قیمت شیر و محصولات لبنی طی دو سه ماه اخیر در حالی به طور مستمر رو به افزایش بوده است که بسیاری از کارشناسان و دست‌اندرکاران، علت آن را افزایش هزینه‌های تولید ناشی از سیاست‌های اشتباه و دخالت‌های متعدد دولت در بازار می‌دانند.
بر اساس آمارهای رسمی، به خاطر گرانی محصولات لبنی، سرانه مصرف شیر در کشور ما پیش از این سالانه ۱۱۰ کیلوگرم به ازای هر نفر بوده و اکنون به ۵۰ تا ۶۰ کیلوگرم رسیده است. به عبارت دیگر پس از گوشت، مرغ و تخم‌مرغ، شیر و لبنیات هم از سفره بسیاری از خانواده‌ها در حال حذف شدن است.
قیمت شیر در بازار مشهد و خراسان از سال گذشته تاکنون چهار یا پنج بار افزایش داشته و قیمت هر کیلو شیر کم‌چرب به ۴هزار تومان رسیده است؛ سایر محصولات لبنی مثل کره، پنیر و ماست هم بارها این افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند و این در حالی است که تمامی متولیان و دست‌اندرکاران حوزه لبنیات و نیز دستگاه‌های مرتبط با قیمت‌گذاری، کنترل و نظارت بر بازار، دست‌کم در ظاهر مخالف این گرانی و افزایش قیمت لبنیات بوده و هر یک دیگری را مقصر به وجود آمدن وضعیت کنونی می‌دانند.
در این بین اما اظهارات اخیر دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع لبنی خراسان رضوی، جالب توجه است که گفته: تولید به اندازه نیاز کشور است اما مردم به دلیل وضعیت بد اقتصادی نمی‌توانند لبنیات مصرف کنند؛ به همین علت مجبور به صادرات این محصولات هستیم.
وی البته سیاست‌های دولت را دلیل اصلی کاهش سرانه مصرف لبنیات می‌داند و تأکید می‌کند که این قضیه باید به‌صورت ریشه‌ای حل شود؛ دولت نمی‌تواند ارز ۴هزار و ۲۰۰ تومانی برای علوفه گاوداران تهیه کند پس قیمت علوفه افزایش یافته و ریشه مشکل همین‌جاست. اگر یارانه زیاد! خرید علوفه حذف شده، عرضه و تقاضا، سازوکار قیمت را تعیین کند و صادرات و واردات هم آزاد شود و دولت یارانه خرید علوفه را به دهک‌های ضعیف جامعه اختصاص دهد، دیگر به کسی ظلم نخواهد شد.
قضاوت در مورد اظهارات وی را به مخاطبان و اهل فن واگذار می‌کنیم اما برای آنکه تصویر روشن‌تری از اوضاع نابسامان و آشفته‌بازار محصولات لبنی ارائه دهیم باید به گفته‌های دیگر دست‌اندرکاران نیز توجه کنیم؛ در حالی که آن‌ها عموماً افزایش چند برابری قیمت نهاده‌های دامی را دلیل گرانی لبنیات عنوان می‌کنند و آن را ناشی از بالا رفتن نرخ ارز می‌دانند؛ مسئولان دیگر می‌گویند با آنکه در حال حاضر کارخانه‌ها با زیر ۳۰ درصد ظرفیت فعالیت دارند، بیش از ۹۹ درصد خوراک دام صنعتی در داخل کشور تولید می‌شود. خراسان رضوی هم با تولید سالانه بیش از یک میلیون تن، رتبه نخست تولید و فرآوری خوراک دام و طیور کشور را دارد.
گاوداران می‌گویند کارخانه‌های تولید لبنیات، شیر را از آنان ارزان می‌خرند؛ کارخانه‌داران این ادعا را تکذیب می‌کنند؛ حجم زیادی از نهاده‌های دامی در بندرها معطل ترخیص مانده است؛ واردکننده‌ها با دولت به مشکل تأمین ارز برخورده‌اند؛ سهمیه مواد اولیه خراسان رضوی برای تولید کنسانتره نهاده دامی به نصف کاهش یافته و برخلاف وعده مسئولان استانی که قرار بود بار واردکننده‌های بومی در استان تخلیه شود اما همچنان محموله‌های خراسان رضوی به دیگر استان‌ها می‌رود.
حاصل این آشفتگی در مدیریت، کنترل و نظارت بر صنعت لبنیات و دامداری، تداوم شیب گرانی و گران‌فروشی شیر و محصولات لبنی موجب پایین آمدن خرید این محصولات از سوی بسیاری از خانواده‌ها شده است. در حالی که چند روز پیش رئیس‌جمهور خبر از گشایش اقتصادی و وعده رونق اقتصادی داده بود، اما وضعیت سخت و بغرنج معیشتی خانوارها در کنار مشکلات رو به فزونی صنایع، دامداری و کشاورزی مانع دل‌خوش داشتن به این وعده‌ها و امید به اینکه دولتمردان دست‌کم به‌اندازه وظیفه و تکلیفی که قانون برایشان مقرر کرده است، برای بهبود اوضاع اقتصادی و گشایشی دوباره در معیشت مردم تلاش کنند، شده است.
نظر شما