قدس آنلاین: انسولین برای بیماران دیابتی از نان شب واجب‌تر است، گرچه به دلیل تحریم و مشکلات اقتصادی تأمین انسولین‌های قلمی خارجی مشکل شده است؛ اما نباید فراموش کرد زندگی گروهی از بیماران دیابتی به خصوص مبتلایان به نوع یک این بیماری به تأمین روزانه انسولین بستگی دارد؛ آنان برای همه عمر باید سختی تزریق انسولین را تحمل کنند. در سال‌های اخیر ورود انسولین قلمی به بازار تا حدی این سختی را کمتر کرده بود، اما مشکلات اقتصادی پس از تحریم‌ها، افزایش قیمت ارز و مشکلات تأمین آن گاهی تهیه این نوع انسولین‌ها را با سختی‌هایی مواجه می‌کند که باید تمهیداتی برای آن اندیشیده شود، چرا که به گفته بیماران، انسولین تزریقی انسانی به میزان کافی در داروخانه‌ها وجود ندارد و داروخانه‌ها این دارو را برای بیماران جیره‌بندی کرده‌اند.
این در حالی است که محمدرضا شانه ساز، رئیس سازمان غذا و دارو پیش از این اعلام کرده بود: «یک نوع انسولین قلمی با همکاری یک شرکت خارجی در داخل تولید شده و یک شرکت داخلی دیگر نیز در شرف تولید این محصول راهبردی است و مطمئن هستیم شرکت‌های بزرگ خارجی برای حفظ سهم بازار خود به تولید و توزیع انسولین قلمی در ایران ادامه می‌دهند و بازار خود را در کشور به صورت تولید تحت لیسانس یا انتقال دانش فنی حفظ می‌کنند، چون ایران بازار بزرگی است و تولیدکنندگان خارجی نمی‌خواهند حتی با وجود فشار آمریکا بازار ایران را از دست بدهند».
درحالی که شرکت ایرانی مورد نظر موفق به تولید یک نوع انسولین قلمی از نوع انسولین کلارژن شده، اما انسولین‌های قلمی انواع بیشتری دارند و عمده بازار انسولین‌های قلمی همچنان در اختیار واردکنندگان است.
دغدغه بیماران برای تهیه انسولین
سید هادی ابوی، رئیس کانون سراسری انجمن‌های صنفی داروخانه‌های کشور در گفت‌وگو با ما ضمن تأیید کمبود انسولین در داروخانه‌های کشور می‌گوید:با اینکه با برنامه‌ریزی‌های سازمان غذا و دارو در زمینه توزیع این دارو در سطح داروخانه، کمبود انسولین در مقایسه با چند هفته گذشته کاهش یافته، اما این مشکل همچنان ادامه دارد.
ابوی با اشاره به اینکه کمبود دارو موجب ایجاد استرس برای بیماران می‌شود و حال آن‌ها را وخیم‌تر می‌کند، می‌افزاید: طبق گفته مسئولان سازمان غذا و دارو انسولین ساخت داخل در بیشتر داروخانه‌ها موجود است، درحالی که انسولین انواع مختلفی دارد و تنها یک نوع آن در داخل کشور تولید می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: سازمان غذا و دارو به خاطر کمبود مقطعی این دارو، انسولین را در داروخانه‌های منتخب توزیع می‌کند و به آن‌ها اعلام کرده عرضه انسولین تجویز شده در نسخه بیماران را به‌صورت موقت کاهش دهند تا این کمبود رفع شود؛ البته این مسئله موجب نارضایتی بیماران شده است و در واقع راهکاری منطقی به نظر نمی‌رسد. ضرورت دارد دولت با رفع مشکلات موجود در سیستم اقتصاد ارز و سازمان گمرک، خط واردات دارو را از سایر واردات جدا کند و تمهیداتی برای تأمین آن بیندیشد تا این سامانه از دست مافیای دارو خارج شود و شاهد نارضایتی بیماران و دغدغه آن‌ها برای تأمین دارو نباشیم.
تنها یک درصد از انسولین‌های قلمی در کشور تولید می‌شود
حمید خیری، عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان ایران در گفت‌وگو با ما ضمن تأیید کمبود انسولین در داروخانه‌های کشور می‌گوید: ما در کشور تعداد زیادی بیمار مبتلا به دیابت داریم که ادامه حیات آن‌ها وابسته به تزریق انسولین است و این دارو جزو داروهای اساسی جامعه ما محسوب می‌شود. با اینکه تولید داخل دارد به دلیل تفاوت در انواع آن، تأمین بخش عمده این دارو وابسته به واردات است، به طوری که در سال 1398 بر اساس آمارنامه دارویی، 150 میلیون دلار مجموع ارزش بازار انسولین کشور بوده که 99 درصد آن به صورت قلمی در بازار عرضه شده است؛ این ارقام نشان می‌دهد تنها یک درصد از انسولین‌های قلمی در کشور تولید می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: برای تولید هر دارو فرایند و راهبردی وجود دارد که براساس آن مقدار سرمایه و تولید دارو در زمان مشخص شده، تعیین می‌شود، بنابراین با توجه به اینکه انسولین جزو داروهای راهبردی نظام سلامت کشور است باید مشکلات تولید آن در داخل کشور را از تولید کنندگان جویا شد.
دکتر خیری می‌افزاید: از ابتدای سال 99 بر اساس آمار اعلام شده توسط معاونت فنی گمرک، 193 فقره اظهارنامه ورود انسولین به ارزش 113 میلیون دلار به گمرک ارائه شده است. این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته تنها 147 فقره اظهارنامه واردات انسولین به ارزش 100 میلیون دلار ارائه شده بود که بر این اساس ارزش دلاری ترخیص انسولین در سال جاری با 13 درصد افزایش روبه‌رو بوده و به تبع آن تعداد بیشتری انسولین به کشور وارد شده است، با این حال داروخانه‌ها با کمبود انسولین مواجه‌اند.
به گفته وی باید بررسی شود در کدام قسمت فرایند توزیع دارو در کشور حفره وجود دارد که باوجود افزایش واردات انسولین، داروخانه‌ها با کمبود روبه‌رو هستند.
خیری تصریح می‌کند: انسولینی که از گمرک وارد می‌شود، به شرکت‌های سفارش‌دهنده که اغلب در تهران هستند منتقل و از آنجا به شهرستان‌ها و شرکت‌های پخش توزیع می‌شود؛ باید بررسی شود در این مدت چه اتفاقی برای این انسولین‌ها افتاده که به داروخانه‌های منتخبی که از سوی سازمان غذا و دارو مشخص شده، وارد نشده است. زیرا اگر دارویی نظیر انسولین وارد داروخانه شود فرایند توزیع آن با نظارت دقیق و از طریق سامانه «تیتک» ثبت می‌شود و طبق نسخه پزشک به دست بیماران خواهد رسید، بنابراین مشکل اینجاست انسولین وارد داروخانه‌ها نشده که اکنون شاهد کمبود آن هستیم ضمن آنکه هیچ بیماری در هیچ نقطه از کشور نمی‌تواند انسولینی بیشتر از نیاز خود دریافت کنند و سهمیه هر بیمار کاملاً مشخص است.
ضرورت رصد فرایند توزیع دارو از بدو ورود به کشور
مدیر روابط عمومی انجمن داروساران ایران می‌افزاید: سازمان غذا و دارو می‌تواند با تکمیل سامانه تیتک که یکی از بهترین و به‌روزترین سامانه‌های نظارت سیستمی در کشور است به صورت نظام‌مند فرایند توزیع دارو را از بدو ورود به کشور رصد کند. باید مشخص شود واردکننده چه میزان دارو وارد کشور کرده و آن داروها را به کدام یک از شرکت‌های پخش فروخته و این زنجیره تا انتها، یعنی زمانی که دارو از طریق داروخانه‌ها به دست بیماران می‌رسد، به صورت سیستمی رصد و مورد بررسی قرار گیرد زیرا تنها در چنین شرایطی است که نهادهای نظارتی می‌توانند تخلفات و داده‌های اشتباه را شناسایی کرده و مورد پیگیری قرار دهند وگرنه سیستم‌های نظارت بازرس‌محور نمی‌تواند زنجیره عظیم دارویی کشور را پوشش دهد و به طور حتم مشکلات قاچاق و گم شدن دارو تکرار می‌شود و با خرید میلیون‌ها دلار دارو نیز مشکلات مردم و نظام سلامت حل نخواهد شد.
پیامدهای توزیع انسولین در داروخانه‌های منتخب
دکتر خیری همچنین با اشاره به اینکه انجمن داروسازان ایران با توزیع انسولین در داروخانه‌های منتخب مخالف است و باید انسولین به صورت چرخشی در همه داروخانه‌ها توزیع شود، می‌افزاید: با توجه به شیوع کرونا در کشور این نوع برنامه‌ریزی موجب ازدحام بیماران در داروخانه‌های تعیین شده و همچنین افزایش مسیر و دشواری تردد آن‌ها می‌شود که علاوه بر ایجاد استرس برای بیماران و خانواده‌هایشان، سلامت آن‌ها را به مخاطره خواهد انداخت و ضرورت دارد سازمان غذا و دارو در این برنامه‌ریزی تجدید نظر کند.
نظر شما