قدس آنلاین: با شهادت امام حسن عسکری(ع) در سال ۲۶۰ ه. ق، دوران امامت آخرین حجت خدا آغاز شد و اراده الهی بر این تعلق گرفت تا زمانی که بشریت آمادگی و شایستگی محضر ذخیره الهی را نداشته باشد، وجود مقدس امام مهدی(عج) از دیدگان پنهان بماند؛ اگر چه که «بِیُمنِهِ رُزِقَ الوَری وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الأرضُ والسَّماء». از جمله راه‌های ارتباط و تجدید عهد شیعیان با امام غایب خود، ادعیه‌ای است که از راه‌های صحیح به ما رسیده است مانند دعای عهد که امام صادق(ع) درباره آن فرمود: هر که ۴۰ صباح آن را بخواند از یاوران قائم(عج) باشد و اگر پیش از ظهور آن حضرت بمیرد او را از گور بیرون آورند و در خدمت آن حضرت باشد و حق تعالی به هر کلمه از حسنه او را کرامت فرماید و هزار گناه از او نابود می‌کند. دعایی با مضامین بلند و حقایقی والا که خواننده دعا باید خود را به آن حقایق و معارف ملتزم کرده و در زندگی خود جاری کند.
در گفت‌وگو با آیت‌الله محمدباقر تحریری، تولیت مدرسه علمیه مروی تهران و استاد اخلاق و خارج فقه و اصول حوزه به بررسی بیشتر این دعا پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
دعای عهد اقرار بر ربوبیت خداوند است
آیت‌الله تحریری ابتدا در بیان واقعیت دعا می‌فرماید: آثاری که بر دعاها و اذکار مترتب می‌شود باید پشتوانه محکمی داشته باشد. دعا تنها خواندن جملاتی به درگاه الهی نیست بلکه حقایقی را در عالم حکایت می‌کند که انسان مؤمن به آن‌ها باور دارد و خدای متعال را به آن‌ها می‌خواند. انسان مؤمن خدا را همه‌کاره می‌داند و با خواندن دعا اعتقادات خود را اظهار می‌کند و زندگی خود را بر اساس آن اعتقادات شکل می‌دهد.
او ادامه می‌دهد: انسان شیعه و مؤمن ارتباط توحیدی خود را با پیوند به اهل بیت(ع) نشان می‌دهد. بر پایه روایت‌ها، مضامین دقیق قرآن و بیانات اهل بیت(ع)؛ تنها انسان شیعه به اهل بیت(ع) ایمان صحیح دارد و آن را در زندگی با اعتقاد به ولایت و الگو قرار دادن اهل بیت(ع) در شئون زندگی نشان می‌دهد.
این استاد دروس خارج حوزه علمیه با اشاره به دعای عهد اظهار می‌کند: بر همین اساس، در دعای عهد خدای متعال را به ربوبیت مطلقه در تمام شئون زندگی و هستی خوانده و به او معتقد هستیم. حاکمیت خدای متعال به واسطه وسائط در عوالم وجودی به خصوص این عالم ظهور پیدا می‌کند. ملائکه مقداری از این وسائط در فیوضات الهی در تمام زمان‌ها و مکان‌ها هستند. کمالات الهی در عالم تکوین از حیات، مرگ، رزق و... به واسطه ملائکه ظهور پیدا می‌کند. در عین اینکه خدای متعال همواره در همه کارها استقلال دارد و از موجودات کنار نیست اما این واقعیات را به واسطه وسائط ظهور می‌دهد.
دین اسلام با ظهور امام زمان(عج) جهانی می‌شود
تولیت حوزه علمیه مروی تهران بیان می‌کند: خدای متعال موجودات را از طریق وسائط اداره می‌کند اما انسان را برای کمال اختیاری و قرب به خود آفریده و برای رسیدن به این قرب انبیا(ع) و رسولان را آورده است. اعتقاد صحیح به وحدانیت خدای متعال در تمام شئون هستی اصلی اعتقادی است که با اعتقاد به رسالت انبیا(ع) و نزول کتاب‌های آسمانی و نیز اعتقاد به خاتمیت رسالت پیامبر اکرم(ص) و دین ایشان همراه شده است.
او یادآور می‌شود: در راستای این حقیقت خدای متعال در این امت برای پیامبر اکرم(ص) اوصیای دوازده‌گانه‌ای معین فرموده است که از امیرالمؤمنین(ع) آغاز و تا امام زمان(عج) ادامه دارد. خداوند ائمه(ع) را بر اساس روایت‌های متعدد و اشاراتی از آیات قرآن معرفی و خصوصیات آن‌ها را نیز بیان کرده است. غرض اصلی از فرستادن تمام انبیا و کتاب‌های آسمانی طبق آیه ۱۳ سوره شوری، پیاده کردن دین در مراحل گوناگون زندگی است. انبیا(ع) تلاش بسیاری کردند تا دین الهی پیاده شود اما با مشکلات بی‌شماری مواجه شدند.
این استاد اخلاق توضیح می‌دهد: در ادامه رسالت انبیا(ع)، دین باید از طریق اولیای الهی تحقق پیدا کند و خدا آن را برای ما برنامه‌ریزی کرده است. دین بر پیغمبر(ص) نازل شده و اهل بیت(ع) عالمان حقیقی به دین و مدیران واقعی و قدرتمندان از جانب خدای متعال برای پیاده کردن دین معرفی شدند و همه تلاش خود را کردند، اما برای اینکه دین جهانی را تحقق ببخشند موفق نشدند. فقط یک حقیقت که امام زمان(عج) است، باقی مانده و خدای متعال آن حقیقت را نگه داشته تا حجت خود را به واسطه ایشان بر مردم تکمیل و ثابت کند. این قضای الهی است که خداوند خواسته است به هر صورت ممکن پیش از قیام قیامت دین الهی در سرتاسر عالم تحقق پیدا کند.
در رکاب امام زمان(عج) بودن؛ از حرف تا عمل
استاد تحریری تصریح می‌کند: تمام انبیا به خصوص نبی اکرم(ص) نوید آمدن آخرین رهبر معصوم(ع) را داده‌اند و همواره شرایط ظهور حضرت را بیان کرده و برای اینکه دین و حاکمیت آن در تمام شئون تحقق پیدا کند، ترغیب کرده‌اند تا منتظر ظهور حضرت(عج) باشیم.
او به فرازی دیگر از دعای عهد اشاره کرده و عنوان می‌کند: انسان‌های مؤمن و افرادی که به ولایت اهل بیت(ع) معتقد هستند همواره انتظار ظهور منجی را می‌کشند و زندگی خود را با حکومت آن حضرت منطبق می‌کنند؛ تلاش می‌کنند تا هر وقت ظهور تحقق پیدا کرد، در رکاب آن حضرت باشند. در رکاب امام(عج) بودن و تا آخر همراه او باقی ماندن شرایط بسیاری نیاز دارد. منتظران واقعی امام زمان(عج) همواره آمادگی دارند زندگی اقتصادی، خانوادگی، ارتباطات گوناگون و تمام بخش‌های زندگی خود را در عمل با دستور و سیره امام(عج) منطبق کنند و از خودشان در برابر امام(عج) هیچ اختیاری نداشته باشند؛ زیرا سعادت حقیقی همواره در خدمت امام(ع) بودن است.
این استاد حوزه علمیه ادامه می‌دهد: در دعای عهد از خداوند می‌خواهیم که مرا از انصار، طرفداران و سرعت‌گیرندگان به برآوردن حوائج حضرت قرار بده ولو اینکه به شهادت برسم؛ اگر در مدت حیات موفق به درک ظهور حضرت نشدم آن قدر آمادگی دارم که اگر موت بر من رسید، پس از ظهور حضرت از قبر بیرون بیایم. همچون اصحاب امام حسین(ع) و در زمان ما چون شهید قاسم سلیمانی که در تمام دوران زندگی خود پا در رکاب رهبر انقلاب بود و گوش به فرمان ایشان؛ او مطیع محض بود و نسبت به مقام امامت بصیرت والایی داشت.
جشن امامت، قرار گرفتن در مسیر امام زمان(عج) است
این مدرس تفسیر قرآن کریم می‌گوید: رؤیت امام(عج) خیلی خوب است، اما باید با آمادگی باشد. در زمان امام زمان(عج) عده‌ای امام را می‌بینند اما ولایت او را نمی‌پذیرند، حتی در برابر او قیام می‌کنند. دیدن ظاهری حضرت(عج) مهم نیست، مهم‌تر از آن آمادگی روحی، اعتقادی و عملی در رکاب ایشان و اطاعت محض از ایشان است. یکی از درس‌های مهم دعای عهد این است که همواره برای یاری کردن حضرت(عج) آماده و در ولایت ثبات قدم داشته و همیشه زندگانی امام زمان پسند داشته باشیم.
او تصریح می‌کند: انقلاب اسلامی ما نمود و نسیمی از انقلاب امام زمان(عج) است. در این نسیم انسان‌ها امتحان شده و افراد زیادی غربال شدند؛ افرادی که با حضرت امام(ره) بودند اما تا آخر با ایشان نماندند و در مقابل افراد بسیاری مانند شیخ زکزاکی و... در شرق و غرب عالم بودند که بدون رؤیت امام(ره) در این مسیر قرار گرفتند. تحولات سیاسی جامعه نشان می‌دهد که ما چقدر خالص و تابع رهبری هستیم؛ زیرا رهبری ایشان نمودی از رهبری امام معصوم(ع) است. ما چقدر حاضر هستیم زندگی، افکار، روابط خود و... را تابع نظرات رهبر انقلاب کنیم؟
آیت‌الله تحریری در پایان با اشاره به روز نهم ربیع‌الاول خاطرنشان می‌کند: در این روز رسیدن به ولایت و امامت امام زمان(عج) را جشن می‌گیریم اما در نظر داشته باشیم که جشن امامت نباید دکور باشد بلکه باید واقعیت باشد؛ خود را در راستای پذیرش به تمام معنای امامت و رهبری امام زمان(عج) آماده کرده و در این مسیر قرار بگیریم. برای هم دعا کرده و تلاش کنیم منتظر واقعی حضرت(عج) باشیم. به یکدیگر در راستای تحقق حکومت عدل جهانی حضرت سفارش و کمک کرده که تواصی به حق است و در این راستا از هیچ تهدیدی از جانب دشمنان داخلی و خارجی نهراسیم. به هیچ تطمیعی از جانب دنیاطلبان و مخالفان دین الهی اعتنا نکرده و در جهت پیاده کردن دستورات نورانی دین تواصی به صبر کنیم تا نصرت الهی شامل حالمان شود که «إِن تَنصُرُوا اللهَ یَنصُرکُم وَ یُثَبِّت أَقدامَکُم».
نظر شما