تحولات منطقه

ویژگی های رفتاری و اخلاقی امام محمد باقر(ع) در نسخه های خطی موجود در گنجینه رضوی تشریح و توصیف شده است.

فضایل و مناقب امام محمد باقر(ع) در نسخ خطی گنجینه رضوی
زمان مطالعه: ۳ دقیقه

به گزارش قدس آنلاین، امام باقر(ع)، در میان خاندان پیامبر(ص) نخستین کسی بودند که هم پدر و هم مادری فاطمی و علوی داشتند؛ زیرا پدر ایشان امام زین العابدین(ع) فرزند امام حسین(ع) و مادرشان فاطمه(مکنی به ام عبدالله) دختر امام حسن مجتبی(ع) بودند که از زنان با فضیلت و دانشمند بنی هاشم به حساب می آمدند و امام صادق(ع) ایشان را «صدیقه» لقب داده و می فرمودند: در خاندان حضرت مجتبی(ع) هیچ زنی به پایه فضیلت او نمی رسید. امام محمد باقر(ع) از نظر رفتار و ویژگی های اخلاقی، آیینه تمام نمای رسول گرامی اسلام(ص) بودند و این فضائل در طی تاریخ اسلام از زبان و قلم عالمان بزرگ دین بارها گوشزد شده است.

اثری از حاج ملا محمدباقر بن عبد الکریم دهدشتی بهبهانی نجفی
یکی از نسخه های خطی که حاوی فضایل امام محمد باقر(ع) می باشد کتاب الدمعه الساکبه فی المصیبه الراتبه از تألیفات حاج ملا محمدباقر بن عبد الکریم دهدشتی بهبهانی نجفی(متوفی ۱۲۸۵ق) در نجف است. سید رضا صداقت حسینی کارشناس نسخ خطی گنجینه رضوی در خصوص این اثر می گوید: «متن حاضر، کتابی است مفصل در احوال و مناقب و مصائب و رجعت اهل بیت عصمت ـ علیهم السلام ـ که در پنج مجلد ترتیب یافته و تالیف این اثر در تاریخ ۱۲رجب ۱۲۷۶ به پایان رسیده است.» این اثر که در باب های پنجم و ششم و هفتم و هشتم به احوال و فضایل سید الشهداء و امام سجاد و امام باقر و امام صادق ـ علیهم السلام ـ پرداخته، با جمله «حمدا لمن تعاهد اولیائه بالبلایا» آغاز شده و با «تتمیم باحوال الامام الصادق» پایان پیدا می کند. اثر مذکور توسط ابوالقاسم بن حاج حسینعلی شریف قزوینی به سال ۱۲۷۹ به زبان عربی و به خط نسخ ۲۵ سطری کتابت شده و در سال ۱۳۱۱هجری شمسی توسط آستان قدس رضوی خریداری شده است.

ذکر مناقب باقرالعلوم به قلم شیخ عبدالله ‌بن نورالله بحرانی
صداقت حسینی از کتاب عوالم العلوم والمعارف یا جوامع ‌العلوم والمعارف تالیف شیخ عبدالله ‌بن نورالله بحرانی از علمای قرن دوازدهم هجری به عنوان یکی دیگر از نسخه نفیس این گنجینه نام می برد که به ذکر احوال و اخبار امام محمد باقر(ع) پرداخته است. وی می گوید: «این کتاب که به زبان عربی است منبع بسیار مفصلی است که احادیث آن از منابع مختلف شیعه و بعضاً اهل سنت در اصول و فروع گردآوری شده و مؤلف در هر باب، ابتدا آیات را به ترتیب سوره‌ ها با اقوال مفسران آورده و پس از آن به ترتیب، اخبار معصومین را ذکر کرده و در پایان روایات با عناوین توضیح، تحقیق و بیان به شرح مفردات و بررسی احادیث پرداخته است.» در این اثر، اشعار عربی فراوانی به چشم می‌ خورد و در آن به حالات حضرت فاطمه‌(س)، امام حسن، امام حسین، امام علی ‌بن الحسین و امام محمد باقر علیهم‌ السلام پرداخته شده است. «بسمله، الحمدلله ‌الذی فتح کتاب اعمالنا بذکر فضائل فاطمه و جعل خاتمه احوالنا به خیر خاتمه» و «اقول کفی بهذا شهاده شهاده‌(کذا) الاخبار التی وردت فی ان کل امام مضی شهیدا» جملات آغازین و پایان یافته این اثر است که به خط نسخ خوش توسط غلامحسین ‌بن محمدابراهیم محمدآبادی به تاریخ جمعه هفدهم محرم در ۲۹ صفحه کتابت شده است. این اثر، موقوفه آل عصفور است که در آبان ۱۳۶۹ توسط سازمان حج و اوقاف به آستان قدس رضوی واگذار شده است.

محمد ابراهیم بن محمد باقر مروی

نسخه نفیس دیگر موجود در گنجینه رضوی، کتاب طوفان البکاء فی مقاتل الشهداء تألیف محمد ابراهیم بن محمد باقر مروی متخلص به جوهری(متوفی ۱۲۵۳ هـ.ق) است که کارشناس نسخ خطی گنجینه رضوی بدان اشاره دارد. این کتاب مشتمل بر مقدمه حاوی ۱۴ بند در مصیبت امام حسین(ع)، ۱۲ آتشکده و خاتمه است. آتشکده ۱-در بیان زندگانی نبی اکرم(ص)، آتشکده ۲ تا ۶ در مصائب و حالات حضرات فاطمه زهرا، علی مرتضی، حسنین و زین العابدین، ۷- خروج مختار، ۸- حالات صادقین، ۹ و۱۰- زندگانی موسی بن جعفر و امام رضا(ع) ۱۱- حالات امام محمد تقی، امام هادی و امام حسن عسکری(ع) و آتشکده ۱۲- برخی از حالات حضرت قائم(عج) و خاتمه در بیان احوال مصنف در قزوین است. کتابت این اثر که روز سه شنبه ۲۱ ربیع الاول ۱۲۵۲ پایان یافته توسط محمد تقی بن قربانعلی به خط سیاه جلی انجام گرفته است. این اثر برای الحاق به مجموعه غنی نسخ خطی آستان قدس رضوی خریداری شده است. در حال حاضر در گنجینه رضوی، بیش از ۱۰۶ هزار نسخه خطی، ۶۵ هزار کتاب چاپ سنگی، ۱۳میلیون و ۵۰۰ هزار برگ سند تاریخی، هزاران اثر موزه ‌ای و بیش از ۲ میلیون نشریات ادواری نگهداری ‌می ‌شود. این گنجینه همواره رسالت خود را بر مبنای جذب و گردآوری نفایس خطی، اسناد تاریخی و اشیای موزه ای و ارائه خدمات مطلوب به پژوهشگران و محققان و احیای آثار و تراث مکتوب شیعه استوار ساخته است.

منبع: آستان نیوز

انتهای پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.