قدس آنلاین-گروه استان ها-بابک رحیمیان: سفر ۲ روزه محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی به سیستان و بلوچستان که با افتتاح و یا کلنگ زنی پروژه‌های متعددی همراه بود گرچه روزنه امید جدید در این استان ایجاد کرد اما واقعیت ایسنت که بسیاری از پروژه‌های مهم و زیرساختی این استان سال‌هاست که حرکتی لاک‌پشتی دارد.

سال ۱۳۶۲ و در دوران دفاع مقدس به دلیل آنکه کشور بتواند از مسیرهای مختلف نیازهای خود را تأمین کند و اگر روزی تنگه هرمز دچار مخاطره شد، از طریق آب‌های آزاد کالاهای اساسی موردنیاز مردم وارد کشور شود، دولت به فکر ایجاد یک بندر افتاد لذا در آن زمان اسکله‌هایی با ظرفیت ۲.۵ میلیون تن در چابهار برپا شد و بخشی از تجارت کشور از طریق این بندر انجام پذیرفت.

عدم ارتباط آسیای میانه به دریا، نکته‌ای است که تجارت با کشورهای آسیای میانه را تنها از راه خشکی ممکن می‌کند لذا چابهار بندری است که جنوب آسیا را به آسیای میانه متصل می‌کند.

هند و چین از طریق دو کشور افغانستان و پاکستان سعی می‌کنند با آسیای میانه ارتباط بگیرند از همین رو چینی‌ها سرمایه‌گذاری وسیعی را در «بندرگوادر» انجام داده و هندی‌ها نیز با سرمایه‌گذاری در بندر چابهار سعی در نفوذ و در اختیار گرفتن بازارهای آسیای میانه دارند.

به اعتقاد کارشناسان موقعیت ممتاز جغرافیایی چابهار سبب شده تا این بندر به‌عنوان نقطه کانونی اتصال ۳ قاره آسیا، اروپا و آفریقا شناخته شود و از بندر شهید بهشتی چابهار به‌عنوان دروازه ملل نام‌برده شود.

 فراهم شدن دسترسی آسان کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه به آب‌های آزاد، امکان برقراری ارتباط تجاری میان هند با کشورهای افغانستان، روسیه، قفقاز و CIS ازجمله مواردی است که اهمیت ساخت و بهره‌برداری از این بندر تجاری را نسبت به سایر بنادر در جنوب کشور بیشتر ساخته است.

در همین رابطه کارشناسان اقتصادی استان اذعان می‌کنند: توسعه بندر شهید بهشتی چابهار و افزایش ظرفیت تخلیه و بارگیری آن به ۱۱ میلیون تن و رونق ترانزیت کالا ضرورت تسریع در اتصال این بندر به شبکه ریلی کشور را دوچندان کرده است.

سیستان بلوچستان در حسرت راه‌آهن

بنا بر گفته کارشناسان صنعت حمل‌ونقل قریب ۶میلیون تن این ظرفیت کالا باید به‌وسیله راه‌آهن جابجا شود که در حال حاضر راه‌آهن چابهار-زاهدان به این زودی‌ها قابل بهره‌برداری نخواهد بود.

هرچند که جابجایی میلیون‌ها تن بار از طریق جاده کاری امکان‌ناپذیر و غیرممکن است اما محورهای مواصلاتی این استان به دلیل اینکه هنوز در تکمیل بزرگراه با عقب‌ماندگی روبروست توان این حجم کالا را ندارد و لذا عدم توجه به زیرساخت‌هایی هم چون راه و یا خط آهن در عمل ظرفیت‌های این بندر را بلااستفاده می‌گذارد.

بنا بر گفته مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشوربرای ۶۴۵ کیلومتر بزرگراه منتهی به بندر چابهار بیش‌از سه هزار میلیارد تومان نیاز است تا چابهار علاوه بر ریل، توسعه جادهای هم داشته باشد تا بتوان توسعه روابط با کشورهای همجوار را تقویت کرد. 

برای ۶۴۵ کیلومتر بزرگراه منتهی به بندر چابهار بیش‌از سه هزار میلیارد تومان نیاز است تا چابهار علاوه بر ریل، توسعه جاده ای هم داشته باشد

تکمیل پروژه راه‌آهن چابهار-زاهدان به‌عنوان اقتصادی‌ترین خط ریلی و ترانزیتی ایران که از سال ۱۳۸۹  آغازشده است به دلیل کمبود منابع مالی و نبود سرمایه‌گذار به‌کندی پیش می‌رود تا اینکه موافقت رهبر معظم انقلاب در راستای برداشت از صندوق توسعه ملی بابت تکمیل خط آهن چابهار – زاهدان روح تازه‌ای در این پروژه دمید.

ساخت محور ریلی چابهار- زاهدان به‌ طول ۶۱۰ کیلومتر از سال ۸۹ آغازشده اما به دلیل کمبود منابع مالی، این پروژه حدود ۳ سال متوقف ماند.

 در سال ۹۲، پیمانکار تغییر پیدا کرد و با تجهیز کارگاه، کار اجرایی از سال ۹۳ آغاز شد بااین‌حال، طبق گفته معاون ساخت راه‌آهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کمبود بودجه، دلیل اصلی کند بودن پیشرفت پروژه بوده است.

بزرگ‌راه چابهار –میلک نیز که قرار است بستر ترانزیت کالا از طریق جاده از بندر چابهار به مرز میلک سیستان و هم‌جوار با کشور افغانستان متصل کند ازجمله پروژه‌هایی است که هنوز تکمیل‌نشده است و در حال ساخت‌وساز است.

تأخیر در احداث فرودگاه

استاندار سیستان و بلوچستان در خصوص نیازهای این بندر با اشاره به اینکه زیرساخت‌های ریلی، بندری، جاده‌ای و هوایی چابهار در حال آماده شدن است به خبرنگار ما گفت: تأخیر در اجرای پروژه‌های بزرگ ازجمله زیرساخت‌های حمل‌ونقل، بزرگراه‌ها، راه‌آهن و فرودگاه بین‌المللی چابهار نوعی فرصت سوزی برای کشور و استان است.  

احمدعلی موهبتی عنوان کرد:ریل، بندر و جاده و فرودگاه از زیرساخت های توسعه و رونق حمل و نقل و ترانزیت هستند که در این میان ساخت فرودگاه به عنوان مرز هوایی منطقه آزادچابهار از ضرورت های مهم است که امیدواریم هرچه سریعتر مشکلات پیش روی آن مرتفع و عملیات اجرایی آن آغاز شود.

وی افزود: توسعه ناوگان حمل و نقل بر اساس اسناد بالادستی و سندهای توسعه‌ای و برنامه‌های مختلف کشوری توسعه سواحل زیبا با ظرفیت‌های تجاری، اقتصادی و گردشگری مکران را تسریع و آرزوی دیرینه مردم سیستان و بلوچستان به‌ویژه ساحل‌نشینان را محقق می‌کند.

وی اظهار داشت: اسناد و مدارک و اسناد بالادستی تأکید بر توسعه سواحل مکران دارند وباید برای استفاده از ظرفیت‌های دریا محور کشور از این نقطه سود برد.

وی گفت: توسعه محور شرق در دهه ۶۰ به تصویب دولت رسید و سپس در دهه ۸۰ به‌روزرسانی شده است و و لذا توسعه زیر ساختا  ها مانند احداث فرودگاه ضرورت دارد.