اهمیت گفت‌وگو با دکتر ادگاردو (سهیل) اسعد از این نظر مغتنم است که او با وجود اینکه در خانواده‌ای شیعی‌الاصل لبنانی در آرژانتین زاده شده، اما به اذعان خودش به‌واسطه عدم دسترسی به مرکزی اسلامی در این کشور و کار کردن در محیطی کاملاً مسیحی، والدینش به مسائل دینی چندان اهمیت نمی‌داده‌اند و به تعبیر خودش «فقط اسم ما مسلمان و سبک زندگی‌مان غیراسلامی بود». او مواجهه مجدد و بازگشتش به میراث تشیع را مدیون پرتوهایی می‌داند که با انقلاب اسلامی تا آرژانتین نیز نفوذ کرد و با تأسیس مسجد در آرژانتین سبب آشنایی دوباره او با مذهب تشیع شد. این آشنایی سبب بازگشت او به سرزمین آبا و اجدادی‌اش یعنی لبنان و در ادامه با تعمق بیشتر در مذهب تشیع، در سال ۷۶ راهی حوزه علمیه قم می‌شود و همزمان فعالیت تبلیغی‌اش را نیز در جهت نشر معارف اسلام در کشورهای غربی به خصوص قاره آمریکا آغاز می‌کند. نتایج فعالیت‌های تبلیغی وی امروزه از او چهره‌ای پرنفوذ در این منطقه ساخته و فقط در منطقه آمریکای لاتین منجر به تأسیس هفت مرکز اسلامی و فرهنگی شده است. به مناسبت این ایام با سهیل اسعد درباره استفاده از میراث زیارت حضرت رضا(ع) و نسبت آن با عرصه تبلیغ بین‌المللی و تمدن اسلامی گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
یکی از تصاویر تاریخی که از حضرت رضا(ع) در باور ما وجود دارد، همین بحث مناظرات ایشان است. از این نظر ما حائز چه میراثی از حضرت رضا(ع) هستیم که در بحث تبلیغی می‌توانیم از آن استفاده کنیم؟
پرداختن به مناظرات امام رضا(ع)، یکی از ظرفیت‌ها و راهکارهای مهمی است که باید برای معرفی شخصیت حضرت رضا(ع) از آن بهره برد. از بحث مناظرات در چند سطح می‌توان استفاده کرد؛ از جمله روحیه و آمادگی خود حضرت در خصوص مطرح کردن مسائل علمی در ملأعام و در میان مردم -چه علما، چه نخبگان و چه عموم مردم- اما نکته مهم این است که مناظرات امام رضا(ع) صرفاً یک مناظره نیست، بلکه یک الگوی تمدنی است که سطوح و روش خاص خود را دارد. این مناظرات منهجی است که از زمان پیغمبر اکرم(ص) آغاز شد و به مرور به تمام ائمه اطهار(ع) رسید که آن‌ها نیز به آن نه به عنوان یک مناظره معمولی بلکه به عنوان یک سبک تمدن‌ساز نگاه می‌کردند. امام رضا(ع) در فضای خودشان خیلی خوب باب مناظرات را باز کردند و میراث بسیار زیبایی از مناظرات ایشان به دست ما رسیده است. این مناظرات در چند سطح می‌تواند اهمیت پیدا کند. نخست اینکه مناظره یک بحث علمی و مناقشه عالمانه است که می‌تواند یک الگو برای مبلغان و فعالان فرهنگی باشد. دوم اینکه عمق فکری حضرت رضا(ع) را نشان می‌دهد؛ چرا که ایشان در مقابل علما، دانشمندان، متفکران و فلاسفه مختلف می‌ایستادند، با برهان‌ها و ادله خاص و مدعای خودشان به همه این‌ها پاسخ می‌دادند، خیلی‌ها را قانع و تحولی در قلب، ذهن و عقل طرف مقابل ایجاد می‌کردند. این عمق فکری امام رضا(ع) می‌تواند الگوی خوبی باشد برای اینکه فعالان فرهنگی با چنین سبکی جلو بروند. مسئله سوم، مربوط به تفکر امام رضا(ع) است؛ چرا که به عنوان یک تفکر هیچ تفکر و دکترینی نمی‌توانست بر آن غلبه پیدا کند. یعنی تمسک به قرآن و سنت پیامبر و اهل بیت(ع) و مستدل کردن محتوای مناظراتشان با استفاده از این دو نور عظیم و در کنار آن‌ها استدلال عقلی و استفاده از فضای منطق و عقلانیت اسلامی مواردی بودند که می‌توان روی آن‌ها کار کرد تا به یک سبک متکامل در روش مناظره رسید.
به‌تازگی اربعین را پشت سر گذاشته‌ایم؛ آیا تا به حال با پرسشی در خصوص چیستی زیارت اربعین به‌واسطه انعکاس تصویر باشکوه آن در رسانه‌ها در میان علاقه‌مندان به اسلام مواجه شده‌اید؟
اتفاقاً دیشب که یک برنامه لایو با استادان دانشگاه و نخبگان شیلی داشتم و از من در مورد بحث حج پرسیدند. قضیه از این قرار بود که عده‌ای در اینترنت درباره حج تحقیق می‌کردند و زمانی که کلمه زیارت حج به زبان اسپانیولی را جست‌وجو کرده بودند، برخی از نتایج با تعبیر حج اربعین به زبان اسپانیولی به نمایش درآمده بود. موضوع جذاب برای یکی از استادان این بود که تعداد حجاج امام حسین(ع) در ایام اربعین بیشتر از تعداد حجاج بیت‌الله‌الحرام در ایام حج است. برایش جالب است که اربعین به عنوان بزرگ‌ترین حرکت مردمی معرفی شده است. مثلاً مستند امام حسین(ع) و اربعین که من ساخته بودم و جاهای مختلف پخش شده بود سبب ایجاد سؤال برای برخی از دوستان مسیحی من و موجب شده بود در اربعین حضور یابند. در ادامه هم کارهای خوبی در سطح بین‌المللی چون نوشتن مقاله در روزنامه و یا برگزاری نمایشگاه عکس از اربعین به وجود آمد و به همین خاطر در ذهن مردم پرسش‌های زیادی ایجاد شد.
در تشریح و معرفی شخصیت حضرت رضا(ع) و به طور کلی اهل بیت(ع) به غیرمسلمانان روی چه نقاط و وجوه شخصیتی از ائمه معصومین(ع) تأکید می‌کنید که برای آن‌ها جالب توجه است؟
معمولاً در معرفی شخصیت اهل بیت(ع) روی چند بعدی بودن شخصیت آن‌ها تمرکز می‌کنم. یعنی این خاندان مطهر را به عنوان شخصیت‌های جامع معرفی می‌کنم. یکی آن بعد سیره عملی اهل بیت(ع) است که چه افکار و چه اخلاقی در سیره عملی ایشان متجلی می‌شود که ما می‌توانیم از این نمونه‌ها استفاده کنیم. البته آن بابی که در تبلیغ بیشتر جواب داده و آن‌ها را به عنوان انسان‌های متعالی و متمایز معرفی می‌کند، باب عدالت اجتماعی آن‌هاست. یعنی بابی که حتی در بین غیرمسلمانان و غیرمتدینان حتی ملحدان نیز مؤثر است و آن‌ها در برابر عدالت اهل بیت و سیره عملی آن‌ها مقهور می‌شوند. به همین دلیل ما از بعد عدالتی سیره اهل بیت(ع) زیاد استفاده کرده و در جاهای مختلف با وجهه‌های مختلف، معصومین(ع) را معرفی کرده‌ایم. گاهی از علم، گاهی از رفتار شخصی، گاهی از معنویت و رفتاری که با خدا داشتند می‌گوییم و بیشتر از همان رفتارها و موضع‌گیری‌های اخلاقی که در دوران خودشان دیگران را متحول می‌کرد، حرف می‌زنیم؛ همچون کسانی که صرفاً با دیدن امام و یک موضع‌گیری اخلاقی، مسلمان شده‌اند. ما هم معمولاً از این موضع‌گیری‌ها استفاده و این‌گونه، اهل بیت(ع) را به مردم غیرمسلمان معرفی می‌کنیم.
منبع: روزنامه قدس
نظر شما