قدس آنلاین-گروه استان ها:جریان مداوم زاینده‌رود نه‌تنها برای تمامی موجودات و پوشش گیاهی این منطقه اهمیت دارد بلکه برای زنده نگه‌داشتن تالاب بین‌المللی گاوخونی از اهمیت بالایی برخوردار است اما متأسفانه قطع و وصل این جریان حالا این تالاب را به نفس انداخته است.
بنا بر گفته بسیاری از کارشناسان این تالاب در صورت خشک شدن خود منشاء بسیاری از ریز گردها و منبعی برای انتشار انواع مواد شیمیایی است به این دلیل که طی سال‌های متمادی تلمبار شدن مقدار زیادی فلزات سنگین و ذرات بسیار ریز شیمیایی خطر بسیار زیادی را برای منطقه و حتی تا شعاع یک هزار کیلومتری آن‌طرف‌تر به همراه خواهد داشت.
خشک‌کردن زاینده‌رود به دست انسان‌ها نه‌تنها موجودات داخل خود رودخانه را تلف می‌کند بلکه به فرار کردن پرندگان مهاجر، خشک شدن پوشش گیاهی و ضربه زدن به سفره‌های آب زیرزمینی نیز می‌انجامد که این خود خطرات بسیار بیشتری به دنبال دارد.
کاهش آب ورودی، تغییر اقلیم و خشک‌سالی و تأمین نشدن حقابه‌های طبیعی ازجمله چالش‌هایی است که حیات این تالاب را به خطر انداخته است.
چاه بزرگ در آستانه خشکیدگی
مردم محلی ورزنه، نزدیک‌ترین شهر به گاوخونی بر این باورند در فرهنگ‌های گذشته، گاو به مفهوم «بزرگ» و خان به معنای«چاه» بوده است، به همین دلیل گاوگونی را«چاه بزرگ» قلمداد کرده‌اند، همچنین برخی نیز می‌گویند تعداد زیادی گورخر در محل این تالاب درگذشته وجود داشته است و همین را علت نام‌گذاری آن به این اسم می‌دانند.
تالاب بین‌المللی گاوخونی به‌رغم این پیشینه سرشار از حیات و سرزندگی، در یک دهه گذشته تنها برای مدت کوتاهی در سال ۹۵ و سپس در سال ۹۸ آب اندکی را به خود دید.
اکنون کاهش آب ورودی، تغییر اقلیم، خشک‌سالی و تأمین نشدن حقابه‌های طبیعی ازجمله چالش‌هایی است که حیات این تالاب را به خطر انداخته است.
بحران در تالاب
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان از خشکیدگی ۹۶ درصدی این تالاب خبر می‌دهد و می‌گوید: کم‌آبی‌های چند سال گذشته و قطع جریان زاینده‌رود از سال ۶۶ در پی کمبود آب، بارش و خشک‌سالی، احداث سد رودخانه ایزد خواست در سال ۷۷ و رها نکردن حقابه تالاب از این سد، تخریب گیاهی و چرای بی‌رویه شتر و بز و تردد ماشین‌آلات و موتور در این منطقه مشکلات زیست‌محیطی بسیاری برای تالاب به وجود آورده است
منصور شیشه‌فروش بیان می‌کند: این تالاب درگذشته از سه منبع آبی شامل رودخانه زاینده‌رود، رودخانه زرچشمه از کوه‌های جنوبی شهرضا و رودخانه ایزدخواست از استان فارس تأمین می‌شده است.
گاوخونی سال ۷۵ تحت پوشش کنوانسیون رامسر قرار گرفت و به‌عنوان پیکره بزرگ منحصربه‌فرد، نقش مهمی در تغذیه آب‌های زیرزمینی و کنترل سیلاب داشت.
شیشه‌فروش با اشاره به بازدید اخیر از این تالاب و جمع‌بندی اقدام‌های لازم برای احیای آن گفت: از سازمان حفاظت محیط‌زیست درخواست می‌شود تا مانند دریاچه ارومیه برنامه جامع احیای تالاب بین‌المللی گاوخونی را در دستور کار خود قرار و اعتباراتی برای این منظور اختصاص دهد.
وی تأکید می‌کند: از سازمان جنگل‌ها و مراتع نیز درخواست داریم اعتباراتی برای اجرای طرح‌های کنترل بیابان و نهال‌کاری در آن منطقه تأمین کند. از وزارت نیرو هم می‌خواهیم در کارگروه احیای زاینده‌رود، موضوع احیای تالاب گاوخونی را پیگیری کند.
با خشک شدن ۹۶ درصدی تالاب گاوخونی گردوغبار می‌تواند تا شعاع ۵۰۰ کیلومتر برسد و چند استان دیگر را هم بگیرد
نظر شما