قدس آنلاین: وزارت امور خارجه عراق اعلام کرده بغداد و ریاض در ۱۳ زمینه مختلف یادداشت همکاری امضا کردند که شامل همکاری‌های سیاسی، امنیتی و نظامی و ارتقای مناسبات اقتصادی می‌شود. همکاری‌های دوجانبه با عربستان که به عنوان مهد تروریسم شناخته می‌شود، از جهات مختلفی قابل تأمل است. به طور کلی، دونالد ترامپ تلاش کرد از طریق ایجاد اتحاد میان همسایگان ایران که با غرب همگرایی دارند، ایران را کنترل کرده و نفوذ آن را در منطقه کاهش دهد. از همین رو، طرح شام جدید را دوباره با کمک کشورهای مصر، اردن و عراق فعال کرد. همچنین تلاش کرد بین کشورهای امارات متحده عربی، بحرین، قطر، عمان و رژیم صهیونیستی رابطه دیپلماتیک برقرار کرده و کمربند حول ایران را به گمان خود، محکم کند. از طرفی در تلاش هستند تا حد امکان از نیاز عراق به همسایه شرقی بکاهند. بر اساس نظریات کارکردگرایانه در علوم سیاسی، وقتی دو کشوری همکاری‌های فنی و اقتصادی خود را آغاز کرده و گسترش می‌دهند، خود به خود به یکدیگر وابستگی متقابل پیدا می‌کنند. با سقوط دولت صدام، جمهوری اسلامی همکاری‌های گسترده‌ای با دولت عراق آغاز کرد و اکنون حجم مبادلات تجاری میان دو طرف به رقم قابل توجه حدود ۱۳ میلیارد دلار، بالاتر از چین و ترکیه رسیده است که از این حیث جایگاه ویژه‌ای دارد. ایران به ویژه در زمینه صادرات انرژی و برق به طور همه‌جانبه به کمک عراق آمده و این کشور در این زمینه‌ها به ایران وابسته است که این وابستگی برای ایالات متحده قابل تحمل نیست. از همین رو، واشنگتن به دنبال این است که خلأ پیش آمده را با دوستان خود جبران کند.

دولت مصطفی الکاظمی که نزدیک‌ترین دولت پس از سقوط صدام به غرب است، تلاش می‌کند جای ایران را از طریق متحدان غرب در منطقه و کشورهای مرتجع پر کند، اما اینکه در این امر موفق می‌شود، محل تردید است. سعودی بارها تلاش کرده در زمینه تولید برق کمک‌هایی به عراق داشته باشد، اما تا امروز چیزی جز یک مشت حرف عاید ملت عراق نشده است. این دست و پا زدن‌ها نیز تلاش‌ها و نفس‌های آخر مصطفی الکاظمی است و بر اساس یک تحلیل، روی کار آمدن جو بایدن، موقعیت او را تضعیف خواهد کرد و به تبع آن، طرح‌هایی که کاظمی برای کاهش وابستگی عراق به ایران در سر می‌پروراند، شکست خواهند خورد.

منبع صدور خدمات کشاورزی یا منبع صدور تروریسم؟

مدتی است اعلام شده عربستان به دنبال همکاری‌های کشاورزی در جنوب عراق است. اما مشخصاً خاندان آل سعود جز پول هیچ مؤلفه دیگری برای تأثیرگذاری در صحنه سیاسی عراق ندارند و مانند این طرح‌ها هم تا به حال زیاد بوده و عربستان قبلاً قول همکاری‌های فنی در زمینه صادرات برق، کشاورزی و... را داده و اما روی زمین درعمل چیزی اتفاقی نیفتاده و در حد حرف باقی مانده است. ذکر این نکته هم ضروری است که مردم جنوب عراق یک تنفر عمیق از عربستان دارند و با توجه به گستردگی مذهب تشیع در میان آن‌ها از آل‌سعود دل خوشی ندارند. سعودی‌ها تلاش می‌کنند با مانورهای اقتصادی رسانه‌ای اینچنینی، پایگاه معنوی جمهوری اسلامی در جنوب عراق را تضعیف کنند؛ جایی که بیشترین محبوبیت ایران در آنجاست. اما منطقه با روی کار آمدن جو بایدن در انتخابات ایالات متحده، به سمت یک گذار حرکت می‌کند. حاکمان فعلی عربستان سعودی دوران خوبی پیش رو نداشته و دولت جدید آمریکا به هیچ عنوان مثل دونالد ترامپ به آن‌ها آوانس نخواهد داد و از آن‌ها تمام و کمال پشتیبانی نخواهد کرد. دولت فعلی عراق هم که از ابتدا دولتی یکساله بوده و در آینده ثباتی نخواهد داشت. این تلاش‌های سعودی‌ها هم مانند گذشته با شکست مواجه خواهد شد و علت آن نیز این است که عمده گروه‌های تکفیری و وهابی که عراق را به آتش کشیدند، از سوی سعودی‌ها پشتیبانی مالی و تسلیحاتی می‌شدند و حتی شهروندان سعودی این نوع عملیات‌های انتحاری را انجام می‌دادند. این تلاش‌ها در راستای پروژه ایران‌زدایی از عراق است اما در نهایت چه طرح‌های کشاورزی، چه همکاری‌های برقی و چه در بحث انرژی برای پیشبرد منافع سعودی ناکارآمد بوده و با شکست روبه‌رو خواهد شد. پس از سقوط صدام در سال سال ۲۰۰۳، عربستان چند دلار در عراق سرمایه‌گذاری کرد؟ در زمینه‌هایی که عراق بدان نیاز داشت چه کمک‌هایی انجام داد تا از رنج این مردم کاسته شود؟ این در حالی است که ایران بر اساس یک هدف برد - برد ضمن آنکه صادرات خود را افزایش داده و ارزآوری خوبی دارد، از مشکلات عراق نیز می‌کاهد. پیشنهادهایی که گاهی عربستان به عراق در زمینه همکاری‌های دوجانبه می‌دهد، تنها با هدف ایران‌زدایی از این کشور است و غایت آن، رفع مشکلات واقعی مردم عراق نیست از این رو، سرانجامی هم نمی‌توان برای آن متصور شد.