابه است که عموماً در انتخاب کتاب به این نکته توجه می کنند که در شناسنامه کتاب چه سالی به عنوان تاریخ انتشار درج شده و آن تاریخ ملاک ورود به جایزه است اما ما این کار را نکردیم و برای اینکه به تنبل های دنیای نشر هم پاسخ بدهیم تاریخ ورود کتاب به دبیرخانه را ملاک قرار دادیم.

رحماندوست درباره زمان اعلام جایزه ماه اظهار کرد: در مردادماه امسال جایزه بهار را اعلام می کنیم و آبان ماه نیز جایزه فصل تابستان اعلام می شود.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به وضعیت کتاب های ترجمه اظهار کرد: ما در کشورمان با انبوه ترجمه روبرو هستیم و از یک طرف چاره ای نداریم و باید آنها را منتشر کنیم زیرا برگزیده چندین کشور هستند، از طرف دیگر این کتاب ها جا را برای تالیف تنگ کرده و نویسنده ایرانی که مجبور است پله های ادبیات کودک و نوجوان را بپیماید کمتر می تواند این اتفاق را تحمل کند و اگرچه با این کار اتفاق شگرفی نخواهد افتاد اما قدم مهمی در تقویت تالیف برداشته شده است.

رحماندوست یادآور شد: ما تمام کتاب ها را در تمامی رشته ها مورد بررسی قرار می دهیم و در فهرست برای کمک به خانواده ها و آموزشگاه ها معرفی می کنیم اما امسال بخش شعر و قصه است.

وی درباره جایزه ویژه گفت: ما یک جایزه ویژه تصویرگری داریم و اگر موردی هم نباشد و نتوانیم کسی را انتخاب کنیم جایزه به کسی تعلق نمی گیرد اما اگر تصویرگری مناسبی پیدا کنیم حتی اگر شعر و داستان هم نباشد به آن توجه ویژه خواهیم کرد و تلاش می کنیم به ناشران توجه کرده و زحماتشان را ارج نهیم و به آن توجه ویژه کنیم. در جریان جایزه هم پنل های ویژه ای خواهیم داشت و بار علمی جشنواره با پنل ها و سخنرانی ها پربار خواهد بود.

وی ادامه داد: در نیمه مرداد ۹۹ جایزه بهار را اعلام و کتابش را منتشر می کنیم و اواخر آبان نیز جایزه تابستان اعلام خواهد شد. قرار بود کتاب های سال ۹۸ هم تا بهار امسال بررسی شوند اما کرونا برنامه های ما را بهم ریخت.

رحماندوست در بخش دیگری از این نشست با اشاره به کتاب های رسیده به دبیرخانه گفت: تاکنون ۱۳۷۰ کتاب به دبیرخانه ارسال شده و امیدواریم همچنان این رقم بالاتر رود. ما سعی کردیم از تمام نویسندگان و شاعران با سلایق مختلف در داوری استفاده کنیم و در بررسی ها ۱۵۰ نفر کتاب ها را می خوانند و با رای داوران کتاب ها انتخاب خواهند شد.

وی در ادامه افزود: طبق فراخوانی که منتشر شده از همه ناشران، نویسندگان، پدیدآورندگان و شاعران و مترجمان درخواست کردیم کتاب هایشان را بفرستند و در سامانه هم کاملا مشخص است که کتاب ها چه مراحلی را طی می کنند. ما در این جایزه از نویسندگان فارسی زبانی که در جغرافیای فارسی هستند مانند افغانستان، تاجیکستان و پاکستان و حتی بخشی از چین را در دایره بررسی خود قرار دادیم و تمهیداتی شده که آثارشان را بیاورند و حتی اگر امسال هم موفق به این کار نشدیم این پدیده خوب ادامه پیدا می کند.

رحماندوست تصریح کرد: برخی گمان می کنند کانون و فقط برای نویسندگان شناخته شده است اما اینطور نیست. یک اتفاقی داریم که جایزه «فرصت طلایی» است و برای نویسندگان، شاعران و بچه های خواننده است. این جایزه برای کسانی است که اثری چاپ نکرده اند و امروز از آنها دعوت می کنیم تا اولین اثرشان را در فرصت طلایی بیاورند. حتی این جایزه برای باسابقه ها هم هست و آنها هم می توانند اثری که تاکنون موفق به نشر آن نشده اند را در این بخش شرکت دهند.  

وی درباره جایزه مداد پرنده گفت: شورای سیاستگذاری به یک نویسنده که در طول بیست سال گذشته خیلی زیاد و موثر کار کرده است این جایزه را اهدا می کند و آنها موارد را پیشنهاد می دهند و بررسی می کنند و به یک نویسنده و یا یک شاعر این جایزه تعلق خواهد گرفت.

وی عنوان کرد: از ناشران تقاضا دارم در این میان به ما کمک کنند. ما تمام تلاش خود را می کنیم تا کتاب ها را جمع آوری کنیم اما ممکن است در این میان مواردی جا بماند و از ناشران تقاضا دارم آن ۵ تا ۱۰ درصدی از کتاب که چاپ و جهت تبلیغات استفاده می کنند و حق التالیف آن را هم نمی دهند یکی دو نسخه به ما بدهند. کتابخانه کانون به عنوان تنها مرجع تخصصی کتاب کودک به آنها نیاز دارد.   

رحماندوست با انتقاد از تیراژ پایین کتاب کودک گفت:  متاسفانه تیراژ کتاب کودک ۵۰۰ نسخه است و این یعنی نه نویسنده سرجایش است، نه ناشر و نه مترجم! اما وقتی کتاب خوب انتخاب کنیم نوعی از کتاب ترویج پیدا می کند.

وی در پایان گفت: امسال کتاب های برگزیده را با آرم و نشان مشخص می کنیم و کتاب هایی که جایزه سیمین و زرین را دریافت کنند کتاب هایشان هوگرام خواهد داشت و ما این هولوگرام ها را در اختیار ناشران هم قرار می دهیم و امیدواریم که در چاپ های بعدی از آنها استفاده کنند و باعث شوند تا کتاب های خوب دیده شده و البته این برای بازار هم بهتر است.