تحولات منطقه

سیما وسینما/ فاطمه عامل‌نیک: تلویزیون، در پی شهادت محسن فخری‌زاده، دو فیلم سینمایی با موضوع ترور دانشمندان هسته‌ای کشورمان را پخش کرد.

تنهای تنها یک «بادیگارد»
زمان مطالعه: ۵ دقیقه

اما در ادامه به پخش آثار دفاع‌مقدسی همچون فیلمی با موضوع ترور متعلق به دهه 60 اکتفا کرد. دست صدا و سیما در این حوزه بسیار خالی است.

متأسفانه واژه ترور در تاریخ معاصر ما واژه بسیار آشنایی است. تاریخ معاصر کشور ما همواره بستر حوادث بسیاری بوده است. حوادثی همچون جنگ، ترور شخصیت‌های سیاسی و مردمی در کنار ترور مردم عادی، بمباران شیمیایی و موشکی شهرها و... . هر چند ترور شخصیت‌های دولتی و سیاسی پس از سال‌های پرالتهاب دهه 60 ادامه پیدا نکرد، اما ترور دانشمندان هسته‌ای و فرماندهان مقاومت به‌خصوص در سال‌های اخیر این واژه زشت و پلید را در تاریخ ما پررنگ‌تر از پیش کرده است. ایران با وجود 17هزار و 400 شهید ترور در کشور، یکی از  بزرگ‌ترین قربانی تروریسم است. به گفته کارشناسان، یکی از مهم‌ترین مسائل سال‌های اخیر کشور، ترور دانشمندان هسته‌ای ایران است و دشمن برای مقابله با توان دانشی این سرزمین و حذف نخبه‌ها و نوابغ، به بی‌رحمانه‌ترین و کثیف‌ترین شکل ممکن وارد عمل شد و تعدادی از جوانان دانشمند ایران را طی عملیات‌های تروریستی به شهادت رساند، اما همان‌طور که در ابتدای این گزارش عنوان شد سینمای 40ساله انقلاب و هنرمندان ایرانی در این حوزه بسیار کم‌کار بوده‌اند. 

«ترور» در سینمای ایران

با نگاهی به تاریخ سینمای ایران تنها به نام دو فیلم در حوزه ترور دانشمندان هسته‌ای برمی‌خوریم. می‌توان گفت مهم‌ترین فیلم در این رابطه، «بادیگارد» است. «بادیگارد» فیلمی به کارگردانی و نویسندگی ابراهیم حاتمی‌کیا محصول سال ۱۳۹۴ است. این فیلم برنده دو سیمرغ و نامزد 6 جایزه سیمرغ بلورین شد و همچنین جزو سه فیلم برتر از نگاه تماشاگران در سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر انتخاب شد. پرویز پرستویی در این فیلم مأمور مراقبت از یک دانشمند جوان هسته‌ای (بابک حمیدیان) است. «روباه» ساخته بهروز افخمی هم از زاویه دیگری به ماجرای ترور دانشمندان هسته‌ای می‌پردازد. به گزارش فرهیختگان، بهروز افخمی پس از فیلم «روز شیطان» و گذشت 21 سال از ساخت آن، با فیلم «روباه» به ژانر جاسوسی بازگشت. این فیلم داستان جاسوسی به نام یوهان نتانیاهو را روایت می‌کرد که یکی از برادران بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی بود. روباه را به ‌طور دقیق‌تر می‌توان مرتبط با مسائل امنیتی و جاسوسی در حوزه انرژی هسته‌ای دانست. برادر نتانیاهو(جلال فاطمی) برای انجام یک عملیات تروریستی جدید علیه دانشمندان هسته‌ای به ایران می‌آید. این مأمور حرفه‌ای در ایران برای رسیدن به اهداف خود از یک راننده ساده (حمید گودرزی) سوءاستفاده کرده و او را وارد برنامه عملیاتی خودش می‌کند. فیلم در زمان اکران فروش بالایی نداشت، هر چند حاشیه‌هایی گریبان آن را گرفت. با وجود اینکه بهروز افخمی تأکید کرده بود روباه بدون سفارش هیچ نهادی ساخته شده و حتی سفارش خود او بوده، اما براساس اطلاعاتی که علوی، وزیر اطلاعات در صحن علنی مجلس شورای اسلامی مطرح کرد، این فیلم به سفارش وزارت اطلاعات ساخته شد؛ نکته‌ای که معلوم نشد چرا افخمی خلاف آن را عنوان کرده بود. نزدیک‌ترین و شبیه‌ترین تصاویر به مأموران امنیتی را شاید بتوان در این فیلم مشاهده کرد؛ تصاویری که فرازمینی نیستند و از ابتدا به مخاطب نمی‌گویند که قرار است شهید شوند و در نهایت اشک آن‌ها را درمی‌آورد. در روباه بازی‌های متوسط رو به بالایی دیده می‌شود؛ حتی حمید گودرزی در این فیلم حضور درخشانی داشت. روباه بارها از تلویزیون پخش شده و با وجود مشخص بودن پایان آن، اما برای بیننده تلویزیونی جذاب است و دستگاه اطلاعاتی در روباه، باهوش، بامزه، واقعی و با سعه‌صدر بالا هستند؛ مواردی که می‌توان آن‌ها را نشانه‌های اصلی این دستگاه در دهه80 و 90 دانست.

«ماجرای نیمروز» دیگر فیلم مشهور این فهرست اندک است  که در آن به موضع ترور در تاریخ معاصر ایران  پرداخته شده است. «ماجرای نیمروز» فیلمی به کارگردانی محمدحسین مهدویان است که فیلم‌نامه‌اش توسط محمدحسین مهدویان و ابراهیم امینی نوشته شده و تهیه‌کنندگی آن برعهده سیدمحمود رضوی است. این فیلم محصول سال ۱۳۹۵ است. این فیلم در سی و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره، سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه ملی و سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران شد. همچنین بهزاد جعفری طادی برنده سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس شده‌ است.

این فیلم در تاریخ ۲۵اسفند ۱۳۹۵ در سینماهای ایران اکران شد. موضوع این فیلم به ترورهای سازمان مجاهدین خلق ایران در سال ۱۳۶۰ و اتفاقات پس از عزل ابوالحسن بنی‌صدر می‌پردازد.

این درگیری‌ها پس از برکناری ابوالحسن بنی‌صدر از ریاست‌جمهوری توسط مجلس شورای اسلامی شدت می‌گیرند. پس از برکناری ابوالحسن بنی‌صدر، گروه‌های ضدحکومت مانند گروه سازمان مجاهدین خلق ایران دست به ترورهای موفق مقامات ارشد حکومت می‌زنند. از سوی دیگر، سازمان اطلاعات کشور و اطلاعات سپاه با همکاری هم درصدد دستگیری اعضای گروه سازمان مجاهدین خلق هستند. در این میان، این فیلم رابطه بین یکی از اعضای سپاه و زنی از اعضای گروه سازمان مجاهدین خلق را که در گذشته در دانشگاه همکلاسی بودند، نشان می‌دهد. این اثر پس از اکران واکنش‌های بسیاری را دریافت کرد و به عقیده بسیاری این فیلم باید بسیار زودتر از این ساخته می‌شد. دنباله این فیلم با نام «ماجرای نیمروز2: رد خون» در سال ۱۳۹۸ اکران شد. با وجود اقبال مخاطبان به این دو فیلم، سایر کارگردان‌ها به سراغ موضوعاتی اینچنینی نرفته‌اند و سینمای ایران در دهه 90 بیشتر درگیر فیلم‌هایی با موضوع‌های اجتماعی بود.

سینمای ایران در سال‌های ابتدایی پس از انقلاب و در دهه 60 تحت‌تأثیر فضای جامعه به سراغ فیلم‌های دفاع‌مقدسی و گاه سیاسی هم رفته است. با این وجود در همان دوره هم فیلم‌های امنیتی و سیاسی بسیار اندک هستند  و در بعضی از فیلم‌ها صحنه‌های ترور به تصویر کشیده شده است.  یکی از این آثار فیلم «سناتور» است. صدا وسیما این هفته به سراغ فیلم «سناتور» هم رفته است . فیلم «سناتور» ساخته مهدی صباغ‌زاده با بازی فرامرز قریبیان و بیژن امکانیان هم ماجرای ترور یک سناتور حکومت پهلوی است که توزیع هروئین را به عهده دارد.

فیلم «تویی که نمی‌شناختمت » یکی از گمنام‌های این فهرست است که در سال‌های پایانی دهه 60 ساخته شده است. این فیلم  به کارگردانی و نویسندگی ابراهیم سلطانی‌فر است.«تویی که نمی‌شناختمت» براساس سه داستان با همین نام‌ها از سیدمهدی شجاعی برگرفته از کتاب دو کبوتر، دو پنجره، یک پرواز و ضریح چشم‌های تو، ساخته شده  و محصول سال ۱۳۶۹ است. اپیزود دوم این فیلم با عنوان«آبی اما به رنگ غروب» داستان خانواده معمولی است .  زنی با دختر خردسالش منتظر بازگشت شوهرش از جبهه است. در لحظه موعود موقعی که دخترک در کوچه منتظر پدر است، شاهد است که دو ناشناس پدرش را ترور می‌کنند. در این فیلم بازیگرانی چون «محمد علیدوست»، «علی جلیلی باله»، «اصغر عابدی»، «نادر طالب‌زاده»، «حسن قرچه‌داغی» و «نسرین مقدم» به ایفای نقش پرداخته‌اند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.