قدس آنلاین: طالبان در بیانیه‌ای تاکید کرد که دولت افغانستان را به رسمیت نشناخته و آن را تنها یک نهاد غربی برای ادامه اشغال افغانستان می‌داند.

قرار بود پس از آزادی تمامی زندانیانی که طالبان فهرست آنها را به دولت مرکزی داده بود مذاکرات بین این گروه با دولت کابل و دیگر گروه‌های سیاسی و قومی در افغانستان برای صلح و تعین ساختار جدید حکومت شکل بگیرد.

طالبان گفته بود ۱۰ روز پس از آزادی آخرین گروه از این فهرست چند هزار نفره که شامل ۴۰۰ زندانی خطرناک طالبان بود مذاکرات را آغاز خواهد کرد.

حتی سهیل شاهین سخنگوی این گروه به دولت غنی توصیه کرده بود در این مسیر وقت کشی نکند تا مذاکرات هرچه زودتر آغاز و بحران در افغانستان حل شود.

محمد اشرف غنی حاضر نشد به تنهایی مسئولیت آزادی این گروه از زندانیان طالبان را که عمدتا فرماندهان و عوامل حملات سنگین طالبان بودند را بر عهده بگیرد و تصمیم گیری درباره آن‌را به لویه جرگه مشورتی افغانستان واگذار کرد.

همان زمان که طالبان اعلام کردند ۱۰ روز پس از آزادی زندانیان‌شان مذاکره را آغاز خواهند کرد می‌شد حدس زد که آنها نقشه‌ای دارند و به تعهدشان پایبند نخواهند ماند.

اشرف غنی رکب خورد؟

حالا دولت غنی مقابل عمل انجام شده قرار گرفته و به نظر می‌رسد از سوی طالبان و آمریکایی‌ها رکب خورده است.

امروز قرار بود مذاکرات بین الافغانی با حضور دولت کابل و طالبان در قطر آغاز شود اما شب گذشته برخی منابع و اعضای تیم مذاکره کننده دولت افغانستان از تعویق و تأخیر در برگزاری این مذاکرات خبر دادند.

«غلام فاروق مجروح»، عضو گروه مذاکره کننده دولت کابل گفته است که اگرچه زمان جدید  آغاز گفت‌وگوها با طالبان به صورت دقیق مشخص نیست، اما تیم مذاکره کننده قرار است در همین هفته به قطر سفر کند.

حال در ظاهر کل موضوع مذاکرات صلح افغانستان در هاله‌ای از ابهام فرو رفته است و آمریکایی‌ها که مبتکر و جلوبرنده این پروسه بودند باید دید چه واکنشی به این اتفاق نشان خواهند داد.

هر چند به نظر می‌رسد چنین وضعیتی نباید در محاسبات و طراحی آمریکایی ها نادیده گرفته شده باشد و یک پروژه از پیش تعریف شده برای رکب زدن به دولت غنی به نظر می‌رسد.

بازی هماهنگ آمریکا و طالبان

پیر محمد ملازهی تحلیلگر ارشد تحولات افغانستان و شبه قاره هند معتقد است این اتفاق نشان دهنده آنست که توافق میان طالبان و آمریکا فقط آنچه که تا کنون اعلام شده نبوده و زد و بندها و تواق های پنهان و خطرناک دیگری هم میان آنها و با مشارکت پاکستان و عربستان سعودی نیز وجود دارد. توافق‌هایی که می‌تواند حتی آتش جنگ داخلی در افغانستان را نیز دوباره شعله‌ورکند.

وی درباره بیانیه طالبان و زدن زیر توافق و قول آغاز مذاکره با دولت غنی، می‌گوید: واقعیت اینست که طالبان خیلی تغییر موضع نداده‌اند و از ابتدا این‌را می گفتند که دولت  کابل را دست نشانده می‌دانند و با ان مذاکره نمی‌کنند. اما آنچه امیدواری را در مورد آغاز مذاکره بوجود آورد بود این انتظار از سوی اشرف غنی بود که با برگزاری انتخابات و ابتکاری که برای توافق با عبدالله صورت داد طالبان نظرشان عوض شود و دولت او را نه دست نشانده و ساخته آمریکا و ابتکار جان کری که حاصل انتخاباتی دموکراتیک و مردمی بشناسند.

ملازهی با اشاره به اینکه اما طالبان هیچ موضع مثبتی نسبت به این مسئله نشان نمی‌دادند اما موضع منفی هم نداشتند، می‌افزاید: با این حال قابل پیش بینی بود که وقتی زمان مذاکرات بین‌الافغانی برسد مقطعی است که آنها حرف آخرشان را بزنند و بگویند با این دولت مذاکره نمی‌کنند و همین هم شد.

وی معتقد است طالبان هوشمندانه و یا بر اساس یک توافق از قبل صورت گرفته توپ را در زمین آمریکا انداخته‌اند و حالا زلمی خلیل‌زاد است که باید مداخله کند که تعدیلی در دولت ایجاد شود یا در طالبان، و می‌گوید: ولی ظن قوی‌تر اینست که توافقی که آمریکا با طالبان کرده همه‌اش آنچه تاکنون اعلام کردند نیست.

توافق‌های پشت پرده!

این کارشناس مسائل شبه قاره هند حدس می‌زند که احتمالا آمریکایی‌ها و طالبان در مورد شکل‌گیری یک دولت موقت و گذار که هم طالبان بخشی از آن باشند و هم جناح غنی و لیبرال دموکرات‌ها و هم جناح عبدالله و جهادی‌ها و نیروهای شمالی توافق کرده‌اند و این دولت موقت باید در مدتی محدود زمینه را برای انتخابات فراهم و درباره شکل و ساختار دولت بعدی تصمیم‌گیری کند.

ملازهی با بیان اینکه اگر چنین توافقی باشد، این حرکت طالبان منطقی و قابل تفسیر است، تاکید می‌کند :اگر این تصور درست باشد، بیانیه طالبان همان مقطعی است که طالبان بر اساس آن توافق باید وارد عمل می‌شدند و زمینه بازی آمریکا با دولت غنی را آماده کنند.

وی با اشاره به مقاومت و سرسختی که دولت غنی و گروه‌ها و قومیت‌ها و اقشاری که در دو دهه گذشته امتیازها و آزادی‌هایی در افغانستان بدست آورده‌اند مثل زنان، گروه‌های غیر پشتون از جمله هزاره‌ها، ازبک‌ها و تاجیک ها بدست آورده‌اند برای مذاکره با طالبان نشان می‌دهند، می‌گوید: آنها نگران انحصارطلبی قدرت پشتون و انحصار طلبی مذهبی و غلبه مکتب سلفی دیوبندی و بازگشت دوباره محودیت‌ها هستند.

رابطه مارشالی دوستم با احتمال جنگ داخلی

ملازهی با تاکید بر اینکه اگر چنین فضایی در افغانستان شکل بگیرد یک خطر جدی هست که شمالی‌ها آنقدر نگران آینده بشوند که حتی یک نظام فدرال هم پاسخگوی نیاز آنها و اطمینان خاطری برایشان نباشد و دست به سلاح ببرند، خاطرنشان می‌کند: این ممکن است به شعله‌ورشدن دوباره جنگ داخلی بینجامد و این بار جغرافیای جنگ را از جنوب و جنوب شرق به شمال و شمال غرب منتقل کند و خطر تجزیه افغانستان را بوجود آورد.

وی در پاسخ به این پرسش که امکان شکل گیری مذاکره در کوتاه مدت پس از بیانیه طالبان وجود دارد یا فعلا باید این موضوع را منتفی دانست به خبرنگار قدس آنلاین می‌گوید: مذاکرات خیلی دست دولت افغانستان نیست و در تمام مذاکراتی که بین طالبان و آمریکا صورت گرفت، دولت غنی را دور زدند.  فقط امتیازی که دولت دارد اینست که رسانه ها نگرانی عمومی را  از اینکه طالبان برگردند و محدودیت‌ها و خفقان دوباره شکل بگیرد عمومی کرده‌اند به علاوه اینکه دولت غنی یکسری نیروهای نظامی و امنیتی را در دست دارد.

وی می‌افزاید: به علاوه گروه‌های قومی که می‌توانند سازماندهی شوند و سلاح بدست گیرند می‌توانند پشتوانه دولت باشند.

ملازهی با بیان اینکه تکنوکراتها و جهادی‌ها در مقابل طالبان آسیب پذیرند و اگر طالبان حتی در یک انتخابات قدرت را در دست بگیرند نگاه بازی در آنها وجود ندارد، مگر اینکه ساختار قدرت تضمین کند که نوعی فدرالی شکل بگیرد و مناطق هزاره‌ها تاجیک وها و ازبک ها قدری مستقل شوند، خاطرنشان می‌کند: اینکه چندی پیش ژنرال دوستم را به عنوان دومین مارشال تاریخ افغانستان انتخاب کردند و پشتون‌ها در این مراسم شرکت نکردند اقدامی است که اگر پشتونها و طالبان خواستند قدرت را قبضه کنند، مارشال دوستم بتواند نیروهای شمال را متمرکز و برای مقابله سازماندهی کند.

وی درباره موضع دیگر گروه‌ها که مخاطب بیانیه طالبان برای مذاکره و آلترناتیو دولت غنی قرار گرفته‌اند به این وضعیت اظهار داشت: طالبان اینجا زرنگی کرده‌انو و هدفشان از طرح موضوع مذاکره با گروه‌های افغانی منهای دولت مرکزی اینست که اولا وانمود کنند آنها اهل مذاکره هستند و دوم اینکه دولت را در حاشیه قرار دهند.

بدین معنا که دولت در کنار احزاب و گروه‌های قومی نه احزاب و گروه‌ه و تشکل‌ها در کنار دولت غنی. این وضعیت دولت کابل را در موضع ضعیف و انفعالی قرار می‌دهد.

انتهای پیام/