قدس آنلاین: این مسابقه که در بین ۱۰ برنامه پرمخاطب صداوسیما در نوروز امسال بوده است، مقدمات ساخت فصل پنجم خود را در دوران کرونا سپری می‌کند. مسابقه «شهروند و مافیا» که با استقبال مخاطبان تلویزیون روبه‌رو شده است، بنا دارد به مخاطبان قدرت تشخیص بدهد تا در عصر اطلاعات، سره را از ناسره تشخیص بدهند.
به باور تهیه‌کننده این برنامه، «شهروند و مافیا» به شبکه سلامت آمد، چون هدف‌گذاری اصلی‌اش ارتقای مهارت‌های فردی و بالا بردن قدرت تشخیص افراد است. دیدگاه این شبکه تلویزیونی سلامت روانی و فردی جامعه است و این ماهیت کاری ما در مسابقه «شهروند و مافیا» است. ما به دنبال سرگرمی کاذب یا اصطلاحاً شلنگ‌تخته که در برخی از مسابقات وجود دارد نیستیم بلکه در عین جذابیت، اطلاعات می‌دهیم و سرگرم‌کننده هستیم؛ کپی نیستیم و اورجینالیم. در ادامه با علیرضا سلطانی، تهیه‌کننده برنامه «شهروند و مافیا» درباره جزئیات ساخت فصل جدید این مسابقه گفت‌وگو کردیم. وی توضیح می‌دهد: هنوز ساخت فصل پنجم برنامه شروع نشده است، مسابقات انتخابی بین ثبت‌نام‌کنندگان انجام شده و دنبال مکان مناسبی هستیم که با حفظ پروتکل‌های بهداشتی بتوانیم فصل جدید مسابقه را ضبط کنیم.
وی درباره اینکه آیا برای ضبط برنامه نیاز به فضای باز است، توضیح می‌دهد: نیاز به فضای باز نیست، اما فضای استادیوم باید بالای ۸۰۰ متر باشد تا شرکت‌کننده‌ها و عوامل در شرایط فشرده نباشند و تا حد امکان فاصله فیزیکی رعایت شود. با وجود اینکه همه باید ماسک بزنند، باید گروهی را برای حفظ سلامت و رعایت پروتکل‌های بهداشتی در استودیو مستقر کنیم.
* ثبت‌نام ۱۸هزار متقاضی
سلطانی با بیان اینکه برای فصل جدید مسابقه ۱۸هزار نفر درخواست‌کننده داشتیم، می‌گوید: بسیاری از متقاضیان فکر می‌کردند هر کسی ثبت‌نام کند مستقیم وارد مسابقه می‌شود، ولی وقتی گفتیم که آزمون داریم ۴هزار نفر برای آزمون داوطلب شدند که از میان آن‌ها حدود ۸۰۰ نفر انتخاب شدند. این ۸۰۰ نفر برای بازی در ۶ فصل گزینش شده‌اند و در هر فصل ۱۲۰ نفر با هم رقابت می‌کنند که در واقع تا فصل دهم را با همین شرکت‌کنندگان بستیم و ۱۸۰ قسمت ضبط خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه مردم این شب‌ها تماشاگر تکرار فصل چهارم این مسابقه هستند که اوایل امسال روی آنتن شبکه سلامت رفت، عنوان می‌کند: بنا داریم ضبط فصل پنجم را از اواخر مرداد شروع کنیم و حتی همزمان با پخش، قسمت‌هایی که آماده شده را تدوین کنیم و به پخش برسانیم، امیدواریم از اوایل مهر یا اواخر شهریور ماه، مردم شاهد فصل پنجم مسابقه باشند.
وی درباره شکل اجرای مسابقات در زمان کرونا که شرکت‌کننده‌ها باید ماسک روی صورت داشته باشند، یادآور می‌شود: پروتکل‌های بهداشتی سازمان صدا و سیما برای تمام برنامه‌ها باید رعایت شود و ما نیز به آن پایبند هستیم. بر این اساس همه اعضای حاضر در استودیو باید ماسک داشته باشند البته باید وارد مرحله ضبط شویم تا ببینیم که بازی شرکت‌کننده‌ها با ماسک چطور می‌شود. چند بازی را به صورت آزمایشی ضبط می‌کنیم تا به شکل مطلوب برای اجرای مسابقه برسیم.
* اهمیت جذابیت محتوا
سلطانی درباره دلایل جذابیت مسابقه «شهروند و مافیا» توضیح می‌دهد: سلیقه مخاطبان در انتخاب شبکه‌های تلویزیونی تغییر کرده است. مثلاً در گذشته مخاطبان روی چند شبکه خاص متمرکز بودند و منتظر بودند برنامه دلخواهشان از آن شبکه پخش شود، ولی با تنوع‌بخشی به شبکه‌های تلویزیون، اهمیت جذابیت محتوا، خودش را نشان داد. اکنون مخاطب بین شبکه‌ها جست‌وجو می‌کند و دیگر به اسم شبکه توجهی ندارد. مثلاً اکنون شبکه نسیم، برنامه چشمگیری ندارد و با افت مخاطب روبه‌رو شده است.
وی با تأکید بر اینکه مخاطب دنبال برنامه جذاب است، خاطرنشان می‌کند: مسابقه «شهروند و مافیا» به این دلیل که شکل جدیدی از مسابقه بود و با سایر مسابقات تلویزیونی تفاوت چشمگیری داشت، مخاطب را جذب خودش کرد. هر فصل حدود ۱۶۰ نفر شرکت‌کننده دارد که حضور آدم‌هایی با تیپ‌ها و دیدگاه‌های مختلف موجب جذابیت مسابقه می‌شود. ضمن اینکه خود بازی «شهروند و مافیا» هم بی‌تأثیر در محبوب شدن این برنامه نیست. مافیا یک بازی پیچیده و چندلایه است که موجب می‌شود مخاطب از تماشای آن لذت ببرد. گفت وگوها، چالش‌ها، مذاکرات، استدلال‌ها و هیجاناتی که در بازی رخ می‌دهد، مزید بر علت جذابیت این برنامه می‌شود.
وی با بیان اینکه راوی فصل آینده هم «علیرام نورایی» خواهد بود، خاطرنشان می‌کند: از اجرا و روایت علیرام نورایی، بازخورد خوبی گرفتیم. در این بازی به جز گروه مافیا، شرکت‌کننده‌ها از هویت هم بی‌خبر هستند، ولی راوی می‌داند که چه کسی چه نقشی دارد. اگر راوی با شرکت‌کننده‌ای شوخی کند یا ایما و اشاره‌ای داشته باشد، چون دیگر شرکت‌کننده‌ها حرفه ای هستند بلافاصله تشخیص می‌دهند که نقش آن شرکت‌کننده چیست. آنچه روی آن تمرکز داریم اینکه اجرای راوی، روند عادلانه بازی را تحت‌تأثیر قرار ندهد. این کار سختی بود که علیرام نورایی از پس آن برآمد.
* لیگ مجزا برای بانوان
سلطانی درباره نوع گزینش شرکت‌کننده‌های فصل‌های بعدی برنامه می‌گوید: ما از همه شرکت‌کننده‌ها، دو بار آزمون گرفتیم. مرحل اول غربالگری بود تا سطح شرکت‌کننده‌ها برایمان روشن شود. نفرات منتخب دور مقدماتی در دور دیگری از بازی‌های انتخابی شرکت کردند که تلفیقی از آموزش و امتحان بود. وقتی آن‌ها بازی می‌کردند، داورها در ورک‌شاپی، اشتباهاتشان را می‌گفتند و در انتها به آن‌ها نمره می‌دادند. در نهایت فهرست نفراتی که شرکت کرده بودند همراه با نمراتشان در پورتال برنامه بارگذاری شد، در واقع مسیر شفافی را برای انتخاب شرکت‌کننده‌ها طی کردیم.
وی با تأکید بر اینکه جذابیت این بازی به کیفیت بازیکنان آن است، خاطرنشان می‌کند: بچه‌های کم‌سن و سال، قدرت استدلال پایین‌تری دارند؛ بنابراین ملاک گزینش را سن قرار ندادیم بلکه قدرت بازی‌ها برایمان اهمیت داشت.
به گفته وی، در فصل‌های بعدی نیز خانم‌ها در گروه‌های جداگانه در مسابقه حضور خواهند داشت، ولی از آنجا که تعداد شرکت‌کنندگان خانم، یک هشتم کل شرکت‌کنندگان بود و پیدا کردن بازیکن حرفه‌ای در این جامعه آماری، سخت‌تر بود، تعداد برنامه‌هایی که گروه خانم‌ها با هم رقابت می‌کنند کمتر است. به گفته سلطانی، گروه تولید در حال طراحی سازوکاری برای در نظر گرفتن لیگ مجزای بانوان در این برنامه هستند.
* شناخت سره از ناسره
تهیه‌کننده مسابقه «شهروند و مافیا» تأکید دارد: این بازی ترویج دروغگویی و تظاهر نمی‌کند بلکه مهارت‌افزایی برای تشخیص دروغگو است و می‌گوید در بازی مافیا، حداقل نفرات خودشان را بین نفرات اصلی مخفی می‌کنند یعنی از میان ۱۰نفر شرکت‌کننده، سه نفر نقش مافیا را دارند و رقابت اصلی بین هفت نفر شهروند است. جالب اینکه هر وقت شهروندها پیروز بازی می‌شوند مخاطبان برنامه خوشحال می‌شوند و از برد مافیا، ناراحت می‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: ۱۲۰ قسمت از این برنامه که روی آنتن رفت به ما چنین بازخوردی از سوی مخاطبان را داد. مخاطب با شهروندان همذات‌پنداری می‌کند و دوست دارد شهروندان با هوش و ذکاوت خودشان، مافیا را شناسایی کنند؛ بنابراین شناخت دروغگو و فریبکار، اصل بازی است. مهارت تشخیص دروغگو را در این بازی یاد می‌گیریم تا اگر در موقعیتی نیاز به شناخت آدم‌ها داریم، به این مهارت دست پیدا کنیم.
سلطانی با اشاره به اینکه بازی «شهروند و مافیا» سلامت اجتماعی و رفتاری را در جامعه رواج می‌دهد، می‌گوید: ما در زمانه‌ای زندگی می‌کنیم که سرشار از اخبار متناقض و کذب است و نیاز به مهارتی داریم که راست را از دروغ تشخیص بدهیم. همچنان که اصل سواد رسانه‌ای در فضای‌مجازی، تشخیص سره از ناسره است که در این مسابقه، این قدرت تشخیص را به مخاطبان می‌دهیم.
وی با بیان اینکه مبدع این بازی، یک روان‌شناس روس است و این بازی بر پایه روان‌شناسی ساخته شده است، یادآور می‌شود: مدیر شبکه سلامت معتقد است این بازی موجب بصیرت‌افزایی مخاطبان می‌شود یعنی بینش آدم‌ها را نسبت به اطرافیانشان افزایش می‌دهد.
نظر شما