تحولات لبنان و فلسطین

کتیبه‌نگاری در بناهایی که عموماً جنبه مذهبی دارند، یکی از برجسته‌ترین و زیباترین اشکال هنر اسلامی است.

خط عشق «شهید مشهدی» بر دیوارهای روضه رضوی

در کتیبه‌نویسی، معمولاً هنر خطاطی در کنار تذهیب و کاشی‌سازی قرار می‌گیرد و نتیجه آن شاهکاری است چشمنواز و نشاط‌بخش که دل را از تألمات جاری پاک و پیوستگی خطوطش، جان را از لطافت معنوی هنر سرشار می‌کند. در طول تاریخ شهر مشهد کتیبه‌نویسان و هنرمندان بسیاری به خلق آثار بدیع در حرم رضوی پرداخته‌اند که یکی از آن‌ها «محمدحسین شهید مشهدی» است. این کتیبه‌نگار توانمند که دست‌کم ۱۴ اثر مهم از او در دو صحن عتیق و نو وجود دارد، بین سال‌های ۱۲۶۰ هـ.ق (۱۲۲۳ خورشیدی) مصادف با اواخر سلطنت محمدشاه قاجار تا ۱۲۷۷ هـ.ق (۱۲۳۹خورشیدی) همزمان با دهه نخست سلطنت ناصرالدین شاه قاجار، به کار کتیبه‌نویسی در حرم رضوی مشغول بوده است. یکی از بهترین نمونه کارهای او را می‌توان در پیشانی ایوان شرقی صحن آزادی مشاهده کرد. وی در همه کتیبه‌هایش نام خود را در پایان متن آورده و از دو عنوان «محمدحسین الشهید المشهدی» و «محمدحسین سلطانی» استفاده کرده است. احتمالاً «سلطانی»، لقب یا درجه‌ای بود که وی از حاکمان قاجار گرفت. ظاهراً محمدحسین شهید مشهدی به غیر از کار کتیبه‌نویسی، به نگارش قرآن کریم نیز اهتمام داشته است؛ چرا که در فهرست قرآن‌های خطی آستان قدس رضوی، قرآنی مکتوب به سال ۱۲۸۹هـ.ق وجود دارد که توسط «حاجی قلی‌بیگ»، دربان‌باشی وقت آستان قدس رضوی وقف شده و در پایان آن نام محمدحسین مشهدی به عنوان کاتب و راقم ثبت است و نشان می‌دهد که او پس از ترک کار کتیبه‌نویسی، به دلایلی که بر ما معلوم نیست، به خطاطی و نگارش مصحف رو آورده و آثاری چند را از خود به یادگار گذاشته ‌است. از کارهای ماندگار و جذاب این کتیبه‌نویس هنرمند می‌توان به این موارد اشاره کرد: ۱- کتیبه پیشانی و دور ایوان طلای ناصری در صحن نو ۲- کتیبه پیشانی و دور ایوان عباسی در صحن عتیق ۳-کتیبه دور ایوان نقاره‌خانه در صحن عتیق ۴- کتیبه دور و غرفه‌های درون ایوان جنوبی صحن نو. افزون بر این‌ها کتیبه‌ای هم زیر مقرنس مناره شرقی مسجد گوهرشاد وجود دارد که در سال ۱۲۷۴هـ.ق (۱۲۳۶خورشیدی) توسط محمدحسین شهید مشهدی ساخته شده است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.