استاد تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد درگفتگو با خبرنگار قدس آنلاین بیان کرد: از دیرباز در ایران ظرفیت فرهنگی و تمدنی بالایی وجود داشته است. اقوام و طایفه های بزرگ ایرانی دارای ظرفیت عظیم فرهنگی بوده و آمادگی شناخت و پذیرش علوم و معارف را داشته اند.
وی ادامه داد: وجود استعدادهای مناسب در این سرزمین و اعتدال طبیعت اعم از اعتدال در اکوسیستم و همچنین درمزاج و امثال اینها و ظرفیت های فرهنگی و تمدنی فراوان باعث می شد که مردمان این سرزمین قدرت درک و پذیرش معارف اهل بیت را داشته و بتوانند آن را گسترش دهند.
وی مدعی شد: قبل از اسلام هم ایرانیان فرهنگ و تمدن ویژه و بالایی داشته اند، اما ساختار فاسد حکومت ساسانی اجازه شکوفایی و بروز این استعدادها را نمی داده است. وقتی ساختار حکومت ساسانی طبقاتی بوده، به طبع بخش زیادی از جامعه نمی توانسته اند رشد چندانی داشته باشند.
دکتر وکیلی افزود: با آزادسازی این ظرفیت توسط اسلام و مسلمان شدن عموم ایرانیان رشد فرهنگی شدیدی ایجاد شد. وقتی قرار است به قول ابن خلدون که می گوید"حَمَلَهُ الْعِلْمَ فِی الاسلام أَکْثَرُهُمْ مِنَ الْعَجَمِ"، بیشتر دانشمندان جهان اسلام ایرانی باشند، در چنین شرایطی سرمایه گذاری اهل بیت علیهم السلام در این منطقه برای گسترش علوم و معارف ناب اسلامی دوراز ذهن نیست.
وی بااشاره به این نکته که درظاهر قضیه، امام رضا(ع) به اجبار مامون این مسئولیت و ماموریت الهی را به عهده می گیرند اما بعید نیست که خود امامان نیز بی میل برای حضور دراین منطقه بزرگ فرهنگی برای گسترش معارف الهی نبوده اند، اضافه کرد: درمورد ایران مباحث زیادی وجود دارد. در زمانهای گذشته خراسان بزرگ آن زمان، یکی از پایگاه های تمدنی در طول تاریخ بوده است. قبل از حضور امام رضا(ع) و پس ازآن نیز شواهد تاریخی نشان می دهد که این منطقه پایگاه بزرگ تمدنی بوده است.
وی ادامه داد: اکثر دانشمندان و فرهیختگان بزرگ ایران تا قبل ازقرن ۷ هجری دراین منطقه می زیسته اند. درحوزه های مختلف ازجمله معارف و دین، علوم تجربی، ادبیات، فلسفه و... و. مشاهده می شود که به نسبت دیگر مناطق، خراسانی ها حضور فعال و گسترده تری دارند.
استاد دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: پس از حمله مغول و نابودی خراسان بزرگ، بستر فرهنگی به غرب ایران منتقل می شود و در قرن هشت افرادی مانند حافظ شیرازی و صائب تبریزی و... و. پدید می آیند.
وی ابراز داشت: به نظر می رسد چون خراسان در زمان عباسیان چنین بستر آماده فرهنگی را داشته است، حضرت رضا(ع) که تحت فشار مأمون هم هستند، تصمیم می گیرند به خراسان سفر کنند و این تهدید را به یک فرصت بزرگ تبدیل کنند. چون اگر امام(ع) این سفر را مصلحت نمی دانستند حتی ممکن بود در مقابل فشارهای مامون کوتاه نیامده و تصمیم دیگری بگیرند.
انتهای پیام/
نظر شما